Bir Ürün Olarak “Bina”nın Sebep Olduğu Zararlar Nedeniyle Müteahhidin 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu Kapsamında İmalatçı Sıfatıyla Sorumluluğu

Yıl 2023, Cilt: 13 Sayı: 2, 1545 - 1581, 18.12.2023

İsmahan Gülen Erdoğan

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1359559

Öz

Ürün sorumluluğu, imalatçının piyasaya sürdüğü uygun olmayan ürünün sebep olduğu zararları tazmin etme yükümlülüğünü ifade etmektedir. Türk hukukunda ürün sorumluluğu ilk defa 12.03.2021'de yürürlüğe giren 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu’nda düzenlenmiştir. Her ne kadar Kanun ile 85/374 sayılı AET Direktif arasında farklılıklar var ise de her ikisinin ortak amacı, uygunsuz üründen dolayı yaşamı, vücut bütünlüğü ve malvarlığı zarara uğramış herkesin korunması ve zararının tazmin edilmesidir. Ancak 85/374 sayılı AET Direktif ’ten farklı olarak 7223 sayılı Kanun, ürünlerin güvenli ve ilgili teknik düzenlemelere uygun olmasını sağlamayı; piyasa gözetimi ve denetiminin esaslarını, yetkili kuruluşların görevlerini belirlemeyi de amaç edinmiştir. Çalışmamızda bütün bu hususlar dikkate alınarak taşınmaz yapıların ürün sorumluluğu kapsamında ürün kavramına dahil edilip edilemeyeceği, müteahhittin ürün sorumluluğu kapsamında imalatçı olarak nitelendirilip nitelendirilmeyeceği, uygunsuz üründen dolayı zarar görenin, ürün sorumluluğu hükümlerine dayanarak müteahhitte başvurup zararının tazmin edilmesini talep edip edemeyeceği incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Ürün Sorumluluğu, İmalatçı Olarak Müteahhidin Sorumluluğu, Uygunsuz Ürün Olarak Bina

Kaynakça

• Akçura Karaman T, Üreticinin Ayıplı Ürünün Sebep Olduğu Zararlar Nedeniyle Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu (Vedat Kitapçılık 2008).
• Akkayan – Yıldırım A, ‘6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Düzenlemeleri Çerçevesinde Kusursuz Sorumluluğun Özel Bir Türü Olarak Tehlike Sorumluluğu’ (2012) 70 (1) İÜHFM 203- 220.
• Al D, ‘7223 Sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu Kapsamında Ürün Kavramı ve Üreticinin Sorumluluğu’ (2020) 15 (169) THD 1802-1814.
• Atamer YM, ‘Avrupa Topluluğu Hukukunda İmalatçının Sorumluluğu’ (Ed Ceylan E) Tüketicinin Korunması Semineri (Yetkin Yayınları 2007) 73- 84.
• Atamer YM ve Kurtulan Güner G, ‘Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile İmalatçının Sorumluluğu Konusu Türk Hukuku Açısından Çözülmüş müdür?’ (2021) 2 (70) AÜHFD 543-588.
• Atabek R, ‘İmalatçının 3. Kişilere Karşı Sorumluluğu’ (1979) 10 (1) BATİDER 159-175.
• Aydos OS, Ürün Sorumluluğu (Adalet Yayınevi 2009).
• — — ‘Ürün Sorumluluğu Risk Kontrolü’ (2013) XVII (1-2) GÜHFD 1785-1802 (kıs. Aydos, Risk).
• Baş S, ‘7223 Sayılı Kanun Kapsamında Ürün Sorumluluğu Kavramına Genel Bir Bakış’ (2022) 13 (52) TAAD 349-382.
• Baykan R, Tüketici Hukuku Mevzuata İlişkin Yorum-Eleştiri-Öneri (2. Baskı, İstanbul Ticaret Odası Yayınları 2005).
• Beierle B, ‘Die Bedeutung des Inverkehrbringens für IoT-Produkte bei der Produkthaftung’ ZfPC 2022, 22-27.
• Brox H und Walker W-D, Besonderes Schuldrecht (28. Auflage, C.H.Beck 2003).
• Canpolat E, ‘Üretici ve Sorumluluğu’ (2013) 71 (2) ABD 371-398.
• Çekin MS, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Tehlike Sorumluluğu (Oniki Levha Yayıncılık 2016).
• Çelt, DÖ, ‘Ürün Sorumluluğunda Yaşanan Güncel Gelişme: 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu’ (2021) 7 (1) AndHD 73-114.
• Demirci S, ‘Ürün Sorumluluk Sigortasına Sorumluluk Hukuku ve Genel Şartlar Çerçevesinde Güncel Bir Bakış’ (2019) 77 (3) ABD 119-180.
• Deutsch E, ‘Sorumluluk Hukukunun Temel İlkeleri, Temyiz Kudreti Hukuka Aykırılık, Kusur ve Tehlike Sorumluluğu’ (Şeref Ertaş çev, 8 Mayıs 1981 Ege Üniversitesi Hukuk Fakültesi Konferans Metni) 245-259.
• Ding Q, Die Produkthfatung nach dem deutschen und chinesischem Recht (LIT Verlag 2004).
• Dönmez Ü, ‘Türk ve Alman ilaç Hukukunda Hatalı Üretilen İlaçtan Doğan Sorumluluk ve Özel Sorumluluk Halleri’ (2016) 7 (1) İnÜHFD 2016 381-405.
• Erlüle F, ‘Yapımcının Sorumluluğu’ (2008) 14 (4) MÜHFD 303-340.
• Fuchs M und Baumgärtner A, ‘Ansprüche aus Produzentenhaftung und Produkthaftung’ JuS 2011, 1057-1063. Geiger D, ‘„Quasi-Hersteller“und Beweisvereitelung im Produkt haftungsprozess Eine Besprechung von OLG Koblenz vom 24.07.2012’ (Az.: 5 U 299/12) MPR 2013, 46-49.
• Günergök Ö, ‘Üreticinin Sorumluluğu Çerçevesinde Üreticinin Ürün Gözleme Yükümlülüğü’ (2008) XII (3-4) EÜHFD 313-350.
• Havutçu A, Türk Hukukunda Örtülü Bir Boşluk: Üreticinin Sorumluluğu (Seçkin Yayıncılık 2005).
• T. Hofmeister S, ‘Produkthaftungsrecht im Kontext neuer Teknologien- eine Einführung’ JA 2022, 358-362.
• İnceoğlu M, ‘Ürün Sorumluluğunda Sorumlular’ içinde Yeşim M.Atamer, Başak Baysal (eds) Ürün Sorumluluğu, Sorumluluk Hukuku Konferansları I, (Oniki Levha Yayınları 2022) 82-92.
• Kanışlı E, ‘Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu (ÜGTDK) Uyarınca Üreticinin Sorumluluğu’ (2020) 3 (78) İHFM 1413-1468.
• Kara İ, İmalatçının Ürün Sorumluluğu (Yetkin Yayınları 2021).
• Karaman T, ‘Üreticinin Sorumluluğu’ Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Sorumluluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu (28-29 Mayıs) Ankara 2009, 295-308.
• Kapoor A und Klindt,T, ‘Das neue deutsche Produktsicherheitsgesetz (ProdSG)’ NVwZ 2012, 719-724.
• — — ‘Aktuelle Entwicklungen im Produktsicherheits- und Produkthaftungsrecht’ NJW 2022, 1573 -1579 (kıs.Kapoor und Klind, Aktuell).
• Katzenmeier C, ‘Entwicklungen des Produkthaftungsrechts’ JuS 2003, 943- 951.
• Katzenmeier C, Hrsg.Dauner-Lieb/Langen, BGB Schuldrecht (4. Auflage, Nomos 2021) § 823 BGB Rn. (kıs.Katzenmeier, NK-BGB).
• Keser Y, Ürün Sorumluluğu (Seçkin Yayıncılık 2021).
• Kırca Ç, Ürün Sorumluluğu (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü 2007).
• Klindt T, ‘Produktrecht in der aktuellen Rechtsprechung’ NJW 2018, 3757-3760, (kıs.Klindt, Produktrecht). — — ‘Der „new approach” im Produktrecht des europäischen Binnenmarkts: Vermutungswirkung technischer Normung’ EuZW 2002, 133-136.
• Kossmann H, ‘Der Handel im System der Produkthaftpflicht’ NJW 1984, 1664-1667.
• Kulaklı E, Ürün Sorumluluğu ve Ayıp Kavramı (XII Levha Yayıncılık 2009).
• Kullmann HJ, ‘Die Rechtsprechung des BGH zum Produkthaftpflichtrecht in den Jahren 1989/90’ NJW 1991, 675- 683.
• Littbarski S, ‘Herstellerhaftung ohne Ende- ein Segen für den Verbraucher?’ NJW 1995, 217-222.
• Oğuzer P ve Baysal B, ‘Ürün Güvenliği ve Ürün Sorumluluğu Ekseninde Sorumluluktan Kurtuluş Sebepleri, Ürün Sorumluluğu-Sorumluluk Hukuku Konferansları I (Onikilevha Yayınları 2022) 111-172.
• Oğuzman MK, Seliçi Ö ve Özdemir SO, Eşya Hukuku (Filiz Kitabevi 2013).
• Okur İ, ‘Kiralan Yapıdaki Bozukluğa Bağlı Olarak Zarar Gören Kiracını Zararın Tazmini İçin Yüklenicinin Sorumluluğuna Başvurmasında İmalatçını Sorumluluğu Hukukunun Uygulanması’ (1994) 20 (4), Yargıtay Dergisi 484-499.
• Oral T, ‘Kahramanmaraş Depremlerinin Yarattığı Zararların Gideriminde Alternatif Bir Öneri: Taşınmazların Verdiği Zararların Ürün Sorumluluğu Kapsamında Tazmini’ (2023) 72 (1) AÜHFD 121-142.
• Özdemir H, ‘Ayıplı Mal, Tüketici Hukuku Davaları’ içinde Oya Şahin McCarthy ve Mutlu Dinç (eds) (Seçkin Yayıncılık 2017) 129-191.
• Özsunay E, ‘Türk Hukukunda Gerçek Bir Boşluk Yapımcının Sorumluluğu’ (1979) 10 (1) BATİDER 97-158.
• Özsunay E, ‘Genel Değerlendirme’ içinde Atamer YM ve Baysal B (eds) Ürün Sorumluluğu, Sorumluluk Hukuku Konferansları I (Oniki Levha Yayınları 2022) 325-335 (kıs. Özsunay, Değerlendirme).
• Öztan B, İmalatçının Sorumluluğu (Turhan Kitabevi 1982).
• Polat C, ‘Türk ve Avrupa Birliği Hukukunda Ürün Sorumluluğu’ (2021) 4 (70) AÜHFD 973-1041.
• Sanlı KC ve Atamer Y, ‘Hukuk ve Ekonomi Perspektifinden İmalatçının Kusursuz Sorumluluğuna Dair Bir Değerlendirme’, (Prof. Dr. Belgin Erdoğmuş’a Armağan) (Der Yayınları 2012) 769- 813.
• Schaub R, Bürgerliches Gesetezbuch Kommentar (Hrsg. Prüting H, Wegen G und Weinreich G) (17. Auflage, Luchterhand Verlag 2022).
• Schucht C, ‘Entwicklungslinien im deutschen Produktsicherheitsrecht’ DVBL 12, 2013, 760-766.
• Seehafer A und Kohler J, ‘Künstliche Intelligenz: Updates für das Produkthaftungsrecht?’ EuZW 2020, 213-218.
• Sirmen AL, ‘Ürün Sorumluluğu’ içinde Öğüz T ve Öz K (eds) Sorumluluk Hukuku Sempozyumu Bildirileri Kitabı (Tam Metinler – 23-24 Haziran 2022, Antalya) (Seçkin Yayıncılık 2022) 63-92.
• Tanrıbilir FB, ‘Akit-Dışı Borçlara Uygulanacak Hukuka İlişkin Tüzükte (ROMA II) Ürün Sorumluluğu’ (2010) XIV (2) GÜHFD 121- 140.
• Tarman ZD, ‘Türk Hukukunda İmalatçının Sorumluluğuna Genel Bir Bakış’ (2007) LXV (2) İÜHFM 299-326.
• — — ‘Milletlerarası Özel Hukuk Bağlamında Ürün Sorumluluğu’ Ürün Sorumluluğu-Sorumluluk Hukuku Konferansları I (Onikilevha Yayınları 2022) 263- 290 (kıs. Tarman, Ürün Sorumluluğu)
• Tiryaki B, Tüketicinin Korunması Hukuku Açısından Ayıplı Hizmetten Doğan Sorumluluk (Yetkin Yayınları Ankara 2007).
• — — ‘Avrupa Konseyi’nin 25.7.1985 Tarihli Direktifi ’ne Göre Üreticinin Sorumluluğunun Şartları ve Tüketicinin Korunması Mevzuatı ile Mukayesesi’ (2006) 55 (2) AÜHFD 229- 248 (kıs. Tiryaki, Mukayese).
• Ünal A ve Kalkan A, ‘Türk Hukukunda Ürün Sorumluluğu Üzerine Olan ve Olması Gereken Hukuka Dair Genel Düşünceler’ (2019) (39) TAAD 45- 82.
• Ünan S, ‘Ürün Sorumluluğu Sigortası’ içinde Atamer YM ve Baysal B (eds) Ürün Sorumluluğu, Sorumluluk Hukuku Konferansları I (Oniki Levha Yayınları, İstanbul 2022) 291-325.
• Wagner G, § 823 BGB Münchener Kommentar zum BGB (8. Auflage, C.H.Beck 2020).
• Weller M, ‘Die Verantwortlichkeit des Haendlers für Herstellerfehler’, NJW 2012, 2312- 2317.
• Zevkliler A, “Türkiye’de Tüketici Sorunlarının Özel Bir Yasa ile Düzenlenmesi”, Banka ve Tüketici Hukuku Sorunları Sempozyumu İstanbul (Oniki Levha Yayıncılık 2010) 1-18.
• ELEKTRONİK KAYNAKLAR
• https://eur-lex.europa.eu/
• https://legalbank.net/
• https://de.statista.com
• https://İstanbul.imo.org.tr
• https://sozluk.gov.tr/
• https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat>