Türkiye’de Ekonomik Anayasaya Yönelik Öneriler

Yıl 2014, Cilt: 19 Sayı: 3, 267 - 287, 01.09.2014

  Dr.Kuddusi Yazıcı

Öz

Necessity of the Economic Constitution has been discussed in the world after the 1960s. Nowadays, in some countries, after accepting that Economic Constitution is necessary, there has been regulation on economic issues in constitiution. Determination of the scope and content of the constitution will take place in the economic provisions of the serious discussions. There is no full consensus regarding the Constitutional Economics in Turkey. Preparation of a new civil and new Constitution is in Turkey's agenda for a long time and the workings of the new constitution to be prepared by the general regulation of the country's economy in a way that is simple and short of the frame for the future is a matter of importance. Therefore, the issue of the scope and limits of Economic Constitution and the opening of the debate must be encouraged to work. In this context, after assessments for the necessity of the Economic Constitution; preparing for the new constitution and recommendations concerning economic regulations in constitution are provided in Turkey

Anahtar Kelimeler

-

TÜRKİYE’DE EKONOMİK ANAYASAYA YÖNELİK ÖNERİLER

Öz

Ekonomik Anayasanın gerekliliği 1960’lardan sonra dünyada tartışılmaya başlanmıştır. Günümüzde de bazı ülkelerde Ekonomik Anayasanın gerekli olduğu kabul edilerek anayasalarında ekonomik konuları içeren düzenlemeler yapılmıştır. Anayasalarda yer alacak ekonomik hükümlerin kapsam ve içeriğinin belirlenmesi ise ciddi tartışmaları beraberinde getirmektedir. Türkiye’de de Ekonomik Anayasa hususunda tam bir görüş birliği söz konusu değildir. Yeni ve sivil bir anayasa hazırlanması uzun süredir Türkiye gündeminde olup, hazırlanacak yeni anayasada ekonomik hayatın işleyişinin genel çerçevesinin basit ve kısa bir şekilde düzenlenmesi ülke ekonomisinin geleceği için önem arz eden bir konudur. Bu nedenle, Ekonomik Anayasanın kapsamı ve sınırları konusunun tartışmaya açılması ve bu konudaki çalışmaların teşvik edilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda bu çalışmada Ekonomik Anayasanın gerekliliğine ilişkin değerlendirmelerden sonra; Türkiye’de yeni anayasanın hazırlanma sürecine ve anayasada yer alması gereken ekonomik düzenlemelere ilişkin önerilere yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Anayasa, Ekonomik Anayasa, Mali Kurallar

Kaynakça

• 1924 Anayasası, http://www.anayasa.gov.tr/Mevzuat/Anayasa1924/ , 14.01.2014.
• 1961 Anayasası, http://www.anayasa.gov.tr/Mevzuat/Anayasa1961/ , 14.01.2014.
• 1982 Anayasası, http://www.anayasa.gov.tr/Mevzuat/Anayasa1982/, 14.01.2014.
• ACAR, M. ve BĠLĠR, H. (2013). “Türkiye‟de Sivil Anayasa ArayıĢları, Anayasal Ġktisat ve Anayasada Bulunması Gereken Ġkitisadi-Mali Hükümler”, KMÜ Sosyal ve Ekonomik AraĢtırmalar Dergisi, 15(24).
• AKALIN, G. (2013). “Anayasamızın Piyasa Ekonomisi ile UyumlaĢtırılması: Mali ve Ekonomik Hükümler ile Sosyal ve Ekonomik Hak ve Ödevlerin Yeniden Düzenlenmesi”, www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa yargisi/anyarg11/gakalin.pdf, 18.11.2013.
• AKALIN, G. (1997). “Ekonomik DemokratikleĢme: Piyasa Ekonomisine GeçiĢ ve Anayasal Ġktisat”, Liberal DüĢünce.
• AKTAN, C. C. (1997). Ekonomik Anayasa, TĠSK Ġnceleme Yayınları 19.
• AKTAN, C. C. (2000). Politik Ġktisat.
• AKTAN, C. C., DĠLEYĠCĠ, D. ve SARAÇ, Ö. (2007). “Anayasal Ġktisat Perspektifinden Pratik Mali Anayasa (Vergi Anayasası) Teklifleri”, içinde: Kurumsal Maliye Politikası, Ekonomi Politikası Yönetiminde Mali Kurallar ve Kurumlar, (Ed.
• AKTAN, C.C., DĠLEYĠCĠ, D. ve VURAL, Ġ.Y.), Seçkin Yayınları, Ankara.
• BUCHANAN, J. M. (1995). “Clarifying Confusion About the Balanged Budget Amendment”, National Tax Journal, 48, 3, September.
• BUCHANAN, J. M. (1997). “The balanced budget amendment: Clarifying the arguments”, Public Choise 90, Mar.
• BUCHANAN, J. M. (1949). “The Pure Theory of Government Finance: A Suggested Approach”, Journal of Political Economy, 57: 497.
• ÇAĞAN, N. (1997). “Yeni Sağın Ekonomik Anayasa YaklaĢımı”, Ekonomide Durum Dergisi, Bahar/Yaz.
• DEDE, M. E. (2010). Anayasal Ġktisat Perspektifinden Maliye Politikası Kuralları ve Avrupa Birliği Ülkelerinde Uygulamanın Ġncelenmesi, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığı, Mesleki yeterlilik tezi, Ankara.
• GÖKBUNAR, R. (1997). “Kamu Finansmanında Demokratiklesme ve Ekonomik Anayasa Önerisi”, Sükrü POSTACIOĞLU‟na Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi.
• GÖRGÜN, S. (1992). Anayasal Borçlanma Politikası ve Devletin Borçlanma Yetkisinin Sınırlandırılması, Dokuz Eylül Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü Ekonomik Anayasa Sempozyumu, 28-29 Mayıs, Ankara.
• GÜLDOĞAN, E. (2013). “Avrupa Birliği‟nde Anayasal Ġktisat ve Kısıtları: Devlet Yardımları Örneği”, www.promaya.com.tr/ , 23.11.2013
• GÜNAY, A. (2007). Mali Disiplinin Sağlanmasında Anayasal Denk Bütçe YaklaĢımı ve Türkiye‟de Uygulanabilirliği, T.C. Maliye Bakanlığı Strateji GeliĢtirme BaĢkanlığı, Ankara.
• HEPAKSAZ, E. (2007). “Kamu Tercihi ve Anayasal Ġktisat Teorisi Perspektifinden Anayasal Mali Reform”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Cilt: 44, Sayı: 514.
• IġIK, A., SAKAL, M. ve MERĠÇ, M. (2010). “Anayasal Ġktisat Teorisi ve Mali Kurallar: Türkiye‟de Uygulanabilirliği”, Süleyman Demirel Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, No: 2.
• KARLUK, R. (2013). “Türkiye‟de Ekonomik Anayasa ve Üç Önemli Konu”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 2. (http://www.anadolu.edu.tr/tr/content/cilt-13-say%C4%B12f), 18.11.2013.
• LEVINSON, A. (1998). “Balanced Budgets and Business Cycles: Evidence From the States”, National Tax Journal, Vol: 51, No: 4.
• MARCĠANO, A. (2008). “Buchanan‟s contitutional political economy: Exchange vs. choice in economics and in politics”, Springer Science+Business Media.
• ODABAġI, H. ve GÜNGÖR, K. (1999). “Anayasal Bütçelerin Ġrdelenmesi: Ġcraya Anayasal Sınırlamalar Getirilebilir mi?, Milliyet Gazetesi Ödülleri-Ekonomi Dalı Türkiye Üçüncülüğü, 1999”, www2.aku.edu.tr/ kgungor/KML.rtf, 21.01.2014.
• OFLUOĞLU, G. ve TORAMAN, C. (2002). Mali Anayasanın Temel Faktörleri Olarak Piyasa Ekonomisi ve Finansal LiberalleĢmenin Türkiye Ekonomisi Açısından Değerlendirilmesi, Kamu-iĢ, C: 7, S: 1/2002.
• OĞUZ, F. ve KENT, B. (2001). Anayasa‟da Ekonomik ve Ticari Hükümlerin Değerlendirilmesi ve Yeni Bir Anayasa Ġçin Öneriler, Ġstanbul Ticaret Odası.
• ÖZKER, A. N. ve BĠNĠġ, M. (2009). “Mali Kurallar ve Bir Vergi Anayasası YaklaĢımı”, Hukuk ve Ġktisat AraĢtırmaları Dergisi, Cilt 1, No 1.
• ÖZTÜRK, N. (2004). “Anayasal Ġktisat Çerçevesinde Demokrasiyi YozlaĢtıran Ġktisadi Etmenler”, Amme Ġdaresi Dergisi, Cilt: 37, Sayı: 3, Eylül.
• POTERBA, J. M. (1995). “Balanced Budget Rulse and Fiscal Policy: Evidence from the States”, National Tax Journal, 48, 3, September.
• ROWLEY, C. K. (1997). “Introduction: The relevance of public choice for constitutional political economy”, Public Choice, 90.
• SAĞBAġ, Ġ. ve ODABAġI, H. (2004). “Kamu Maliyesi Bilimine Musgrave ve Buchanan‟ın Katkıları”, Vergi Dünyası, Sayı: 273.
• SAKAL, M. ve KĠTAPÇI, Ġ. (2009). “Siyasal Ahlak DıĢı DavranıĢlara Farklı Bir Çözüm: Anayasal Ġktisat ve Ahlak AnlayıĢı”, Sosyo Ekonomi, Temmuz Aralık, 2009-2.
• SAKAL, M. ve ġAHĠN, E. A. (2009a). “Anayasal Ġktisat”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 1.
• SAKAL, M. ve ġAHĠN, E. A. (2009b). “Anayasal Ġktisatın Temel Felsefesi ve Türkiye‟de Uygulanabilirlik KoĢulları”, EskiĢehir Osmangazi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 1, Haziran 2009.
• SAKAL, M. (2003). Anayasal Bütçe Reformunun Esasları, Gazi Kitapevi.
• SAVAġ, V. F. (1997). Anayasal Ġktisat.
• SCHULTZE, C. L. (1995). “The Balanced Budget Amendment: Needed? Effective? Efficient?”, National Tax Journal, 48, 3, September.
• TAN, T. (2001). Ekonomik Düzen ve Anayasa, Uluslararası Anayasa Hukuku Kurultayı, Türkiye Barolar Birliği, Ankara.
• TĠM. (2012). Yeni Anayasa Hakkında GörüĢ ve Beklentiler, Türkiye Ġhracatçılar Meclisi Yeni Anayasa Raporu, Nisan.
• TĠSK Ekonomik Anayasa Raporu. (2011). Anayasa‟nın Temel Esasları ve Mali Ekonomik Hükümlerine ĠliĢkin GörüĢ ve Öneriler, Ekim.
• TĠSK. (1996). Ekonomik Anayasa Paneli, 16 Aralık.
• TÜRKKAN, E. (1996). Ekonomi ve Demokrasi, Turkan Kitapevi, Ankara.
• UZUN, T. (2009). “Kamu Tercihi ve Anayasal Ġktisat Kuramı Üzerine Bir Değerlendirme”, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 23.
• VANBERG, V. J. (2005). “Market and state: the perspective of constitutional political economy”, Journal of Institutional Economics, 1: 1.
• WEGNER, G. (2004). “Political Learning: The Neglected Precondition of Constitutional Reform”, Constitutional Political Economy, 15.