Öz
Uluslararası ticaret endüstrisinin her gün dünya çapında 28,5 milyar ticaret belgesi ürettiği tahmin edilmektedir. Bu noktada devletler, evrak maliyetlerinin düşürülmesi, ticaretin daha kolay ve hızlı hale getirilmesi ve çevrenin korunması amacıyla ticari belgelerin dijitalleştirilmesi konusuna ağırlık vermektedir. Bahse konu devletlerden biri de dünya ticaretinde öncü konumunda olan Birleşik Krallık'tır. Birleşik Krallık, kendi ulusal hukukunda elektronik ticaret belgelerinin kullanımının hukuki altyapısını oluşturmak amacıyla Mart 2021 tarihinde konuya ilişkin bir kanun tasarısını da ihtiva eden bir rapor yayımlamıştır. Raporda “Elektronik Ticaret Belgeleri Kanunu 2022 (Electronic Trade Documents Act 2022)” başlığı altında yayımlanan kanun tasarısı, 2022-2023 Birleşik Krallık ulusal parlamentosu programına dahil edilmiş ve kanunlaşma aşaması başlamıştır. Mezkûr kanun metni, dünya ticaret gündeminde kendisine geniş yer bulmuş ve çoğu çevrelerce dijitalleşme ve elektronik ticarete geçiş sürecindeki en önemli adımlardan biri olarak değerlendirilmiştir.
Elektronik Ticaret Belgeleri Kanunu, Birleşik Krallık’taki mer’i hukukta olduğu gibi zilyetlik (possession) kazanımının ve devrinin ancak maddi (tangible) belgelerle mümkün olacağını; soyut ve/veya elle tutulamayan (intangible) belgelerin bu noktada geçersizliğini öngören hukuki düzenlemelerden ayrılmaktadır. Bu bağlamda Kanun, elektronik belgeler, tokenlar vb. maddi olmayan eşyaların da belirli kurallar çerçevesinde maddi belgelerle aynı konumda değerlendirilmesine olanak sağlamaktadır ve böylece literatürde “zilyetlik sorunu (possession problem)” adıyla ele alınan problemleri çözmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca bu Kanun, blok zincir teknolojisi gibi gelişen teknolojilerin kullanımı ve bu bağlamda dijital platformlar vasıtasıyla yapılacak elektronik işlemler için hukuki bir temel inşa etme gayesi de gütmektedir.
Dünya üzerindeki en büyük iş sahalarından olan taşımacılıkta ve ticarette, elektronik ve dijital ticaret belgelerinin yaygın olarak kullanılmasının kaçınılmaz olduğu günümüzde, bu yönde güçlü bir temayülün oluşması amacıyla güvenilir bir sisteme ve hukuka ihtiyaç olduğu aşikardır. Bu eksiğin kapatılması noktasında Elektronik Ticaret Belgeleri Kanunu ile önemli bir adım atılmıştır. Kanun, her ne kadar ulusal kanun statüsünde olsa da Birleşik Krallık Devletinin dünyadaki konumu göz önünde bulundurulduğunda diğer ulusal hukuklara ve hatta uluslararası ticaret hukukuna dijitalleşme yolunda ışık tutacak niteliktedir.
Elektronik Ticaret Belgeleri Kanunu, uluslararası ticaretin hemen hemen her safhasında söz sahibi olan ve jeopolitik konumu ile uluslararası taşımacılıkta önemli bir yer işgal eden Türkiye için de dijital dünyaya geçiş aşamasında önem arz eden bir hukuk metnidir. Bu bağlamda Kanunun Türkçe’mize kazandırılmasının faydalı olacağı düşünülerek bu çeviri yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
İngiliz Hukuku Dijitalleşme Elektronik Ticaret Elektronik Belgeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk |
| Bölüm | ÇEVİRİ |
| Çevirmenler | |
| Yayımlanma Tarihi | 17 Haziran 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 13 Sayı: 1 |
