Kamu İktisadi Teşebbüslerinin 1980'den Sonra Geçirdiği Dönüşüm Süreci ve İstihdam Sistemine Etkileri

Yıl 2012, Cilt: 17 Sayı: 1, 453 - 475, 01.03.2012

  Öğr.gör.dr.özlem Taner Köroğlu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİNİN 1980’DEN SONRA GEÇİRDİĞİ DÖNÜŞÜM SÜRECİ VE İSTİHDAM SİSTEMİNE ETKİLERİ

Öz

Devletin küçültülmesi ve ekonomik alandan çekilmesi politikalarının temel inceleme nesnesi olan KİT’ler, bu politikalara koşut olarak yeniden yapılandırılmışlardır. Bu çalışmanın amacı KİT’lerin kuruluşundan günümüze kadar nasıl bir dönüşüm geçirdiğini ve bu dönüşüm sürecinin KİT’lerde istihdam sistemini nasıl etkilediğini ortaya koyabilmektir. Kamu iktisadi teşebbüsleri, 1980’den sonra uygulanan neo-liberal politikalarla birlikte, akademik yazının ve pratiğin en gözde çalışma alanlarından birini oluşturmuştur. Bu çalışmanın önemi KİT’lerle ilgili birçok inceleme makalesi bulunmasına rağmen, KİT’lerde 1980’den sonra yaşanan dönüşüm sürecini ve bu dönüşüm sürecinin istihdam sistemine etkilerini eleştirel bakış açısıyla incelemesidir. Sınırlı sayıda çalışmada da kamusal istihdam sistemi belirli düzlem, statü veya kurumlar açısından ele alınarak incelenmiştir. Bu çalışmada, kamusal istihdam sisteminin, devletin idari yapılanması içinde istihdam türlerine göre bir bütün olarak ele alınarak incelenmesi önem kazanmaktadır. Çalışmada KİT’lerde 1980 öncesi ve sonrasında geçirilen dönüşüm süreci yasal düzenlemeler, yapı ve personel sayıları açısından karşılaştırılmalı yöntemle incelenecektir. Böylece KİT’lerin dönüşüm sürecinde meydana gelen niceliksel ve niteliksel değişmeler ortaya konulabilecektir. Çalışmada memur istihdamında azalma, sözleşmeli personel istihdamında artma, geçici işçi istihdamında ise önce azalma sonra artış sonucuna ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Kamu İktisadi Teşebbüsleri, Kamusal İstihdam, Memur, İşçi

Kaynakça

• ASLAN, Onur Ender, (2005); Türk Kamu Personel Rejimi ve Esneklik, Ankara: TODAİE Yayınları.
• BAYTAN, İlhan, (1999); Özelleştirme: Hukuki Yapı, Uygulamalar, Sorunlar, Öneriler, Ankara: Turhan Kitabevi.
• BORATAV, Korkut, Türkcan, E., (1990); “Kamu İktisadi Teşebbüslerinin 1980 Sonrası Gelişimi ve Özelleştirme Deneyimi”, Türkiye’de Kamu Ekonomisi Genel Öneriler, İstanbul: Tüses Yayınları, s. 52-75.
• ÇİTÇİ, Oya, (1988); “Türkiye’de Kamu Görevlilerinin Sayısal Görünümü”, Amme İdaresi Dergisi; Ankara: TODAİE Yayınları, s.39- 59.
• EKE, Abdülhalim, (1988); “Sözleşmeli Personel Uygulaması ve Anayasa Mahkemesi Kararı”, Amme İdaresi Dergisi, Ankara: TODAİE Yayınları, ss.69-83.
• GÖKBAYRAK, Şenay, (2003); Belediyeler, Özelleştirme ve Çalışma İlişkileri, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları, Tezler Dizisi: 12.
• GÖZÜBÜYÜK Ş., Tan, T, (1998); İdare Hukuku Genel Esaslar, C.I, Ankara: Turhan Kitabevi.
• GÜLER, Birgül, Ayman, (2003a); “Türkiye’de Kamu Hizmetleri ve Yeniden Yapılandırma Politikaları”, Değişim Sürecinde Kamu Hizmetleri ve Sendikal Politikalar, Kesk Yayınları, s.68-81.
• GÜLER, Birgül, Ayman, (2003b); “Kamu Personel Sisteminde Reform Zorlamaları”, PSI Türkiye Sendikaları Tarafından Düzenlenen 09.01.2003 tarihli Kamu Sektöründe İş Güvencesinin Geleceği Semineri’nde Sunulan Bildiri.
• GÜLER, Birgül, Ayman, (2005); Kamu Personeli, Sistem ve Yönetim, Ankara: İmge Yayınevi.
• GÜLMEZ, Mesut, (1973); Türk Kamu Görevlilerin Sayısal Evrimi, AİD, C.6,S.3, Ekim, ss.25-39.
• Hazine Müsteşarlığı Verileri, http://www.hazine.gov.tr/irj/portal/ anonymous?NavigationTarget=navurl://02027ab68645fdae87870259533 2feac, (19.08.2011)
• Kamu Yönetimi Personel Yönetim Sistemi Raporu, (1999).
• KAYAR, Nihat, (2010); Kamu Personel Yönetimi, 2.B, Bursa: Ekin Yayınevi.
• KÖROĞLU, Özlem, (2005); Kamu İşletmeciliği Anlayışı ve Kamu İstihdamına Etkileri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• KUTAL, Metin, (1990); “Kamu İktisadi Teşebbüslerinde Sözleşmeli Personel Statüsü (Hukuki Sorunlar Yargı Kararları ), Mülkiye Dergisi, C. XXIV, S.221, ss. 189-211.
• ÖZBEK, Orkun, (2007); Türkiye’de Özelleştirme: Ekonomik ve Sosyal Etkileri, (Özeleştirme İdaresi Başkanlığı, http://www.oib.gov.tr/program /uygulamalar/yillara_gore.htm, 25.08.2011)
• Özeleştirme İdaresi Başkanlığı, (http://www.oib.gov.tr/program/ uygulamalar/yillara_gore.htm, 25.08.2011)
• ÖZKAPLAN, Nurcan, (1997); “Kamu Sektöründe Esneklik ve Sendikal Örgütlenme”, Dünyada ve Türkiye’de Kamu Girişimciliğinin Geçmişi, Bugünü ve Geleceği Sempozyumu Bildirileri, İstanbul: TMMOB, ss.817-829
• SAĞLAM, Fazıl (1988); “Sözleşmeli Personel Sorunu”, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, C.XII, S.96, ss.6-22.
• SERİM, Bülent, (1987); Öğretide Yargı Kararlarında ve Uygulamada Sözleşmeli Personel, Ankara: Gümüş Matbaası.
• SERİM, Bülent, (1988); “Sözleşmeli Personelin Hukuki Statüsü”, Amme İdaresi Dergisi, C.21, S.1, ss.135-154.
• SERİM, Bülent, (1989); “Anayasa Mahkemesinin Son Kararı ve KİT Personeli”, Amme İdaresi Dergisi, C.22, S.3, Ankara: TODAİE Yayınları, ss.51-73.
• SERİM Bülent (1990); “KİT Personel Rejimi”, Mali Hukuk Dergisi, S.27, ss.16-26.
• TAN, Turgut, (1988); “Özelleştirme”, İdare Hukuku ve İlimler Dergisi, Prof.Dr. L. Duran’a Armağan, Yıl:1, S.1-3, ss.252-280.
• TAN, Turgut, (1992); “KİT’lerin Özelleştirilmesi ve Sorunlar, Amme İdaresi Dergisi, C.25, S.1, Ankara: TODAİE Yayınları, ss. 28-64.
• T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı Basın ve Halkla İlişkiler Daire Başkanlığı, (1999); Türkiye’de Özelleştirme.