7518 Sayılı Kanunla Getirilen Düzende Kripto Varlıklara Yönelik Bir Analiz

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 1, 901 - 951, 30.06.2025

Himmet Koç

https://doi.org/10.52273/sduhfd..1628595

Öz

Kripto varlıklar; dağıtık defter teknolojisi kullanılarak geliştirilen, kriptografi (şifreleme) adı verilen bir teknolojiyle güvence altına alınan ve sanal alemde varlık gösterebilen değerlerdir. Kripto varlık kavramı kripto paralar, değiştirilemeyen tokenler, hizmet tokenleri ve menkul kıymet tokenleri gibi kavramları kapsayacak şekilde bir üst kavram olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde 02.07.2024 tarihinde yürürlüğe giren ve kripto varlıklarla ilgili esasların belirlendiği Sermaye Piyasası Kanunu’nda da bu şekilde kullanılmıştır. Kripto varlıklar alım satım, ödeme aracı olarak kullanılma gibi hukuki işlemlere konu olabilirler ve yatırım aracı olarak değerlendirilebilirler. Öte yandan kripto varlıkların haczedilmeleri, rehin işlemine konu olmaları, miras yolu ile intikal edip etmeyecekleri gibi meseleler tartışmalara neden olmuştur. Merkeziyetsiz bir yapıya sahip olmaları da bu işlemlerin devlet otoritesini ve denetimini aşacak şekilde kullanılma olasılığını artırmıştır. Dünya çapında pek çok ülke kripto varlıklarla ilgili düzenleme yapmak durumunda kalmıştır. Zira kripto varlıklarla ilgili en büyük tehlike, bunların kara para aklamada ve terörizmin finansmanında kullanılmasıdır. Öte yandan kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanılmaya başlamaları ve devletlerin kripto varlıkları kendi tekellerinde bulunan para arzı yetkisine bir tehdit unsuru olarak görmeleri de yasal düzenleme yapılmasını elzem hale getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kripto , Kripto Varlık , Ödeme Aracı , Yatırım Aracı , Para.

An Analysis on Crypto Assets in The Order İntroduced by The Law No 7518

Öz

Crypto assets are assets that are developed using distributed ledger technology, secured by a technology called cryptography (encryption) and can exist in the virtual world. The concept of crypto asset is used as a meta-concept to cover concepts such as cryptocurrencies, non-fungible tokens, service tokens and security tokens. It is also used in this way in the The Code of Capital Markets, which entered new version into force in Turkey on 02.07.2024 and determines the principles regarding crypto assets. Crypto assets may be subject to legal transactions such as purchase and sale, use as a means of payment, and may be considered as investment instruments. On the other hand, issues such as the seizure of crypto-assets, being subject to pledge transactions, and whether they can be inherited have caused controversy. Their decentralized nature has also increased the possibility of these transactions being used in a way that circumvents state authority and control. Many countries around the world have had to regulate crypto assets. The biggest danger with cryptoassets is their use in money laundering and terrorism financing. On the other hand, the fact that crypto-assets have started to be used as a means of payment and that states see crypto-assets as a threat to their monopoly money supply authority has also made legal regulation essential.

Anahtar Kelimeler

Crypto , Crypto Asset , Payment Instrument , Investment Instrument , Money.

Kaynakça

• Acar AE, ‘Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Yedindeki Kripto Paraların İcra ve İflas Kanunu m. 89 Hükmü Kapsamında Haczi ve Paraya Çevrilmesi’ (2023) 19 (55) Medenî Usûl ve İcra - İflâs Hukuku Dergisi 419-446
• Alpago H, ‘Bitcoin’den Selfcoin’e Kripto Para’ (2018) 3 (2) Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Dergisi 411-428
• Akipek J, Akıntürk T ve Ateş D, Eşya Hukuku (Beta Yayınevi 2018)
• Aymaz A, ‘Kripto Paraların Haczi’ (2023) 72 (4) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1635-1700
• Balıkçı E, ‘Dava ve Takip Konusu Olabilmesi Bakımından Kripto Paralar’ (2021) 16 (2) Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 273-312
• Bilgili F ve Cengil M F, ‘Bitcoin Özelinde Kripto Paraların Ticaret Şirketlerine Sermaye Olarak Getirilmesi’ (2019) 23 (3) Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 3-23
• Düzenli K ve Perdahçı N Z ‘Sanatın Yeni Dijital Çağı: NFT’ler ve Kullanım Alanları’ (2024) yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, Sanatta Dijitalizm Özel Sayısı 17-33
• Engelhardt C and Klein S, ‘Bitcoins – Geschäfte mit Geld, das keines ist: Technische Grundlagen und zivilrechtliche Betrachtung’ (2014) (Heft 6) Multimedia und Recht 355-360
• Gazioğlu A ve Özen A, ‘NFT’nin Gelişimi ve Vergilendirilmesi Üzerine Genel Değerlendirme’ (2022) 4 (1) İzmir Sosyal Bilimler Dergisi 23-33
• Geçer T, ‘Elektronik Para ve Elektronik Para Kuruluşları’ (2014) 5(3) Journal Of Social Sciences, Istanbul Sabahattin Zaim University 197-207
• Gitmez E, ‘Devletlerin Kripto Varlıklara İlişkin Hukuki Düzenlemeleri Üzerinden Bir Değerlendirme’ (2023) 27 (1) Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1-26
• Göktürk K, ‘Sermaye Piyasası Araçları’ iç Hayrettin Çağlar (ed), Sermaye Piyasası Hukuku (Anadolu Üniversitesi Yayınları 2019)
• Güçlütürk OG, ‘Türk Hukukunda Kripto Varlıkların Para ve Elektronik Para Niteliğinin İncelenmesi’ (2019) 4 (3) REGESTA Ticaret Hukuku Dergisi 383-408
• Halaburda H and Sarvary M, Beyond Bitcoin-The Economıcs Of Dıgıtal Currencıes (Palgrave Macmillian 2016) Hatemi H, Eşya Hukuku (Oniki Levha Yayıncılık 2020)
• Karacan Aİ ve Erişir Karacan E, Sermaye Piyasası Araçları (Legal Yayıncılık 2021)
• Kaya S, ‘İcra-İflâs Hukuku Kapsamında Kripto Varlıkların Kıymet Takdiri’ (2024) 14 (2) Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 1091-1123
• Kızıl E, ‘Türkiye’de Kripto Paranın Vergilendirilmesi ve Muhasebeleştirilmesi’ (2019) 29 (155) Mali Çözüm Dergisi 179-196
• Kütük ME and Sorge C, ‘Bitcoin im Deutschen Vollstreckungsrecht Von der ‘Tulpenmanie’ zur ‘Bitcoinmanie’ (2014) (Heft 10) Multimedia und Recht 643-646
• Manavgat Ç, ‘Sermaye Piyasası Kanunu'nun 10/A Maddesi Hükmüne Göre Kaydi Sistemin Esasları’ (2001) 50 (2) Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 159-191
• Oğuzman MK, Seliçi Ö ve Oktay Özdemir S, Eşya Hukuku (23. Bası, Filiz Kitabevi 2021)
• Oral BG ve Yeşilkaya Y, ‘Kripto Para İkilemi: Karapara Aklama ve Bitcoin’ (2021) 1 Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 209-239
• Özdemir G, ‘Kripto Paraların Eşya Niteliği’ (2021) 11 (1) Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 289-306
• Parasız Mİ, Para Banka ve Finansal Piyasalar (Ezgi Kitabevi 2010)
• Patz A, ‘Überblick über die Regulierung von Kryptowerten und Kryptowertedienstleistern’ (2021) 21 Zeitschrift für Bank- und Kapitalmarktrecht 725-739
• Rotman SC, ‘Bitcoin Versus Electronic Money’ (2014) CGAP Brief Washington, D.C. : World Bank Group. <https://documents.worldbank.org/en/publication/documents-reports/documentdetail/455961468152724527/bitcoin-versus-electronic-money> Erişim Tarihi 27.11.2024
• Schlund A and Pongratz H, ‘Distributed-Ledger-Technologie und Kryptowährungen – eine rechtliche Betrachtung’ (2018) (Heft 12) Deutsches Steuerrecht 598-604
• Şafak E, Arslan Ç, Gözütok M ve Köprülü T, ‘Dağıtık Defter Teknolojileri ve Uygulama Alanları Üzerine Bir İnceleme’ (2021) (Özel Sayı 29) Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi 36-45
• Turanboy A, ‘Kripto Paraların Ortaya Çıkmaları ve Hukuki Nitelikleri’ (2019) 35 (3) Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi 47-62
• Verma AK and Garg A, ‘Blockchain: An Analysıs On Next-Generation Internet’ (2017) 8(8) International Journal of Advanced Research in Computer Science 429-432
• Werner R, Die Einzelzwangsvollstreckung in Bitcoins (Diplomarbeit, 2019) <https://d-nb.info/1215208820/34> Erişim Tarihi 27.11.2024
• Yararer AB, ‘Kaydî Paranın İktisadi Açıdan İncelenmesi’ (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü 1986)
• Yavuzarslan T ve Kurt G, ‘Kripto Varlık Arzıyla (ICO) İşletme Finansmanı ve Risklerinin Değerlendirilmesi’ (2021) 23 (2) Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi 222-253
• Yılmaz A, Türk Sermaye Piyasası Hukuku Açısından Kripto Para Birimi Bitcoin (İkinci Baskı, Seçkin Yayınevi 2023
• Yüksel F, ‘Kripto Varlıklar ve IFRS Kapsamında Kripto Paraların Muhasebeleştirilmesi’ (2020) 13 (2) Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi 429-452
• <https://www.dropbox.com/scl/fi/bbwe1isn9tb5nx7fn4ga3/CFTC-v.-Bankman-Fried-FTX-Trading-and-Alameda.pdf?rlkey=re25m7ie5kow6qm0v959b5s27&e=2&dl=0)> Erişim Tarihi 06.08.2024
• <https://dailyhodl.com/2022/12/15/cftc-says-bitcoin-ethereum-and-tether-are-commodities-in-fraud-complaint-against-ftx-founder-sam-bankman-fried/> Erişim Tarihi 06.08.2024.
• <https://www.fca.org.uk/firms/cryptoassets#:~:text=The%20UK%20Cryptoasset%20Taskforce&text=The%20objective%20of%20the%20Taskforce,to%20consider%20appropriate%20policy%20responses> Erişim Tarihi 06.08.2024
• <https://www.irs.gov/filing/digital-assets> Erişim Tarihi 06.08.2024
• <https://www.finma.ch/en/~/media/finma/dokumente/dokumentencenter/myfinma/faktenblaetter/faktenblatt-kryptobasierte-vermoegenswerte.pdf?sc_lang=en&hash=C301BDEC9A7DED4EF2E23634B86F8FE> Erişim Tarihi 06.08.2024
• <https://acikders.tuba.gov.tr/pluginfile.php/4392/mod_resource/content/2/hafta01-para-%28s1%2C1%29.pdf> Erişim Tarihi 08.07.2024
• <https://assets.kpmg.com/content/dam/kpmg/tr/pdf/2024/01/Kripto-Varliklara-iliskin-Duzenlemeler.pdf> Erişim Tarihi 04.08.2024
• <https://bitcoin.org/tr/hakkimizda#own> Erişim Tarihi 11.07.2024
• <https://bitcoin.org/bitcoin.pdf> Erişim Tarihi 04.08.2024
• <https://coinmarketcap.com/community/articles/668fbd655a5bb40aa45620e4/> Erişim Tarihi 11.07.2024
• <https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english-turkish/token> Erişim Tarihi 08.08.2024
• <https://coinmarketcap.com/tr/legal-tender-countries> Erişim Tarihi 26.11.2024
• <https://spk.gov.tr/data/66b51e688f95db021892940c/2024-38.pdf> Erişim Tarihi 13.08.2024
• <https://spk.gov.tr/duyurular/basin-duyurulari/2024/kripto-varlik-hizmet-saglayicilara-iliskin-duyuru_05082024> Erişim Tarihi 13.08.2024
• <https://spk.gov.tr/kurumlar/portfoy-saklama-kuruluslari/tanitim-rehberi> Erişim Tarihi 15.07.2024
• <https://tr.euronews.com/2021/04/19/ingiltere-kendi-kripto-paras-britcoin-i-olusturmay-planl-yor> Erişim Tarihi 08.07.2024
• <https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-58474009> Erişim Tarihi 08.07.2024
• <https://www.fca.org.uk/publication/consultation/cp19-03.pdf> Erişim Tarihi 06.08.2024
• <https://www.fca.org.uk/publication/policy/ps19-22.pdf> Erişim Tarihi 06.08.2024
• <https://www.fatf-gafi.org/content/fatf-gafi/en/publications/High-risk-and-other-monitored-jurisdictions/Increased-monitoring-october-2021.html#turkey Erişim Tarihi 09.08.2024
• <https://www.fatf-gafi.org/content/fatf-gafi/en/publications/High-risk-and-other-monitored-jurisdictions/increased-monitoring-june-2024.html> Erişim Tarihi 09.08.2024
• <https://www5.tbmm.gov.tr/develop/owa/komisyon_tutanaklari.goruntule?pTutanakId=3176> Erişim Tarihi 02.08.2024
• <https://www.occ.gov/topics/chartersandlicensing/interpretationsandactions/2020/int1170.pdf)> Erişim Tarihi 06.08.2024
• <https://www.fca.org.uk/publication/policy/ps23-6.pdf)> Erişim Tarihi 06.08.2024
• <https://www.sec.gov/securities-topics/crypto-assets> Erişim Tarihi 06.08.2024
• <www.legalbank.net> Erişim Tarihi 09.08.2024.