Examination of the Gratitude and Religiosity of the People Having Transmitted Covid-19 Disease

Yıl 2021, Sayı: 47, 161 - 175, 31.12.2021

Mehmet Emin Kalgı , Muhyettin Özen

Öz

This study aims to determine the levels of gratitude with the religious orientation of people, who had Covid-19 and those who had not, and to determine the level of influence that religious orientation had on gratitude. In the research, quantitative pattern and general screening model have been used. The population of the study consists of people residing in various cities of Turkey, and the sample of the study consists of 239 people selected by purposive sampling among these people. Research data has been obtained through a Personal Information Form, Religious Orientation Scale, and Gratitude Scale. According to the results obtained in the study, the scores of gratitude, intrinsic religious orientation and extrinsic religious orientation of people, who had Covid-19 did not differ from one another. In the analysis conducted to determine whether the religious life impact groups of the Covid-19 epidemic differed according to their gratitude score averages, a difference has been observed between the groups. This difference is between the group, who stated that the Covid-19 outbreak positively affected their religious life, and the group who stated that the Covid-19 outbreak did not affect their religious life. As a result of the multiple regression analysis conducted to reveal the extent to which internal religious orientation, external religious orientation, subjective perception of religiosity and religion-importance thought predict the gratitude, it was observed that these four variables explained approximately 20% of the variance in gratitude scores.

Anahtar Kelimeler

Psychology of Religion, Covid-19, Gratitude, Intrinsic Religious Orientation, Extrinsic Religious Orientation

COVİD-19 HASTALIĞINI GEÇİRMİŞ BİREYLERİN ŞÜKÜR VE DİNDARLIK DURUMLARININ İNCELENMESİ

Öz

Araştırmada, Covid-19 hastalığını geçiren kişiler ile geçirmeyen kişilerin dinî yönelimleri ile şükür düzeylerinin ortaya konulması ve dinî yönelimin şükür üzerinde ne düzeyde etkisinin olduğunun tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada desen olarak nicel desen, model olarak ise genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde ikamet eden kişiler, araştırmanın örneklemini ise bu kişiler arasında amaçlı örneklem yoluyla seçilen 239 kişi oluşturmaktadır. Araştırma verileri, Kişisel Bilgi Formu, Dinî Yönelim Ölçeği ve Şükran Ölçeği ile elde edilmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlara göre Covid-19 hastalığı geçiren ile geçirmeyen kişilerin şükran duyma, içsel dinî yönelim ve dışsal dinî yönelim puanları farklılaşmamıştır. Covid-19 salgınının dinî hayata etkisi bakımından farklı nitelikteki grupların şükür duyma puan ortalamalarının farklılaştığı görülmüştür. Farklılaşmanın Covid-19 salgınının dinî hayatını olumlu yönde etkilediğini ifade eden grup ile Covid-19 salgınının dinî hayatını etkilemediğini ifade eden grup arasında olduğu tespit edilmiştir. İçsel dinî yönelim, dışsal dinî yönelim, öznel dindarlık algısı ve din-önem düşüncesi değişkenlerinin şükür duygusunu yordayıp yordamadığını tespit etmek için yapılan çoklu regresyon analizi sonucuna göre bu dört değişken, şükür duygusu değişkenini yaklaşık olarak %20 oranında yordamaktadır.

Anahtar Kelimeler

: Din psikolojisi, Covid-19, Şükür Duyma, İçsel Dinî Yönelim, Dışsal Dinî Yönelim

Kaynakça

• Akyüz, Niyazi. “Dinin Nesnelleşmesi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 37/1 (1997), 273-303.
• Alexander, Paul Isiko. “Religious Construction of Disease: An Exploratory Appraisal of Religious Responses to the Covid-19 Pandemic in Uganda”. Journal of African Studies and Development 12/3 (2020), 77-96. https://doi.org/10.5897/JASD2020.0573
• Altunsu Sönmez, Özlem. Religiosity, Self Monitoring Political Participation: A Research on Turkey. Republic of Moldova/Chisinau: Lambert Academic Publishing, 2013.
• Ayten, Ali vd. “Dini Başa Çıkma, Şükür ve Hayat Memnuniyeti İlişkisi: Hastalar, Hasta Yakınları ve Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 12/2 (2012), 45-79.
• Ayten, Ali. Erdeme Dönüş & Psikoloji ve Mutluluk Yolu. İstanbul: İz Yayıncılık, 2016.
• Bentzen, Jeanet Sinding. In Crisis, We Pray: Religiosity and the COVID-19 Pandemic. University of Copenhagen, 2020.
• Bohlmeijer, Ernst T. vd. “Promoting Gratitude as a Resource for Sustainable Mental Health: Results of a 3-Armed Randomized Controlled Trial up to 6 Months Follow-Up”. Journal of Happiness Studies 22/3 (2021), 1011-1032. https://doi.org/10.1007/s10902-020-00261-5
• Boorstein, Michelle. “A Quarter of Americans, and a Majority of Black Protestants, Say Their Religious Faith Has Deepened Because of the Coronavirus”. Washington Post (2020). https://www.washingtonpost.com/religion/2020/04/30/coronavirus-deepening-more-religious-black-protestants/
• C. Rohda, Daniel. The Mediating/Moderating Effects of Intrinsic Religiosity on the Gratitude-Health Relationship. Greenville: East Carolina University, Social Sciences Institute, Master’s Thesis, 2009.
• Counted, Victor vd. “Hope and Well-Being in Vulnerable Contexts During the Covid-19 Pandemic: Does Religious Coping Matter?” The Journal of Positive Psychology, 1-12. https://doi.org/10.1080/17439760.2020.1832247
• Dein, Simon vd. “Covid-19, Mental Health and Religion: An Agenda for Future Research”. Mental Health, Religion & Culture 23/1 (2020), 1-9. https://doi.org/10.1080/13674676.2020.1768725
• Disabato, David J. vd. “Different Types of Well-Being? A Cross-Cultural Examination of Hedonic and Eudaimonic Well-Being”. Psychological Assessment 28/5 (2016), 471-482. https://doi.org/10.1037/pas0000209
• Doğanay, Süleyman. “Zorluklarla Başa Çıkma Bağlamında Bir Model Önerisi: Sabra Yolculuğun Beş Hali” 19/1 (2019), 286-307.
• Eksi, Halil. Başaçikma, Di̇ni̇ Başaçikma ve Ruh Sağliği Arasindaki̇ İli̇şki̇ Üzeri̇ne Bi̇r Araştırma: Eğitim, İlahiyat ve Mühendislik Fakültesi Öğrencilerinin Karşılaştırılması. Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi, Doktora Tezi, 2001. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.19274.47048
• Glenza, Jessica. “Epidemiologist Looks to the Past to Predict Second Post-Pandemic ‘Roaring 20s’”. The Guardian. Aralık 2020. Erişim 27 Aralık 2020. http://www.theguardian.com/world/2020/dec/21/epidemiologist-1918-flu-pandemic-roaring-20s-post-covid
• Göcen, Gülüşan. Şükür ve Psikolojik İyi Olma Arasındaki İlişki Üzerine Bir Alan Araştırması. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2012.
• Hökelekli, Hayati. Ölüm, Ölüm Ötesi Psikolojisi ve Din. İstanbul: DEM Yayınları, 2008.
• Imıl, Muhittin. “Kutsal Dünyanın Virüsle İmtihanı: Post-Pandemik Dönem ve Din”. Dini Araştırmalar Dergisi 23/57 (2020), 65-94. https://doi.org/10.15745/da.721846
• Kalgı, Mehmet Emin. “Covid-19 Salgınına Yakalanan Kişilerde Dindarlık ve Dinî Başa Çıkma”. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 21/1 (2021), 131-150. https://doi.org/10.33420/marife.908432
• Kalgı, Mehmet Emin. “Dijitalleşme Bağlamında Din ve Dindarlık”. İlahiyat Alanında Araştırma ve Değerlendirmeler. ed. Fevzi Rençber vd. 17-36. Ankara: Gece Kitaplığı, 2021.
• Kalgı, Mehmet Emin. “Koronavirüs ve Dindarlıkla İlgili Yapılmış Ampirik Çalışmaların Analizleri”. Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 53 (2021), 111-132.
• Kandemir, Fatih. “Bazı Demografik Değişkenler Bağlamında Covid-19 Pandemi Neslinin Dindarlık ve Ölüm Kaygısı İlişkisi Üzerine Ampirik Bir Araştırma” 8/1 (2020), 99-129. https://doi.org/10.5281/ZENODO.3876200
• Kaplan, Hasan vd. “Doğal Afetleri Anlamlandırma ve Başa Çıkma: Covid-19 Salgını Üzerine Bir Araştırma”. Turkish Studies 15/4 (2020), 579-598.
• Kaplan, Hasan. “Salgın Sürecinde Dini Duygular Yoğunlaştı”. 11 Haziran 2020. Erişim 03 Nisan 2021. https://www.aa.com.tr/tr/yasam/salgin-surecinde-dini-duygular-yogunlasti/1873268
• Kaplaner, Kübra - Ekşi̇, Halil. “Manevi Şükran Ölçeği’nin Türkçe Uyarlaması Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 18/1 (2020), 1-16. https://doi.org/10.37217/tebd.583207
• Kardaş, Ferhat - Yalçın, İlhan. “Şükran Ölçeği̇: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 18/69 (2019), 13-31. https://doi.org/10.17755/esosder.406306
• Karslı, Necmi. “Covid 19 Algısı, Sağlık Bilişleri ve Dindarlık”. Dindarlık, Kişilik ve Ruh Sağlığı. ed. Nevzat Gencer - Muammer Cengil. 285-321. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2020.
• Kasapoğlu, Figen. “Covid-19 Salgını Sürecinde Kaygı İle Maneviyat, Psikolojik Sağlamlık ve Belirsizliğe Tahammülsüzlük Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”. Journal of Turkish Studies 15/4 (2020), 599-614. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.44284
• Kraus, Rachel vd. “Being Thankful: Examining the Relationship Between Young Adult Religiosity and Gratitude”. Journal of Religion and Health 54/4 (2015), 1331-1344. https://doi.org/10.1007/s10943-014-9923-2
• Krysinska, Karolina vd. “Trait Gratitude and Suicidal Ideation and Behavior”. Crisis 36/4 (2015), 291-296. https://doi.org/10.1027/0227-5910/a000320
• Kurt, Abdurrahman. “Dindarlığı Etkileyen Faktörler”. Bursa Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/2 (2009), 1-26.
• Lambert, Nathaniel M. vd. “Can prayer increase gratitude?” Psychology of Religion and Spirituality 1/3 (2009), 139-149. https://doi.org/10.1037/a0016731
• Lee, Ji-yeon - Kim, Jimin. “Korean Christian Young Adults’ Religiosity Affects Post-Traumatic Growth: The Mediation Effects of Forgiveness and Gratitude”. Journal of Religion and Health. https://doi.org/10.1007/s10943-021-01213-w
• Okumuş, Ejder. “Afetleri Çok Yönü Okumanın Önemi”. Küresel Salgınlara Farklı Bakışlar & Psikolojik, Sosyolojik, Dinî, Kültürel, Tarihi, Hukuki ve Siyasi Analizler. ed. Ejder Okumuş. 1-50. Ankara: Eskiyeni Yayınları, 2020.
• Okumuş, Ejder. “Olağanüstü Zamanlarda Din: Küresel Kovid-19 Örneği”. Küresel Salgınlara Farklı Bakışlar & Psikolojik, Sosyolojik, Dinî, Kültürel, Tarihi, Hukuki ve Siyasi Analizler. ed. Ejder Okumuş. 173-206. Ankara: Eskiyeni Yayınları, 2020.
• Okumuş, Ejder. “Tabii Afetler, Din ve Toplum -Marmara Depremi Örneği”. İslâmî Araştırmalar Dergisi 15/3 (2002), 339-373.
• Pirutinsky, Steven vd. “Covid-19, Mental Health, and Religious Coping Among American Orthodox Jews”. Journal of Religion and Health 59/ (2020), 2288-2301. https://doi.org/10.1007/s10943-020-01070-z
• Tulbure, Bogdan Tudor. “Appreciating the Positive Protects Us from Negative Emotions: The Relationship between Gratitude, Depression and Religiosity”. Procedia - Social and Behavioral Sciences 187/ (2015), 475-480. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.03.089
• Wood, Alex M. vd. Positive Clinical Psychology. “Gratitude and Well-Being: A Review and Theoretical Integration”. Clinical Psychology Review 30/7 (2010), 890-905. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2010.03.005
• “Covid19”. Erişim 30 Ağustos 2021. https://covid19.saglik.gov.tr/
• “WHO Coronavirus (COVID-19) Dashboard”. Erişim 18 Temmuz 2021. https://covid19.who.int.