Vatandaşın Sınır Dışı Edilemeyeceği İlkesi Bağlamında Mavi Kartlıların Durumu

Yıl 2024, Cilt: 14 Sayı: 2, 1569 - 1614, 23.12.2024

Cemil Güner

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1556987

Öz

Doğum yoluyla Türk vatandaşlığını kazanmış olup da izin alarak Türk vatandaşlığını kaybedenler ve bunların üçüncü dereceye kadar olan altsoyları Türk hukukunda “özel statülü yabancı” kabul edilir. Bu kişilere özel statüde olduklarını belgelemek üzere “mavi kart” verilmektedir. Mavi kartlılar, yabancı olmalarına karşın, Türk vatandaşlarının sahip olduğu haklardan belirli istisnalar haricinde aynen faydalanmayı sürdürürler. Türk vatandaşları hakkında getirilen sınır dışı yasağına mavi kartlıların tâbi olup olmadığı hususunda mevzuatta bir hüküm bulunmamaktadır. İdarî uygulamada mavi kartlıların sınır dışı edilmesi yönünde karar alınmasına karşın, içtihatlarda aksi yönde hüküm verilmesi konuya ilişkin belirsizliği arttırmaktadır. Çalışmamızda, mavi kartlıların Türkiye’den sınır dışı edilip edilemeyeceği konusu ayrıntılarıyla ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Vatandaşlıktan Çıkma, Mavi Kart, Sınır Dışı, Millî Güvenlik, Kamu Düzeni

The Situation of Blue Card Holders in the Context of the Principle that Citizens cannot be Deported

Öz

Under Turkish law, persons who acquire Turkish citizens by birth but renounce that citizenship by obtaining permission to depart and their descendants to third degree are included in “the category of foreigners with special status”. They are given “blue card” to show that they have “special status”. Blue card holders continue to benefit from the same rights as Turkish citizens, except for the exceptions listed. There is no provision in Turkish law on whether blue card holders are subject to the deportation ban imposed on citizens. Despite the administrative practice of deporting blue card holders, case law has ruled otherwise, which leads to a conflict on the issue. In our study, whether blue card holders are subject to the deportation ban will be discussed in detail with its grounds.

Anahtar Kelimeler

Renunciation of Citizenship, Blue Card, Deportation, National Security, Public Order

Kaynakça

• Akbulut M, Türk Yabancılar Hukukunda İdari Gözetim (On İki Levha, 2020)
• Akgüner T, ‘Milli Güvenlik Kavramı Üzerine Bazı Düşünceler” (1985) 6(13) İHİD 13-16
• Akyılmaz B, Sezginer M ve Kaya C, Türk İdare Hukuku (11. Baskı, Seçkin 2019)
• Altıntaş E H, ‘Doğumla Türk Vatandaşı Olup Çıkma İzni ile Türk Vatandaşlığından Ayrılan Kişilerin (Mavi Kart Hamillerinin) Sosyal Güvenlik Hakkı’ (2019) 2 YBHD 391-434
• Arslan U, ‘Milli Güvenlik Kavramı ve Kavramın Türkiye’de Hukuksallaşması Süreci’ (2022) 5(1) NEÜHFD 183-212
• Asar A, Yabancılar Hukuku (3. Baskı, Seçkin 2017)
• Atakan A, ‘Kamu Düzeni Kavramı’ (2007) 13(1-2) MÜHF-HAD 59-136
• Atay E E, İdare Hukuku (4. Baskı, Turhan 2014)
• Aybay R, ‘Bir İnsan Hakkı Sorunu Olarak Sınır Dışı Edilme’ (2003) 2 MÜHFD 100-117 (İnsan Hakkı)
• — —, ‘İzin Alarak Türk Vatandaşlığıyla İlişiği Kesilenlerin Türkiye’deki Hakları’ (2004) 52 TBBD 100-117 (İzin)
• — —, Yabancılar Hukuku (2. Baskı, Bilgi Üniversitesi 2007) (Yabancılar)
• Aygül M, ‘Vatandaşlığı Çıkma İzni Alarak Kaybedenlerin Kamu Görevine Girme Yasağı’ (2010) 14(1) GÜHFD 31-60 Baran Çelik N, ‘Türkiye’ye Giriş Yasağı’, (2021) 16(199-200) BÜHFD 609-656
• Bayata Canyaş A, ‘Sınır Dışı Etme İşlemi ve Aile Yaşamına Saygı Hakkı: Çatışan Menfaatler ve Esas Alınan Ölçütler’ (2023) 56 TAAD 177-202
• Bayraktaroğlu Özçelik G, ‘Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Hükümleri Uyarınca Yabancıların Türkiye’den Sınır Dışı Edilmesi’ (2013) 108 TBBD 211-258
• Boz S S, Özdemir Y, Nacak M, Bölükbaşı M O, Öndin H B ve Ulusoy S, İdare Hukuku Açısından Kamu Düzeni Unsurları (Adalet 2020)
• Can H, Mavi Kartlı Yabancılar (2. Baskı, Adalet 2023)
• Cin M, ‘Türk Vatandaşlığını Çıkma İzni Alarak Kaybeden Kişilerin Türkiye’de Çalışma Hakkı’ (2004) 24 MHB (Prof. Dr. Sevin Toluner’e Armağan) 337-352
• Çağlayan R, ‘Türk Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisinin Yargısal Denetimi’ (2003) 7(3-4) EÜHFD 171-208
• Çataklı A O, ‘Şahsî Eşyayı Gümrük Vergilerinden Muaf Olarak Serbest Dolaşıma Sokmak İçin Türk Vatandaşlığı Şartı ve Yabancıların Durumu’ (2020) 7(22) GTD 12-31
• Çaycı S, ‘Türkiye’nin Milli Güvenliği’ (2016) 65(4) AÜHFD 3327-3344
• Çelikel A ve Öztekin Gelgel G, Yabancılar Hukuku (27. Baskı, Beta 2022)
• Çınar B, Devlet Güvenliği İstihbarat ve Terör (Sam 1997)
• Dardağan Kibar E G, ‘Türk İdari Yargısında Sınır Dışı Etme Kararlarının Ele Alınması’ in Kay Hailbronner, Bilgin Tiryakioğlu, Esin Küçük ve Katja Schneider (eds), Vatandaşlık, Göç, Mülteci ve Yabancılar Hukukundaki Güncel Gelişmeler (Türkiye Barolar Birliği 2010) 522-544 (Sınır Dışı)
• — —, ‘Yabancı ve Uluslararası Koruma Kanunu Tasarısında ve Başlıca Avrupa Birliği Düzenlemelerinde Yabancıların Sınır Dışı Edilmelerine İlişkin Kurallar: Bir Karşılaştırma Denemesi’ (2012) 11(2) AAÇD 53-74 (Avrupa Birliği)
• Doğan V, Yılmaz A Ç ve Ayhan İzmirli L, Türk Vatandaşlık Hukuku (19. Baskı, Rehber 2023) (Vatandaşlık)
• — —, Türk Yabancılar Hukuku (7. Baskı, Savaş 2023) (Yabancılar)
• Ekşi N, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku (5. Baskı, Beta 2018)
• Erdem B B, Türk Vatandaşlık Hukuku (9. Baskı, Beta 2022)
• Erdoğan İ N, Türk Hukukunda Sınır Dışı Etme Kararlarına Karşı Yargı Yolu (Yetkin 2023)
• Ergül E, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk Hukukunda Sınır Dışı Etme, Geri Gönderme ve Geri Verme (Yargı 2012)
• Erkan M, ‘Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılmasında ‘Milli Güvenlik’ ve ‘Kamu Düzeni’ Kavramlarının İncelenmesi’ in Vahit Doğan, Alper Çağrı Yılmaz ve Lale Ayhan İzmirli (eds), Milletlerarası Özel Hukukta Güncel Meseleler (Savaş 2019) 17-38
• Erten R, ‘Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Hakkında Genel Bir Değerlendirme’ 2015 19(1) GÜHFD 3-51 (Yabancılar)
• — —, Türklerin Kişi Hâllerine İlişkin Davalarda Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi (Yetkin 2017) (Yetki)
• — —, ‘Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması Yollarında Aranan Ortak Şart: Millî Güvenlik Bakımından Engel Teşkil Edecek Bir Hâli Bulunmamak’ (2020) 40(2) PPIL (Prof. Dr. Cemal Şanlı’ya Armağan) 1351-1371 (Vatandaşlık)
• Ganiyeva S, ‘Mavi Kartlıların Türkiye’de Görülen Boşanma Davalarında Uygulanacak Hukuk’ (2017) 23(2) MÜHF-HAD 361-388
• Goodwin-Gill G S, ‘The Limits of The Power of Expulsion in Public International Law’ (1975) 47(1) BYBIL 55-156
• Gözler K, İdare Hukuku Cilt 1 (3. Baskı, Ekin 2019)
• Gözübüyük A Ş, Yönetsel Yargı (36. Baskı, Ankara 2017)
• Günday M, İdare Hukuku (11. Baskı, İmaj 2017)
• Güngör G, Tâbiiyet Hukuku (5. Baskı, Yetkin 2017)
• Kabaalioğlu H ve Ekşi N, ‘Yabancıların Türkiye’den Sınır Dışı Edilmesi’ (2004) 24(1-2) MHB (Prof. Dr. Sevin TOLUNER’e Armağan) 503-522
• Kuşçu D, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Hükümleri Uyarınca Yabancıların Sınır Dışı Edilmeleri (On İki Levha 2017)
• Mekengeç M A, ‘Evlenme Yoluyla Türk Vatandaşlığının Kazanılmasında İdarenin Takdir Yetkisi’ (2023) 43(1) PPIL 233-283
• Nomer E, Türk Vatandaşlık Hukuku (28. Baskı, Filiz 2021)
• Okay Tekinsoy Ö, İdare Hukukunda Kamu Düzeni Kavramı (On İki Levha 2011)
• Öztürk N, ‘Mavi Kart Hamillerinin Türk Vatandaşlarına Tanınan Haklardan Aynen Yararlanacağına İlişkin Düzenlemeye Eleştirel Bir Bakış’ (2021) 41(2) PPIL 955-978
• Pazarcı H, Uluslararası Hukuk (21. Baskı, Turhan 2021)
• Seçkin S ve Üstün G, ‘İdari İşlemlerde Takdir Yetkisi ve Gerekçe İlkesi’ (2015) 21(2) MÜHF-HAD (Mehmet Akif Aydın’a Armağan) 509-533
• Sirmen K S, ‘Yabancıların Türkiye’den Sınır Dışı Edilmesine İlişkin Temel Düzenlemeler ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Türkiye Hakkında Verdiği Örnek Kararlar’ (2009) 67(3) ABD 29-45
• Sonay Evik V, ‘Suç İşlemek Amacıyla Örgütlenme Suçu’ (2013) 19(2) MÜHF-HAD (Prof. Dr. Nur Centel’e Armağan) 667-697
• Süzen B, ‘Özel Statülü Yabancıların Türkiye’de Görülen Kişi Hâllerine İlişkin Davalarında Usule ve Uygulanacak Hukukun Belirlenmesine İlişkin Bazı Tespitler’ (2023) 29(2) MÜHF-HAD 1490-1520
• Tarman Z D, ‘Türk Vatandaşlığından Ayrılan ve Yurt Dışında Yaşayanların Özel Hukuki Statüsü’ in Kay Hailbronner, Bilgin Tiryakioğlu, Esin Küçük ve Katja Schneider (eds), Vatandaşlık, Göç, Mülteci ve Yabancılar Hukukundaki Güncel Gelişmeler (Türkiye Barolar Birliği 2010) 206-230
• Tekinalp G, Türk Yabancılar Hukuku (7. Baskı, Beta 2003)
• Teksoy B, ‘6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na Göre Yabancıların Vize Alma Zorunluluğu’ (2013) 62(3) AÜHFD 855-908
• Turhan F, ‘Cezaî Konularda Uluslararası Adlî İş Birliği Kanununa Göre İadenin Kabul Edilebilirlik Koşulları: Doktrin ve Uluslararası Gelişmeler Işığında Bir Değerlendirme’ (2018) 8(2) SDÜHFD 1-87
• Turhan T, ‘Türk Vatandaşlığından Çıkanların Hakları (TVK md 29 üzerine bir inceleme)’ (1997) 46(1) AÜHFD 41-65
• Turhan T ve Tanrıbilir F B, Vatandaşlık Hukuku Ders Notları (Yetkin 2010)
• Turinay F, ‘Ceza Hukukunda Terör Örgütü Kavramı’ (2016) 116 TBBD 39-84
• Tütüncübaşı U, ‘Türk Vatandaşlığından Çıkma ve 6304 Sayılı Kanun Kapsamında Türk Vatandaşlığından Çıkanların Hakları (Yeni “Mavi Kart” Uygulaması)’ (2011) 13(2) DEÜHFD 153-194
• Tüysüz C, Türk Hukukunda Yabancıların Sınır Dışı Edilmesi (On İki Levha 2023)
• Ulutaş A, ‘Suçluların Geri Verilmesinde Vatandaşlığın Rolü ve Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28’inci Maddesinin Geri Verme Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi’ (2011) 4 ABD 177-210
• Uyanık Çavuşoğlu A, ‘Türk Vatandaşlığı Kanununda 5203 Sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklik Sonrasında Türk Vatandaşlığından Çıkma’ (2005) 260 YHD 21-39
• Uyanık M E, ‘Türk Vatandaşlığının Yetkili Makam Kararıyla Kazanılmasında İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Denetimi’ (2021) 9(2) KHASHFD 493-522
• Yasin M, ‘Sınır Dışı Kararlarının Yargısal Denetiminde İspat Sorunları’ (2022) 42(2) PPIL 561-577
• Yavuz Yayla E, ‘Millî Güvenlik Kavramının Hukukî Boyutu’ (2018) 12 ABÜHFD 29-78
• Yıldız F, ‘Terör Örgütü Varlığının Hukuken Tespiti’ (2023) 72(2) AÜHFD 563-618
• Yıldızhan Y, İdare Hukuku (2. Baskı, Beta 2010)