Tarihsel Riske Maruz Değer (RMD) Finansal Riskleri Açıklamada Yeterli Midir?

Yıl 2009, Cilt: 14 Sayı: 1, 179 - 198, 01.03.2009

  Yrd.doç.dr.cantürk Kayahan Yrd.doç.dr.yusuf Topal

Öz

Anahtar Kelimeler

-

TARİHSEL RİSKE MARUZ DEĞER (RMD) FİNANSAL RİSKLERİ AÇIKLAMADA YETERLİ MİDİR ?

Öz

Dünyada yaşanan finansal krizlere bağlı olarak, birçok finansal kuruluş ya da reel sektörde faaliyet gösteren firmalar, bir takım finansal kayıplarla karşılaşmışlardır ve bu kayıplar nedeniyle bu kuruluşlar için risk yönetimi hayati önem kazanmıştır. Bugün birçok firma, finansal gelişmeler karşısında ne kadar risk pozisyonu taşıdığını bilmek istemektedir. Belki de bu soruya en iyi cevap “Riske Maruz Değer (RMD)” yöntemiyle verilebilir. 1990’lı yıllardan sonra kullanılmaya başlayan ve risk yönetiminde bir devrim başlatan bu yöntem, bugün en önemli finansal risk ölçüm araçlarının başında gelmektedir. RMD, normal piyasa koşullarında, belli bir güven aralığında ve belli bir zaman içerisinde bir firmanın ya da finansal bir kuruluşun, en kötü kayıp tutarını ölçmektedir. Ancak, bu yöntemi mükemmel bir risk ölçüm aracı olarak görmek yanlıştır. Çünkü, her portföy için mükemmel ve tutarlı bir risk ölçümü hesaplanamayabilir. Dolayısıyla, farklı portföyler için farklı RMD yöntemlerinin kullanılması gerekmektedir. Çalışmada Tarihsel RMD yöntemiyle TCMB 2007 yılı kur gelişim sonuçları üzerine, reel sektörde faaliyet gösteren bir firmanın kur portföyünün 1 günde karşılaşabileceği maksimum kayıp tutarları 0,99 ve 0,95 olasılıklarla hesaplanmış ve ulaşılan risk değerlerinin tutarlılığı yapılan geriye dönük test (backtesting) analiziyle yapılan RMD hesaplamalarının güvenirliği test edilmiştir. Bununla birlikte risk sonuçlarının firma stratejileri üzerine etkileri de ortaya konulmuştur

Anahtar Kelimeler

RMD, tarihsel, kur, risk

Kaynakça

• 1. AKGÜÇ Öztin, 1998, Finansal Yönetim, Avcıol Basım Yayın, 7.baskı, İstanbul, s.868. 2. AKSEL EYÜPOĞLU Ayşe, 1995, Risk Yönetim Aracı Olarak Futures Piyasaları: Yapısı, İşleyiş Mekanizmaları ve Bazı Ülke Örnekleri, Sermaye Piyasası Kurulu Yayınları, No:21, Ankara. 3. AYDIN Aydan, Sermaye Yeterliliği ve VAR, TBB, Bankacılık ve Araştırma Grubu, www.tbb.org.tr/turkce/arastirmalar/sermaye_var.doc (17.10.2006). 4. BOLAK Mehmet, 2004, Risk ve Yönetimi, Birsen Yayınevi, İstanbul, s.3. 5. BOLGÜN Evren, 2002, Ticari Bankalarda RMD Yöntemiyle Ölçülen Piyasa Riskinin Bankacılık Stratejilerine Etkisi, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul, (Yayınlanmamış doktora tezi). 6. BOLGÜN K. Evren, AKÇAY Barış, 2005, Risk Yönetimi, Scala Yayıncılık, ikinci baskı, İstanbul, s.37.
• 7. BUTLER Cormac, 1999, Mastering Value at Risk, Financial Times, Prentice Hall, Great Britain. 8. CMRA, “3 Var Methodologies”, Capital Market Risk Advisor 9. CORONADO Maria, 2000, A Comparison Of Different Methods For Estimating Value-At-Risk (Var) For Actual Non-Linear Portfolios: Empirical Evidence, Department of Finance Facultad de Ciencias Económicas y Empresariales. ICADE. Universidad P. Comillas de Madrid. www.fmpm.ch/files/4th/Coronado.pdf (27.10.2006). 10. DOĞUKANLI Hatice, 2001, Uluslararası Finans, Nobel Kitabevi, 1. baskı, s.307. 11. ERDEM Ferda, 2001, Girişimcilerde Risk Alma Eğilimi ve Belirsizliğe Tolerans İlişkisine Kültürel Yaklaşım, Akdeniz İ.İ.B.F Dergisi(2), s.43- 61. Antalya. 12. ETHZ G. Studer, 1995, Value at Risk and Maximum Loss Optimization, RiskLab: Technical Report, Revised Version, http://www.İfor .math.ethz.ch/publications/1995_varandmaximumlossoptimization.pdf.(0 2.10.2006) 13. FİNGER Christopher C., 2006, How Historical Simulation Made me Lazy, RiskMetrics Group April Research, www.riskmetrics.com/ pdf_public/research_mailing/Research20060400.pdf(06.06.2007). 14. GIDDY Ian and DUFEY Gunter, 2006, The Management of Foreign Exchange Risk, New York University, Stern School of Business, http://pages.stern.nyu.edu/~igiddy/fxrisk.htm(21.05.2006) 15. HULL John and WHİTE Alan, 1998, Incorporatıng Volatılıty Updatıng Into The Hıstorıcal Sımulatıon Method For Value At Rısk, Jounal Risk, Fall 1998. http://www.smartquant.com/references/VaR/var32.pdf(06.06.2007). 16. JORION Philippe, 2001. “Value at Risk” 2nd edition, McGraw Hill, USA, s.36 17. JORION Philippe, 2002, Financial Risk Manager-Handbook 2001-2002-, Wıley Finance(second edition),GARP(Global Association of Risk Professionals), Canada. 18. JORION Philippe, 2005, Financial Risk Manager-Handbook, Wıley Finance(Third edition), GARP(Global Association of Risk Professionals), Canada. 19. KAMINSKY G.L., and REINHART C.M., 1996, The Twin Crisis: The Causes of Banking and Balance of Payments Problems. Board of Governers of the Federal Reserve System, Washington D.C. 20. KARACAN Ali İhsan, 2000, Bankacılık ve Kriz, Creative Yayıncılık, İstanbul. 21. LINSMEİER Thomas J., PEARSON Neil D., 1996, Risk Measurement: An Introduction to Valu at Risk, University of Illinois at Urbana– Champaign, Department of Accountancy and Department of Finance, www.exinfm.com/training/pdfiles/valueatrisk.pdf(11.11.2006).
• 22. POPOV Victor and STUTZMANN Yann, 2003, “How is Foreign Exchange Managed: An Empirical Study Applied to Two Swiss Companies”, University of Lausanne, http://www.hec.unil.ch/cms_mbf /master_thesis/0314.pdf (12.06.2006).
• 23. RADJA G., 1997, Principles of Risk Management and Insurance, sixth edition, Addison-Wesley, s.40.
• 24. SCHERBAKOV Alexander, 2000, Generalized Approach to Currency Crisis Risk Analysis, the Master Of Arts in Economics, National University of Kiev-Mohyla Academy.
• 25. SCHMIT J.T, and ROTH K., 1990, “Cost Effectiveness of Risk Management Practices”, The Journal of Risk and Insurance, volume 57, Issue 3, s.457.
• 26. SEVİL Güven, 2001, Finansal Risk Yönetimi Çerçevesinde Piyasa Volatilitesinin ve Portföy VAR Hesaplamaları, A.Ü. Yayınları, Eskişehir.
• 27. TAŞ Oktay ve TİFTİKÇİ Sinan, 2005, Bankacılıkta Piyasa Riski Yönetimi ve Bir Alım/satım Portföyü İçin RMD Ölçümleri, bsy.marmara.edu.tr/TR/konferanslar/2005/2005tebligleri/16.doc (17.10.2006).
• 28. TAŞPOLAT Ali, 2005, Uluslararası Bankacılık ve Dış Ticaret, Erol Ofset, İstanbul.
• 29. UGAN Gökhan, 2006, Kur Riski Yönetimi Semineri Notları, Eğilim Finansal Eğitim ve Danışmanlık Yayını, İstanbul.
• 30. UYSAL Özge, 1999, Piyasa Riskinin Tespitinde Kullanılan Riskteki Değer (Value At Risk) Yöntemi, Sermaye Piyasası Kurulu Aracılık Faaliyetleri Dairesi, Yeterlik Etüdü, Ankara.
• 31. VENCHAK OLHA, 2005, VAR Methodology in Risk Management of the Bank’s Interest Rate and Exchange Rate: Is it Possible, Useful and Valid in the Ukrainian Bank Market, National University “Kyiv – Mohyla Academy”, Economics Education and Research Consortium Master’s Program in Economics. www.eerc.kiev.ua/research/matheses/2005/venchak/body.pdf-(29.10.2006).
• 32. YILDIRAN Mustafa ve TANYERİ Mustafa, 2006, Reel Sektör İşletmeleri için Döviz Kuru Riski Yönetimi, Turhan Kitabevi, Ankara. http://www.vob.org.tr/VOBPortalTur/Procedures/45_PTGM_Uyelerin_P ozisyon_Limitleri_degisiklik_2007.pdf(21.07.2007). http://www.vob.org.tr/VOBPortalTur/EduDocs/RiskActiveSunum.pdf. (08.05.2006) http://www.bddk.org.tr/turkce/mevzuat/03112006_tebligler/Risk_olcum_ Modelleri_ile_Piyasa_Riskinin_Hesaplanmasina_ve_Risk_olcum_Model lerinin_Degerlendirilmesine_iliskin_Tebligler_03112006.htm (18.11.2006). http://www.baskent.edu.tr/~gurayk/finpazcuma24.doc (02.10.2006)