Sosyal Devletten Küresel Devlete: Türkiye'de Kamu Çalışanları ve Temel Haklar

Yıl 2009, Cilt: 14 Sayı: 1, 369 - 386, 01.03.2009

  Yrd.doç.dr.bülent Kara

Öz

Anahtar Kelimeler

-

SOSYAL DEVLETTEN KÜRESEL DEVLETE: TÜRKİYE’DE KAMU ÇALIŞANLARI VE TEMEL HAKLAR

Öz

Sosyal devlet kavramı, devletin düzenleme işlevinin yanısıra himayeci bir nitelik de kazandığı bir yapıyı nitelemektedir. Sosyal devlette, benimsenen dereceye göre, sağlık, eğitim gibi kimi temel haklar ve bunların dışında kalan daha belirli bazı haklar, sosyal haklar adı altında vatandaşlara ücretsiz hizmet olarak sunulurlar. Sosyal devletin sunduğu bu sosyal haklar, devletin hantallaşmasına neden olduğu gerekçesiyle eleştirilmiştir. Diğer bir eleştiri ise sosyal devlet bünyesindeki memuriyet sistemine yöneltilmiştir. Bunun hantallaşmaya ve çalışma koşullarında yozlaşmaya neden olduğu ileri sürülmektedir. Kapitalist dünyada sosyal devlete alternatif olarak önerilen sistem, bireysel inisiyatifi daha ön plana çıkaran liberal devlet modelidir. Liberal devlette hem devletin sırtında sosyal hakların ve memuriyetin yükü olmayacak, hem de serbest girişimcilik desteklenecektir. Liberal devlet savunucuları, sosyal devlet modellerinde ortaya çıkan yozlaşmanın ve kayırmacılığın liberal devlette azalacağını da öne sürmektedir. Bu çalışmada her iki devlet modelini savunanların da argümanları sunulmakta ve karşılaştırılmaktadır. Ayrıca sosyal devlet modeline örnek bir ülke olarak İsveç gösterilmekte ve bu örnek üzerinden liberal devlete doğru gidişin kaçınılmazlığına değinilmektedir. Çalışmada ayrıca iki model insan hakları bağlamında da karşılaştırılmaktadır. Varılan sonuca göre, bireysel çıkarların çok daha ön plana geçtiği liberal devlet modeli, sosyal devlette ortaya çıkan yozlaşma ve kayırmacılık gibi sorunlara çözüm getirecek değil, tam tersine arttırabilecek niteliktedir

Anahtar Kelimeler

sosyal devlet, sosyal haklar, memuriyet, liberal devlet, küreselleşme

Kaynakça

• FAY, Brian Çağdaş Sosyal Bilimler Felsefesi: Çokkültürlü Bir Yaklaşım, Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 2001.
• HASANOĞLU, Mürteza. “Küreselleşmenin Devlet Yönetimine Etkileri”, Sayıştay Dergisi, S. 43, 2001. ss. 68 – 82.
• KOCACIK, Faruk. “Küreselleşme ve Sosyal Güvenlik”, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt : 25 No: 2, Aralık 2001, ss. 193-199.
• KÖSE, Ömer H. “Küreselleşme Sürecinde Devletin Yapısal Ve İşlevsel Dönüşümü”, Sayıştay Dergisi, S. 49, 2003, ss. 3 – 45.
• KYMLICKA, Will. Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş, (Çev: Ebru Kılıç), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2006.
• MÜTEVELLİOĞLU, Nergis. “Sosyal Devletin Meşruiyeti” İş, Güç Dergisi, C. 8, S. 2, Haziran 2006.
• ORAN, Baskın. Türk Dış Politikası, 1. Cilt, İletişim Yayınları, İstanbul, 2001.
• ÖYMEN, Onur. Geleceği Yakalamak, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2000.
• ÖZBUDUN, Ergun. Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 2002.
• ÖZDEMİR, Süleyman. Küreselleşme Sürecinde Refah Devleti, İstanbul Ticaret Odası, Yayın No: 2004-69, İstanbul, 2004
• RAWLS, John. A Theory of Justice, Cambridge, Massachusetts: Belknap Press of Harvard University Press, 1971.
• TAĞRAF, Hasan. “Küreselleşme Süreci ve Çokuluslu İşletmelerin Küreselleşme Sürecine Etkisi”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 3, S. 2, 2002.
• TANÖR, Bülent. Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, Genişletilmiş 3. Baskı, BDS Yayınları, İstanbul, 1994.
• TOURAİNE, Alain. Eşitliklerimiz ve farklılıklarımızla birlikte yaşayabilecek miyiz?, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2000.