Bâkıllânî’de Bir Delillendirme Yöntemi Olarak Luğavî İstidlal

Yıl 2018, Sayı: 40, 217 - 234, 30.06.2018

Elmas Gülhan Çam

Öz

Bu
çalışmanın amacı, Bâkıllânî’nin, dile ilişkin görüşlerini ve kelam istidlalinde
dili kullanımını ele almaktır. Bu
bağlamda ilk olarak, Bâkıllânî öncesi kelamda istidlal problemine yer
verilmiştir. Daha sonra kelam istidlalinde dilin kullanımı ve Bâkıllânî’nin
kelam istidlalinde dili kullanımı ele alınmıştır. Bâkıllânî’de dilin delil
niteliği, kelam metodolojisinin oluşumunda Arap dilinin etkisi, dilin gramatik
yapısının ve Arap şiirinin delil niteliği çalışmanın temel ögelerini
oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kelam, Bâkıllânî, dil, delil

Kaynakça

• Bâkıllânî, Ebû Bekr Muhammed b. et-Tayyib, Kitâbu’t-Temhîd, el-Mektebetu’ş-Şarkıyye, Beyrut 1957.
• Bâkıllânî, Ebû Bekr Muhammed b. et-Tayyib, el-İnsâf fî mâ Yecibu İ’tikâduh ve mâ lâ Yecûzu el-Cehl bih, Tahkik: Muhammed Zahid el-Kevserî, Mektebetu'l-Ezheriyye li't-Turâs, Kahire 2000.
• Bâkıllânî, Ebû Bekr Muhammed b. et-Tayyib, et-Takrîb ve’l-İrşadu’s-Sağîr, I-III, Tahkik: Abdullah b. Ali Ebû Zenîd, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut 1998.
• Bâkıllânî, Ebû Bekr Muhammed b. et-Tayyib, İ’câzu’l-Kur’an, Tahkik: Seyyid Ahmed Sadr, Dâru’l-Maarif, Mısır (tarih yok).
• Başoğlu, Tuncay, “Sebr ve Taksim”, Diyanet İslam Ansiklopedisi, XXXVI, İstanbul 2009.
• Boullata, Issa J., “Kur’an’ın Belağat Açısından Tefsiri: İ’caz ve İlgili Konular”, Çev. İbrahim H. Karslı, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 4, Samsun 2005.
• el-Câbirî, Muhammed Âbid, Arap-İslam Kültürünün Akıl Yapısı, Çev. Burhan Köroğlu-Hasan Hacak-Ekrem Demirli, Kitabevi, İstanbul 2001.
• el-Curcânî, es-Seyyid Şerif Ali b. Muhammed, et-Ta’rîfât, Matbaatu Mustafa el-Bâbî el-Halebî, (Mısır) 1938.
• Dilaçar, Agop, “Gramer: Adı, Kapsamı, Türleri, Yöntemi, Eğitimdeki Yeri ve Tarihçesi”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1989.
• Ebu’l-Bekâ, Eyyub b. Musa, el-Huseynî el-Kefevî, el-Kulliyyât Mu’cem fi’l-Mustalahât ve’l-Furûki’l- Luğaviyye, Muessesetu’r-Risâle, Beyrut 1998.
• Eroğlu, Ali, “Şiirle İstişhad ve İstişhad Açısından Medarik”, Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 11, Erzurum 1993.
• el-Gazzâlî, el-Mustasfâ min İlmi’l-Usûl, Tahkik: Hamza b. Zuheyr el-Hafız, el-Câmiatu’l-İslâmiyye, Medine (tarih yok).
• el-Gazzâlî, Kitâbu’l-İktisâd fi’l-İ’tikâd, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut 1983.
• Gelder, G. J. H. Van, Beyond the Line Classical Arabic Literary Critics on the Coherence and Unity of the Poem, E. J. Brill, Leiden 1982.
• Güneş, Kamil, İslamî Düşüncenin Şekillenişinde Akıl ve Nass -Bâkıllânî ve Kâdı Abdulcebbâr’da Kelâmullah Meselesi Örneği-, İnsan Yayınları, İstanbul 2003.
• İbn Haldûn, Abdurrahman b. Muhammed, Mukaddimetu İbn Haldûn, Târîhu İbn Haldûn içinde, I-VIII, Dâru’l-Fikr, Beyrut 2001.
• Skreslet, Paula Youngmen, The Literature of Islam: A Guide to the Primary Sources in English Translation, Scarecrow Press, USA 2006.
• Topaloğlu, Bekir-Çelebi, İlyas, Kelam Terimleri Sözlüğü, İsam Yayınları, İstanbul 2010.
• Türcan, Galip, “Kelamın Dil Üzerine Kurduğu İstidlal Şekli-Bâkıllânî’nin Yaklaşımı Bağlamında Bir Değerlendirme-”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı: 27, Isparta 2011/2.
• Türcan, Galip, Kelamda Kaynaklık Niteliği Bakımından Kitâb, İlâhiyât Yayınları, Ankara 2012.
• Üçok, Necip, Genel Dilbilim-Lenguistik-, Sakarya Basımevi, Ankara 1947.