YUNUS EMRE’NİN ÖĞRETİSİYLE GENÇLİĞE ALLAH BİLİNCİ KAZANDIRMAK

Yıl 2021, Sayı: 47, 5 - 21, 31.12.2021

Mehmet Necmettin Bardakçı

Öz

Günümüzde Tanrı tasavvurlarında yaşanan büyük değişim, genç nesillerin Tanrı algısını olumsuz yönde etkilemiştir. Bu durum, kendisine ve değerlerine yabancılaşan gençlerin metafizikle ilişkisini sarsmış ve Allah’a güven duygusunu zedelemiştir. Bazı gençler aklı tanrılaştırıp, nefsi putlaştırarak Tanrı tanımaz hale gelmişlerdir. Bir kısmı da yaşadıkları maneviyat boşluğunu doldurabilmek ümidiyle sapkın tarikatlara yönelmişlerdir.
Aslında insanın kendisinde ve evrende Allah’ın rahmet ve iyiliğini, güç ve kudretini gösteren mükemmel bir düzen ve ahenk vardır. Güneş doğduğunda yıldızları göremeyenlerin onları yok sayması gibi, Allah’ı tanımayanlar da O’nu inkâr etmektedir. Gençlik döneminde bazı savrulmaların etkisiyle kendisinin amacını unutan ve doğru Allah anlayışından uzak yaşayanların gönüllerini Yunus Emre gibi, sevgi ile doldurmalıdır. Akıl ve düşünce melekelerini doğru kullanmaları sağlanmalıdır. Allah hakkındaki bilgisizlikleri yüzünden sorumluluk taşımaktan korkan, ömürlerini oyun ve eğlence ile geçiren gençlere sevgiye dayalı Allah bilinci kazandırmalıdır. Çünkü sevgi her derde devadır. Sevmeyi öğrenen, gönlündeki kin, nefret, haset ve kibir gibi olumsuz hasletleri çıkarıp atar. Hiç kimsenin incinmesini istemediği için asla kötülük yapmaz. Dünyanın fâni, ölümün gerçek olduğunu düşünerek yaptıklarının hesabını vereceği bir Allah bilincine erişir. Allah’ın eşsiz bilgisini, karşı konulamaz iradesini, güç ve kudretini, engin rahmet ve sevgisini içselleştirir. Yunus Emre gibi, insanlar arasındaki ilişkilerde katılaşmış kalpleri yumuşatan, sevgi ve hoşgörü, güven ve saygı eksenli bir dil kullanmanın bilinciyle hareket eder. 

Anahtar Kelimeler

Yunus Emre, Allah, düşünce, sevgi, hoşgörü, rahmet, tevazu

Kaynakça

• Abdullah ibn Mübârek, Müsned, neşr: Subhî el-Bedrî es-Samaraî, Riyad 1987.
• Aclûnî, İsmail b. Muhammed, Keşfü’l-Hafâ, 3. Baskı Beyrut 1351h.
• Adasal, Rasim, Normal ve Anormal Açıdan Psiko Sosyal Yönleriyle Kişilik ve Karakter Portreleri, 2. Baskı İstanbul 1980.
• Ahmed b. Hanbel, Müsned, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.
• Aslan, İbrahim, “İmam Mâtürîdî’nin Deist Eleştirilere Karşı Nübüvvet Savunusu”, Kelam Araştırmaları 12/2 (2014), s. 33-54.
• Âşık Paşa, Garib-Nâme, hazırlayan: Kemal Yavuz, Türk Dil Kurumu Yayınları, İstanbul 2000.
• Attâr, Ferideddin, Mantıku’t-Tayr, çeviren: Abdülbâkî Gölpınarlı, MEB Yayınları, İstanbul 1991.
• Bardakçı, Mehmet Necmeddin, Evliyanın Seyir Defteri, Rağbet Yayınları, İstanbul 2020.
• Bardakçı, Mehmet Necmeddin, “İmam Mâtürîdî’nin Mârifetullah Anlayışı,” İmam Mâtürîdî ve Te’vîlâtü’l-Kur’ân, editör: Hatice K. Arpaguş vd., MÜİFAV Yayınları, İstanbul 2019, s. 591-610.
• Bolay, S. Hayri, “Yunus’un Tanrısı İnsan mıdır?”, Yunus Emre’yi Anlamaya Doğru, Karaman Kültür Müdürlüğü Yayınları, Karaman 2010, s. 221-252.
• Buhârî, Sahih, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.
• Coşan, M. Esad, Makâlât-ı Hacı Bektaş-ı Velî, Server İletişim, İstanbul 2013.
• Cüceloğlu, Doğan, Yetişkin Çocuklar, 4. Baskı, İstanbul 1995.
• Cüceloğlu, Doğan, İnsan ve Davranışı, Remzi Kitabevi, 7. Baskı, İstanbul 1997.
• Ebu Nuaym el-Isfahanî, Hılyetü’l-Evliyâ, Dâru’l-Kütüb’il- Ilmiyye, Beyrut 1988.
• Ebû’l-Hayr, Ebû Saîd, Rubailer, çeviren: Mehmet Kanar, Şule Yayınları İstanbul 2013.
• Fârâbî, Ebû Nasr, es-Siyâsetü’l-Medeniyye, hazırlayan: Ali Bu Mülhim, Mektebetü’l-Hilâl, Beyrut 1996.
• Gölpınarlı, Abdülbâkî, Yunus Emre ve Tasavvuf, İnkılap Kitabevi, 2. Baskı İstanbul 1992.
• Hacı Bektaş-ı Velî, Fevâid, hazırlayan: Baki Öz, İstanbul 1996.
• Horkheimer, Max, Akıl Tutulması, çeviren: Orhan Koçak, Metis Yayınları, İstanbul 2016.
• İbn Meserre, Risâletü’l-İtibâr, çeviren: Mehmet Necmeddin Bardakçı, Arayışlar, 1/1, 1999/1, s. 251-261.
• İbn Rüşd, Felsefe Din İlişkileri Faslu’l-Makâl, el-Keşf an Minhâci’l-Edille, çeviren: Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları, İstanbul 1985.
• İbn Sîna /İbn Tufeyl, Hay b. Yakzân, çevirenler: Babanzâde Reşid-M. Şerafeddin Yaltkaya, Yapı Kıredi Yayınları, İstanbul 2019.
• Karakoç, Sezai, Yunus Emre, Diriliş Yayınları, 2. Baskı İstanbul 1974.
• Kelâbâzî, Muhammed b. İsmail, et-Ta’arruf li Mezhebi Ehli’t-Tasavvuf, talik ve tahric: Ahmed Şemsuddin, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 2011; Doğuş Devrinde Tasavvuf Ta’arruf, hazırlayan: Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları, İstanbul 1992.
• Kenan, Seyfi, “Modern Eğitimde Kaybolan Nokta: Değerler Eğitimi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, sayı: 9/1, 2009, s. 259-295.
• Kirmânî, Evhadüddin, Rubailer, çeviren: Mehmet Kanar, Şule Yayınları İstanbul 2013.
• Kuşeyrî, Abdülkerim, Kuşeyrî Risâlesi, hazırlayan: Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları, 3. Baskı İstanbul 1991.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr, Kitâbu’t-Tevhîd, çeviren: Bekir Topaloğlu, İsam Yayınları, 6. Baskı İstanbul 2014.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr, Te’vîlâtü’l-Kur’ân, hazırlayan: Ahmet Vanlıoğlu vd., Mizan Yayınevi, İstanbul 2005-2010.
• Muhâsibî, Hâris, el-Kasd ve’r-Rücû’ ilallah, (el-Vesâyâ içinde, s. 217-328), tahkik: Abdülkâdir Ahmed Atâ, Dâru’l-Kütübi’l-‘Ilmiyye, Beyrut 1986.
• Muhâsibî, Hâris, Mâiyyetü’l-Akl ve Fehmü’l-Kur’ân, tahkik: Huseyin el-Kuvvetli, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1971.
• Müslim, Sahih, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.
• Rûmî, Mevlâna Celâleddin, Mesnevî, çevirenler: Derya Örs-Hicabi Kırlangıç, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Yayınları, İstanbul 2015.
• Rûmî, Mevlâna Celâleddin, Sırların Dili-Bütün Rubailer, çeviren: Ziya Avşar, Meram Belediyesi Yayınları, Konya 2007.
• Selçuk, Mualla, Çocuğun Dinî Eğitiminde Dinî Motifler, Ankara 1990.
• Sinanoğlu, Abdülhamit, “İmam Ebû Mansûr Muhammed Mâtürîdî’nin Allah Anlayışı ve Yanlış Tanrı Tasavvurlarını Eleştiri Biçimi”, Bitlis Eren Üniversitesi SBE Dergisi, cilt: 5, ek sayı, Aralık 2016, s. 247-266.
• Tatçı, Mustafa, Yunus Emre Dîvânı, H Yayınları, İstanbul 2020.
• Tirmizî, Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1992.
• Yavuz, Kerim, Çocukta Dinî Duygu ve Düşüncenin Gelişimi, Ankara 1983.
• Yesevî, Hoca Ahmed, Divan-ı Hikmet, hazırlayan: Hayati Bice, TDV Yayınları, Ankara 1998.
• Yörükoğlu, Atalay, Gençlik Çağı, ruh sağlığı, eğitimi ve ruhsal sorunları, Ankara 1985.