Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

HAC İBADETİNİN HÜKÜMLERİ HUSUSUNDA HANEFÎ VE MÂLİKÎ ÂLİMLERİ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR

Yıl 2020, Sayı: 45, 173 - 179, 31.12.2020

Mualla Akyol

Öz

Kâbe ilk kurulan ev, Allah’ın evidir. Kıblegâh, tüm Müslümanların birliktelik yeri, emin beldedir. İslam’ın şiarı olan Kâbe, Müslümanlar nezdinde çok büyük bir öneme sahiptir. Biz de bu öneme binaen bu ibadetin yapılışında yerine getirilmesi gereken fiillerin; Hanefî ve Mâlikîlere göre hangisinin haccın olmazsa olmazı olan rüknü, hangisinin farzı, hangisinin ise sevabını arttıran sünneti olduğu hususu üzerinde durduk. Bununla beraber araştırmamızın hacmini genişletmemek adına genel olarak ibadetin rükün, farz ve sünnetlerine değinip ayrıntısına girmedik. Hanefî ve Mâlikî mezhepleri tarihte birbirini takip ederek oluşmuş ve birbirinden beslenmiş olan iki kıymetli mezheptir. Özellikle bu iki mezhep üzerinde durmamız, aralarındaki yakınlık sebebiyledir. Birçok kaynak Hanefî mezhebini Rey ekolü olarak tanımlar. Tarihte bu yönüyle Hanefîler, çok konuşulmuş zaman zaman hadisleri reddetmekle suçlanmıştır. Hanefîlerin zayıf hadisi Hz. Peygamber’e dayandırmama hassasiyeti onları reye yönlendirmiştir. Rey ile içtihat bütün mezheplerde bulunmakla beraber bu yönüyle Hanefî mezhebine en çok benzeyen Mâlikî mezhebidir. Mezheplerin görüşleri belirtilirken hangi delilleri kullanarak sonuca ulaştıkları üzerinde durulmuş, bu iki mezhebin benzerlik ve farklılıklarının vurgulanması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hac İbadet Hükümler Hanefi ve Maliki Farkları

Kaynakça

  • Altuntaş, Halil – Şahin, Muzaffer, Kur’an-ı Kerim Meali, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2012.
  • El-Askalani, Ebu’l-Fadl Şehabeddin Ahmed İbn Hacer (ö. 853/1449), Fethü’l-Bâri Şerhü Sahihi’l-Buhari (I-XVIII), Dârul-Fikr, Beyrut 1991.
  • El-Buhari, Muhammed bin İsmail Ebu Abdullah (ö. 256/870), Sahihü’l-Buhari (I-IX), (Tahk. Muhammed Züheyr bin Nâsır en-Nâsır), Dâru Tavku’n-Necât, 1. Baskı, y.y. 1422/2001.
  • El-Ceziri, Abdurrahman (ö. 1360/1941), Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı (I-VIII), Çağrı Yayınları, İstanbul 1993.
  • Ed-Dârekutnî, Ebu’l-Hasen Ali bin Ömer bin Ahmed (ö. 385/996), Sünenü’d-Dârekutnî (I-V), (Tahk. Şu’aybi el-Ernaûtî), Müessesetü’r-Risale, 1. Baskı, Beyrut 1424/2004.
  • El-Desûki, Ebu Abdullah Şemseddin Muhammed bin Ahmed bin Arafe (ö. 1230/1815), Haşiyetü’l-Desûki ala’ş-Şerhi’l-Kebir (I-IV), Darül-Fikr, y.y. ts.
  • Erdoğan, Mehmet, Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Ensar Neşriyat, İstanbul 2019.
  • El-Hâcce, Kevkeb ‘Ubeyd, Fıkhu’l-İbadat ala’l-Mezhebi’l-Maliki, Matbaatu’l-İnşa, 1. Baskı, Şam 1406/1986.
  • İbn Rüşd, Ebu’l-Velid Muhammed bin Ahmed el-Kurtûbi (ö. 595/1199), Bidayetü’l-Müctehit ve Nihayetü’l-Muktesid (I-IV), Daru’l-Hadis, Kahire 1425/2004.
  • İmam Malik, Enes bin Malik (ö. 179/796), Müdevvene (I-IV), Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, Beyrut 1415/1994.
  • El-Kâri, Ebu’l-Hasen Nûrüddîn Ali bin Sultan Muhammed (ö. 1014/1605), Mirkatü’l-Mefatih Şerhu Mişkati’l-Mesabih (I-X), Darül-Fikr, Beyrut 1992.
  • El-Kasâni, Alâüddin Ebubekir bin Mes’ûd bin Ahmed (ö. 587/1192), Bedaius-Sanai fi Tertibi’ş-Şerai (I-VII), Darül-Kütübil-İlmiyye, 2. Baskı, Beyrut 1406/1986.
  • El-Kayrevâni, Ebu Muhammed Abdullah bin Abdurrahman (ö. 386/996), Risaletü’l-Kayrevâni, Darül-Fikr, y.y. ts.
  • El-Kudûrî, Ebu’l-Huseyn Ahmed el-Kudûrî (ö. 428/1037), Muhtasaru’l-Kudûrî, Emin Yayınları, 1. Baskı, Bursa 2016.
  • El-Mevsîli, Abdullah bin Mahmut bin Mevdut (ö. 683/1284), el-İhtiyar Ta’lilu’l-Muhtar (I-V), Çağrı Yayınları, 6. Baskı, İstanbul 2015.
  • El-Müslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim bin el-Haccac, (v. 261/875), Sahihü’l-Müslim (I-V), (Tahk. Muhammed Fuad Abdülbaki), Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabi, Beyrut ts.
  • En-Nefrâvi, Ahmed bin Ğanim (ö. 1126/1714), Fevakihud-Devvani ala Risaleti İbn Ebi Zeyd Kayravani (I-II), Darül-Fikr, Beyrut 1415/1995.
  • En-Nemerî, Ebu Amr Yusuf bin Abdullah bin Muhammed bin Abdulber Asım (ö. 463/1071), el-Kâfi fi Fıkhı Ehli’l-Medine (I-II), Mektebetü’r-Riyâd el-Hadîse, 2. Baskı, Riyad 1400/1980.
  • Oral, Rıfat, Peygamber Günlerinde İbadet ve Sosyal Hayat Buluğu’l-Meram Şerhi (I-III), Esra Yayınları, 2. Baskı, Konya 2015.
  • Es-Sâbuni, Muhammed Ali, Safvetü’t-Tefâsir (I-III), Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut 1436/2015.
  • Es-Sâbuni, Muhammed Ali, Ahkâm Tefsiri (I-II), Yasin Yayınevi, İstanbul, ts.
  • Es-Serahsi, Şemsül-eimme Ebu Sehl Ebubekir Muhammed bin Ahmed (ö. 483/1091), Mebsut (I-XXX), Darül-Ma’rife, Beyrut 1414/1993.
  • Et-Tehânevi, Zafer Ahmed Osman (ö. 1394/1974), İ’lau’s-Sünen (I-XXII), İdaretü’l-Kur’an ve’l-Ulumu’l-İslamiyye, Pakistan 1418.
  • Et-Tirmizi, Muhammed bin İsa bin Sevre bin Musa bin ed-Dahhak (ö. 279/893), el-Camiu’l-Kebir Sünenü’t-Tirmizi (I-VI), (Tahk. Beşşâr Avvâd Marûf), Darü’l-Garbi’l-İslamiyye, Beyrut 1998.
  • Ez-Zebidî, Ebu’l-Feyz Muhammed el-Murtaza (ö. 1205/1791), İthafü’s-Sâdeti’l-Müttakîn bi Şerhi Esrarı İhyâi ‘Ulumi’d-Din, (I-XIV), Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, ts.

Yıl 2020, Sayı: 45, 173 - 179, 31.12.2020

Mualla Akyol

Öz

The Kaaba is the first established house and the house of God. “Kıblegah” is the place of association for all Muslims and secure place. The Kaaba, the sign of Islam is of great importance for Muslims. We focused on the sake of the pilgrimage, which is a must for hadj. We focused on which one is increasing fard and sevab according to Hanafies and Malikies. Furthermore, in order to not expand the volume of our research, we generally did mention the rowan, fard, circumcisions of worship, and we did not go deep into the content of the worship. Hanafi and Maliki cults are two precious religious cults that were formed following each other in history and benefited from each other. The reason for our emphasis on these two cults is because of the proximity between them. While expressing the views of the sects reached has been focused in this article, we tried to emphasize the similarity of two crucial sects. Many sources define the Hanafi sect as the Rey school. In this respect, Hanafis have been accused of rejecting hadiths, which have been widely spoken in history. Hanafis' sensitivity to not attribute this weak hadith to the Prophet(pbuh) has led them to Rey School. Although Rey and ijtihad exist in all madhhabs, the Maliki sect is most similar to the Hanafi sect in this respect.

Anahtar Kelimeler

Hadj, Prayer, Judgments, Hanafi and Maliki Difference.

Kaynakça

  • Altuntaş, Halil – Şahin, Muzaffer, Kur’an-ı Kerim Meali, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Ankara 2012.
  • El-Askalani, Ebu’l-Fadl Şehabeddin Ahmed İbn Hacer (ö. 853/1449), Fethü’l-Bâri Şerhü Sahihi’l-Buhari (I-XVIII), Dârul-Fikr, Beyrut 1991.
  • El-Buhari, Muhammed bin İsmail Ebu Abdullah (ö. 256/870), Sahihü’l-Buhari (I-IX), (Tahk. Muhammed Züheyr bin Nâsır en-Nâsır), Dâru Tavku’n-Necât, 1. Baskı, y.y. 1422/2001.
  • El-Ceziri, Abdurrahman (ö. 1360/1941), Dört Mezhebe Göre İslam Fıkhı (I-VIII), Çağrı Yayınları, İstanbul 1993.
  • Ed-Dârekutnî, Ebu’l-Hasen Ali bin Ömer bin Ahmed (ö. 385/996), Sünenü’d-Dârekutnî (I-V), (Tahk. Şu’aybi el-Ernaûtî), Müessesetü’r-Risale, 1. Baskı, Beyrut 1424/2004.
  • El-Desûki, Ebu Abdullah Şemseddin Muhammed bin Ahmed bin Arafe (ö. 1230/1815), Haşiyetü’l-Desûki ala’ş-Şerhi’l-Kebir (I-IV), Darül-Fikr, y.y. ts.
  • Erdoğan, Mehmet, Fıkıh ve Hukuk Terimleri Sözlüğü, Ensar Neşriyat, İstanbul 2019.
  • El-Hâcce, Kevkeb ‘Ubeyd, Fıkhu’l-İbadat ala’l-Mezhebi’l-Maliki, Matbaatu’l-İnşa, 1. Baskı, Şam 1406/1986.
  • İbn Rüşd, Ebu’l-Velid Muhammed bin Ahmed el-Kurtûbi (ö. 595/1199), Bidayetü’l-Müctehit ve Nihayetü’l-Muktesid (I-IV), Daru’l-Hadis, Kahire 1425/2004.
  • İmam Malik, Enes bin Malik (ö. 179/796), Müdevvene (I-IV), Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1. Baskı, Beyrut 1415/1994.
  • El-Kâri, Ebu’l-Hasen Nûrüddîn Ali bin Sultan Muhammed (ö. 1014/1605), Mirkatü’l-Mefatih Şerhu Mişkati’l-Mesabih (I-X), Darül-Fikr, Beyrut 1992.
  • El-Kasâni, Alâüddin Ebubekir bin Mes’ûd bin Ahmed (ö. 587/1192), Bedaius-Sanai fi Tertibi’ş-Şerai (I-VII), Darül-Kütübil-İlmiyye, 2. Baskı, Beyrut 1406/1986.
  • El-Kayrevâni, Ebu Muhammed Abdullah bin Abdurrahman (ö. 386/996), Risaletü’l-Kayrevâni, Darül-Fikr, y.y. ts.
  • El-Kudûrî, Ebu’l-Huseyn Ahmed el-Kudûrî (ö. 428/1037), Muhtasaru’l-Kudûrî, Emin Yayınları, 1. Baskı, Bursa 2016.
  • El-Mevsîli, Abdullah bin Mahmut bin Mevdut (ö. 683/1284), el-İhtiyar Ta’lilu’l-Muhtar (I-V), Çağrı Yayınları, 6. Baskı, İstanbul 2015.
  • El-Müslim, Ebu’l-Hüseyn Müslim bin el-Haccac, (v. 261/875), Sahihü’l-Müslim (I-V), (Tahk. Muhammed Fuad Abdülbaki), Daru İhyai’t-Turasi’l-Arabi, Beyrut ts.
  • En-Nefrâvi, Ahmed bin Ğanim (ö. 1126/1714), Fevakihud-Devvani ala Risaleti İbn Ebi Zeyd Kayravani (I-II), Darül-Fikr, Beyrut 1415/1995.
  • En-Nemerî, Ebu Amr Yusuf bin Abdullah bin Muhammed bin Abdulber Asım (ö. 463/1071), el-Kâfi fi Fıkhı Ehli’l-Medine (I-II), Mektebetü’r-Riyâd el-Hadîse, 2. Baskı, Riyad 1400/1980.
  • Oral, Rıfat, Peygamber Günlerinde İbadet ve Sosyal Hayat Buluğu’l-Meram Şerhi (I-III), Esra Yayınları, 2. Baskı, Konya 2015.
  • Es-Sâbuni, Muhammed Ali, Safvetü’t-Tefâsir (I-III), Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut 1436/2015.
  • Es-Sâbuni, Muhammed Ali, Ahkâm Tefsiri (I-II), Yasin Yayınevi, İstanbul, ts.
  • Es-Serahsi, Şemsül-eimme Ebu Sehl Ebubekir Muhammed bin Ahmed (ö. 483/1091), Mebsut (I-XXX), Darül-Ma’rife, Beyrut 1414/1993.
  • Et-Tehânevi, Zafer Ahmed Osman (ö. 1394/1974), İ’lau’s-Sünen (I-XXII), İdaretü’l-Kur’an ve’l-Ulumu’l-İslamiyye, Pakistan 1418.
  • Et-Tirmizi, Muhammed bin İsa bin Sevre bin Musa bin ed-Dahhak (ö. 279/893), el-Camiu’l-Kebir Sünenü’t-Tirmizi (I-VI), (Tahk. Beşşâr Avvâd Marûf), Darü’l-Garbi’l-İslamiyye, Beyrut 1998.
  • Ez-Zebidî, Ebu’l-Feyz Muhammed el-Murtaza (ö. 1205/1791), İthafü’s-Sâdeti’l-Müttakîn bi Şerhi Esrarı İhyâi ‘Ulumi’d-Din, (I-XIV), Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, ts.
Toplam 25 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Din Araştırmaları
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Mualla Akyol

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2020
Gönderilme Tarihi 1 Haziran 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Sayı: 45

Kaynak Göster

APA Akyol, M. (2020). HAC İBADETİNİN HÜKÜMLERİ HUSUSUNDA HANEFÎ VE MÂLİKÎ ÂLİMLERİ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi(45), 173-179.
AMA Akyol M. HAC İBADETİNİN HÜKÜMLERİ HUSUSUNDA HANEFÎ VE MÂLİKÎ ÂLİMLERİ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. Aralık 2020;(45):173-179.
Chicago Akyol, Mualla. “HAC İBADETİNİN HÜKÜMLERİ HUSUSUNDA HANEFÎ VE MÂLİKÎ ÂLİMLERİ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 45 (Aralık 2020): 173-79.
EndNote Akyol M (01 Aralık 2020) HAC İBADETİNİN HÜKÜMLERİ HUSUSUNDA HANEFÎ VE MÂLİKÎ ÂLİMLERİ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 45 173–179.
IEEE M. Akyol, “HAC İBADETİNİN HÜKÜMLERİ HUSUSUNDA HANEFÎ VE MÂLİKÎ ÂLİMLERİ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 45, ss. 173–179, Aralık 2020.
ISNAD Akyol, Mualla. “HAC İBADETİNİN HÜKÜMLERİ HUSUSUNDA HANEFÎ VE MÂLİKÎ ÂLİMLERİ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 45 (Aralık 2020), 173-179.
JAMA Akyol M. HAC İBADETİNİN HÜKÜMLERİ HUSUSUNDA HANEFÎ VE MÂLİKÎ ÂLİMLERİ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020;:173–179.
MLA Akyol, Mualla. “HAC İBADETİNİN HÜKÜMLERİ HUSUSUNDA HANEFÎ VE MÂLİKÎ ÂLİMLERİ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sy. 45, 2020, ss. 173-9.
Vancouver Akyol M. HAC İBADETİNİN HÜKÜMLERİ HUSUSUNDA HANEFÎ VE MÂLİKÎ ÂLİMLERİ ARASINDAKİ BENZERLİK VE FARKLILIKLAR. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2020(45):173-9.
 Kapak Resmi İndir