ABATEMENT REGULATION WITHIN TURKISH TAX LAW

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 191 - 207, 30.06.2021

Osman Kağan Ergür

Öz

In tax law, collecting tax revenues has an important place in order to meet
public expenses. The tax relationship between the taxpayer and the state regarding
the collection of tax revenues naturally ends with the payment of the tax debt.
However, there is not the only reason for the expiry of tax debt or related penalties. In
addition to the payment, reasons such as statute of limitations and amnesties also
have the feature of ending tax debts and penalties. It is included in the Turkish tax law
as an institution that allows the cancellation of tax debts due to abandonment, natural
disaster or the impossibility of collection, which is governed by the Tax Procedure Law
and the Law on the Procedure of Collection of Public Receivables. In this study, first of
all, the legal nature of the concept of abatement is expressed, then the reasons that
terminate tax debts and penalties and the comparison of these reasons with the
abatement regulation are discussed, and after the situations that abatement
regulation are mentioned, the general evaluations about the institution are made in
the conclusion part.

TÜRK VERGİ HUKUKUNDA TERKİN MÜESSESESİ

Öz

Vergi hukukunda kamu giderlerinin karşılanması amacıyla vergi gelirlerinin
tahsil edilmesi önemli bir yer tutmaktadır. Vergi gelirlerinin tahsil edilmesine dair vergi
mükellefi ile devlet arasındaki vergisel ilişki, vergi borcunun ödenmesi ile doğal yoldan
sona ermektedir. Ancak vergi borcu veya buna bağlı cezaların tek başına sona ermesini
sağlayan tek neden olmamaktadır. Ödemenin yanında zamanaşımı, af gibi nedenlerin
de vergi borcu ve cezalarını sona erdirme özelliği bulunmaktadır. Vergi Usul Kanunu ile
Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun’da hüküm altına alınan terkin, doğal
afet veya tahsilin imkânsızlığı ile tahakkuktan vazgeçme nedeniyle vergi borçlarının
silinmesine olanak tanıyan bir müessese olarak Türk vergi hukukunda yer almaktadır.
İşte bu çalışmada öncelikle terkin kavramının hukuki niteliği ifade edilmekte daha sonra
vergi borç ve cezalarını sona erdiren nedenler ve bu nedenlerin terkin müessesesi ile
karşılaştırılması ele alınmakta terkini oluşturan durumlara değinildikten sonra sonuç
kısmında müesseseye ilişkin genel değerlendirmelerde bulunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Terkin, Mücbir Sebep, Vergi Dairesi, Vergi Borcu, Vergi Uusul Kanunu

Kaynakça

• Ardan, Gizem, “Vergi Hukukunda Terkin”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul, 2019.
• Bilici, Nurettin, Vergi Hukuku, 29. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012.
• Biyan, Özgür, “Vergi Hukukunda Terkin Müessesesinin Esasları”, Mali Çözüm Dergisi, 2007, S. 79, ss. 75-84.
• Çağlar, Kemal, Açıklamalı- İçtihatlı Vergi Usul Kanunu ve Yorumu, 5. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• Çelik, Binnur, “Takas- Mahsup Farklılığı ve Takasın Kamu Alacaklarını Koruyan Bir Müessese Olmasının Nedenleri”, Mevzuat Dergisi, 2000, Y.3, S.27, http://www.mevzuatdergisi.com/2000/03a/01.htm (01.04.2020).
• Çitil, Bünyamin, “Özel Hukukta Muacceliyet ve Temerrütün Vergi Hukukundaki Takas ve Tahsille Mukayesesi”, Sayıştay Dergisi, 2018, S. 109, ss. 183-202.
• Gınalı, Ayşe, “Mükellefin Ölümü Halinde Mirasçıların Sorumluluğu”, Mali Çözüm Dergisi, 2011, S. 103, ss. 231-238.
• Gören, Zafer, “Sosyal Hukuk Devletinde Özgürlük ve Yükümlülük”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2014, Y. 13, S. 26, ss. 26-46.
• Kafkas Durmuş, Gökçe, “Türk Vergi Hukuku’nda Vergi Borcu ile Cezalarını Ortadan Kaldıran veya Hafifleten Nedenler: Vergi Affı Uygulaması”, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Manisa 2013.
• Kaneti, Selim vd., Vergi Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2019. Karakoç, Yusuf, Vergi Ceza Hukuku, 2. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• Karakoç, Yusuf, Vergi Hukuku (Genel Vergi Hukuku) Bilgisi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• Kovancı, Yiğit, “Vergi Hukukunda Zamanaşımı”, Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2010.
• Küçükkaya, Mehmet, “Tarhiyat Sonrası Uzlaşmanın Sonuçları”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2020, C. 30, S. 1, ss. 253-272.
• Nas, Adil, “Vergi Hukukunda Tarh Zamanaşımı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2011, C. 60, S. 2, ss.309-330.
• Öncel, Mualla, “Türk Vergi Hukukunda Takas”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1978, C. 35, S. 1-4, ss. 9-16.
• Öncel, Mualla- Kumrulu, Ahmet- Çağan, Nami, Vergi Hukuku, 27. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2018.
• Perçin, Necati, “Türk Vergi Hukukunda Terkin”, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 2006.
• Şenyüz, Doğan- Yüce, Mehmet- Gerçek, Adnan, Vergi Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2016.
• Şenyüz, Doğan, Vergi Ceza Hukuku, 9. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa, 2016.
• Tabiloğlu, Derya, “Vergi Hukuku Açısından Doğal Afetler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir 2015.
• Taşkan, Yusuf Ziya, Vergi Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara, 2018.
• Tercan, Bahadır, “Biyolojik Afetler ve COVID-19”, Paramedik ve Acil Sağlık Hizmetleri Dergisi, 2020, C. 1, S. 1, ss. 41-50.
• Üstün, Ü. Süleyman, “Türk Vergi Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisi”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2006, C. 14, S. 1, ss. 217-285.
• Yılmaz, Ejder, Hukuk Sözlüğü, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2010.
• Yurtsever, Hatice, “Vergi Hukukunda Terkin”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İzmir 2007.
• https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar/TUTANAK/TBMM/d08/c019/tbmm08019080ss0 175.pdf (27.10.2020).
• https://www.sayinlaw.com.tr/images/Source/Publications/Vergi-Alacagini-OrtadanKaldiran-Yollardan-Dogal-Afetler-Sebebiyle-Terkin.pdf (18.04.2021). 3.daire e:1998/3239, k:2000/2096 - danıştay kararı (hukukmedeniyeti.org) (01.11.2020).
• https://www.kararara.com/forum/viewtopic.php?t=46705 (01.11.2020).
• https://legalbank.net/belge/d-4-d-e-1982-16865-k-1982-3883-t-15-10-1982-danistay4-daire-karari/617497/ (20.04.2021)