GENÇLERE YÖNELİK DİNÎ YAYINCILIKTA DİL VE TERMİNOLOJİNİN ÖNEMİ -KUR’AN ÇEVİRİLERİ ÖRNEĞİ-

Yıl 2020, Sayı: 44, 61 - 78, 30.06.2020

Muhammet Vehbi Dereli

Öz

Gençlik, insana sunulan en
büyük imkânlardan biridir. Bu sebeple İslam gençlere değer vermiş ve gençliği
iyi değerlendirmeyi tavsiye etmiştir. Kur’an’da dini için mücadele eden gençler
rol model olarak takdim edilir. Saadet asrında gençler Rasûlullah’ın özel
ilgisiyle yetişmişler ve etkin görevler üstlenmişlerdir. Bugün dünyada en fazla
genç nüfusa sahip ülkelerden olmamız, milletimiz adına mutluluk vesilesidir.
Ancak dinamizmin sembolü olan gençlerin inanç ve değerlerine bağlı, kişilikli
bireyler olarak yetiştirilmesi, toplumun sorumluluklarının başında gelir. Bu da
onlarla iyi iletişim kurmayı sağlayan bir din dili ve dinî değerlerle barışık
bir kültür düzeyi oluşturmakla mümkün olacaktır. Dinî söylemin kaynağı ise
öncelikle Kur’an algısıdır. Kur’an’ın en önemli özelliği, dili mükemmel bir
şekilde kullanması ve her düzeydeki insanı kuşatmasıdır. Dolayısıyla Kur’an
çevirileri ve tefsirleri de orta seviyedeki genç kitleye hitap edecek bir dil
ve üsluba sahip olmalıdır. Bugünkü çevirilerde gençlerin anlaması oldukça güç
birçok kelime ve ifade şekline rastlanmaktadır. Bunda, üzerinden onlarca yıl
geçmiş meallerdeki dilin çoğunlukla korunmasının etkisi büyüktür. Bunları
sadeleştirme girişimleri ise çevirinin özünün kaybolmasına yol açabilmektedir.
Hem kuşaklar hem de dil zamanla değiştiğinden; ortalama her on yılda bir genç
kuşakların dünyasına hitap edecek Kur’an çevirileri hazırlanması esastır. Bu
makale, gençlere yönelik dinî yayıncılık ihtiyacına değinerek, Kur’an
çevirilerinin gençlere hitap etme sorunsalını incelemektedir.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Belagatı, Gençlik, , Dinî Yayınlar, Terminoloji, Meal

Teşekkür

teşekkür eder, iyi çalışmalar dilerim.

Kaynakça

• Akpınar, Ali, http://yenidunyadergisi.com/kuranin-gencleri-2/ (Erişim tarihi: 07.03.2019).
• Arslan, Gıyasettin, “Türkçe Kur’an Meallerinde Kaynak Dilin Egemenliği Sorunu (Halil Altuntaş-Muzaffer Şahin Örneği)”, Kur’an Meâlleri Sempozyumu, DİB Yayınları, Ankara, 2007.
• el-Buhârî, Abdillâh Muhammed b. İsmail, el-Câmi‘u’s-Sahîh, Çağrı Yayınları, İstanbul-Tunus, 1992.
• el-Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd, Tâcu’l-Luga ve Sıhâhu’l-Arabiyye (thk. Ahmed Abdulğafûr Attar), Dâru’l-İlmi li’l-Melâyîn, Beyrut, 1990.
• Cündioğlu, Dücane , “Matbû Türkçe Kur’an Çevirileri ve Kur’an Çevirilerinde Yöntem Sorunu”, 2. Kur’an Sempozyumu, Bilgi Vakfı Yayınları, Ankara, 1996.
• Dereli, Muhammet Vehbi, Kur’an Muhtevası ve Yorumu, Kitap Dünyası, İstanbul, 2017.
• Ebû Davûd, Süleyman b. el-Eş‘as el-Ezdî es-Sicistânî, es-Sunen, Çağrı Yayınları, İstanbul-Tunus, 1992.
• Eker, Süer, “Orta Asya’nın Gizemli halkı: Soğdlular, Soğd ve Soğdca”, Türkbilig Türkoloji Araştırmaları Dergisi (2012), 24, ss. 77-92.
• Ekin, Yunus, “Dilsel/Etimolojik Anlamın Kur’an Çevirileri Açısından Konumu ve Sınırları”, Kur’an Meâlleri Sempozyumu, DİB Yayınları, Ankara, 2007.
• Esiroğlu, Muhammet, Gençlik ve Din Dili, https://www.milligazete.com.tr/makale /1765263/muhammet-esiroglu/genclik-ve-din-dili (Erişim tarihi: 11.03.2019).
• el-Ferâhîdî, el-Halîl b. Ahmed, Kitâbu’l-‘Ayn -muratteben alâ hurûfi’l-mu‘cem- (thk ve tertîb: Abdulhamîd Hindâvî), Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, 2003.
• Gülpak, Emine, “Kur’an Meallerinin Muhatapları Tarafından Anlaşılabilirliğine İlişkin Bir Araştırma”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi (2019), 33, ss. 169-198.
• Güner, Galip, “Eski Türkçe Kenç “genç, yavru, çocuk” Kelimesinin Kökeni Üzerine Düşünceler”, Bengü Belak-Ahmet Bican Ercilasun Armağanı, Ed. Bülent Gül, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara, 2013, ss. 225–232.
• Gürbüz, Faruk, Tercüme Problemleri ve Meâller (Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum, 2003.
• Işıcık, Yusuf, “Kur’an-ı Kerim’in Terceme Edilmesi ve Âyetlerin Sıhhatli Anlaşılması Konusunda Bazı Mülâhazalar”, Selçuk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (2001), 11, ss. 47–58.
• İbn Hanbel, Ahmed, el-Musned, Çağrı Yayınları, İstanbul-Tunus, 1992.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Abdulmelik, es-Sîratu’n-Nebeviyye (thk. Ömer Abdusselam Tedmurî), Dâru’l-Kutubi’l-‘Arabî, Beyrut, 1990.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd, es-Sunen, Çağrı Yayınları, İstanbul-Tunus, 1992.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl Cemâluddîn Muhammed, Lisânu’l-‘Arab, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-‘Arabî, 3. Baskı, Beyrut, 1999.
• İbn Sa‘d, Ebû Abdillah Muhammed ez-Zuhrî, et-Tabakâtu’l-Kubrâ, Beyrut, 1957.
• el-Kazvînî, Celâluddîn Ebû Abdillâh Muhammed el-Hatîb, el-Îdâh fî ‘Ulûmi’l-Belâga, Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, Beyrut, tsz.
• Kesler, Muhammed Fatih, “Kur’ân Meâllerinde Göz Ardı Edilen Bazı Anlama Karinelerinin Tespiti ve Yapılan Öneriler”, Kur’an Meâlleri Sempozyumu, DİB Yayınları, Ankara, 2007.
• Koç, Turan, “Çeviri ve Kur’an’ın Türkçe Çevirileri”, 2. Kur’an Sempozyumu, Bilgi Vakfı Yayınları, Ankara, 1996.
• Müslim, Ebu’l-Huseyn İbnu’l-Haccâc el-Kuşeyri en-Neysâbûri, el-Câmi‘u’s-Sahîh (Nşr. Muhammed Fuad Abdulbaki, Nevevî Şerhi’nin özetiyle birlikte), Çağrı Yayınları, İstanbul-Tunus, 1992.
• et-Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ, es-Sunen, Çağrı Yayınları, İstanbul-Tunus, 1992.
• Tiyek, Fatih, “Kur’an Tercümeleri ile İlgili Teamüllere Eleştirel Bir Yaklaşım”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9 (2016), 45, ss. 1033-1041.
• ez-Zurkânî, M. Abdulazim, Menâhilu’l-‘İrfân fî Ulûmi’l-Kur’an, el-Mektebetu’t-Tevfîkiyye, Kahire, tsz.
• http://www.kuranmeali.com/AyetKarsilastirma.php?sure=2&ayet=255 (Erişim tarihi: 21.03.2019).