Türk Mevzuatının Sendika Özgürlüğüne İlişkin 87 Sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi'ne Uyum Sorunu

Yıl 2008, Cilt: 13 Sayı: 3, 201 - 226, 01.09.2008

  Arş.gör.a.utku Erdayı

Öz

Anahtar Kelimeler

-

TÜRK MEVZUATININ SENDİKA ÖZGÜRLÜĞÜNE İLİŞKİN 87 SAYILI ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ SÖZLEŞMESİ’NE UYUM SORUNU

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türk mevzuatının Sendika Özgürlüğüne ve Örgütlenme Hakkının Korunmasına İlişkin 87 sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmesi’ne uyumunu irdelemektir. Türkiye, ILO tarafından 1948 yılında kabul edilen 87 sayılı Sözleşme’yi, geleneksel onay politikasının bir sonucu olarak, ancak 1993 yılında onaylamıştır. 1993 yılından sonra, söz konusu Sözleşme’ye uyum çalışmalarına hız verilerek mevzuatımızda bazı değişikler yapılmıştır. Bununla birlikte halen 87 sayılı Sözleşme’ye tam olarak uyum sağlanamamış ve uyum süreci bir sorun halini almıştır. Çalışmada, anılan sorunun çözümü açısından, Türk mevzuatındaki 87 sayılı Sözleşme’ye aykırılığı tartışılan hükümler değerlendirilmiş, uyumsuzlukların hangi düzenlemelerden kaynaklandığı ortaya konularak olması gereken hukuk bakımından yapılması muhtemel değişikliklere ışık tutulmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Sendika Özgürlüğü, 87 Sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi, 87 sayılı ILO Sözleşmesi, Mevzuat Uyumu

Kaynakça

• 1. AKER, Önder, Sendika Özgürlüğü, Yol – İş Federasyonu Yayını, Ankara: 1981.
• 2. AKTAY, Nizamettin, Sendika Hakkı, Uluslararası Dayanakları Bakımından Eleştirel Bir Yaklaşımla Türk Hukukunda Sendika Hakkı ve İlgili Belgeler, Ankara: 1993.
• 3. AKYİĞİT, Ercan, “Sendika Ve Zorunlu Organ Üyeliği İçin Aranana On Yıl Bilfiil Çalışma Koşulu Üzerine”, Tühis İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Cilt 17, Sayı 6, Ankara: 2002.
• 4. CENTEL, Tankut, Türkiye’nin Onayladığı ILO Sözleşmeleri, MESS Yayınları, İstanbul: 2004.
• 5. ÇELİK, Nuri, İş Hukuku Dersleri, yenilenmiş 17. baskı, Beta Yayınevi, İstanbul: 2004.
• 6. DERELİ, Toker, “Uluslararası Çalışma Normları, Sendika Özgürlükleri ve Türkiye: ILO Eleştirileri Açısından Yeni Yasa Ön Tasarısı’nın Değerlendirilmesi”, AB – Türkiye&Endüstri İlişkileri, Beta Yayınları, İstanbul: 2004, ss. 167 – 190.
• 7. EKMEKÇİOĞLU, Hüseyin, “Sendikal Örgütlenmenin Önündeki Hukuksal Engeller”, Türkiye’de Sendikal Örgütlenmenin Önündeki Engeller Semineri, TÜRK – İŞ Yayını, İstanbul: 2005.
• 8. EYRENCİ, Öner, “Sendikalar Hukukunun Güncel Sorunları”, Çalışma Hayatının Güncel Sorunları, Eyrenci – Taşkent – Sağlam – Ulucan Ortak Yayını, İstanbul: 1987, ss. 126–167. (Güncel Sorunlar)
• 9. EYRENCİ, Öner/Kadriye BAKIRCI, “Sendika Özgürlüğü’nün Uluslararası Dayanakları ve Türk Hukukunun Uyumu”, Türkiye’de Sendikal Örgütlenmenin Uluslararası Dayanakları, Uygulaması ve Sorunları, Galatasaray Üniversitesi Yayınları, İstanbul: 1999, ss.15–35.
• 10. EYRENCİ, Öner, “2821 Sayılı Sendikalar Kanunu ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Öngören Kanun Tasarısı Taslağı Hükümlerinin Genel Değerlendirmesi”, İş Güvencesi, Sendikalar Yasası, Toplu İş Sözleşmesi Grev Ve Lokavt Yasası Semineri, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul: 2004, ss. 199 – 217. (Tasarı Taslağı)
• 11. GÜLMEZ, Mesut, Sendikal Hakların Uluslararası Kuralları ve Türkiye, TODAİE Yayınları, Ankara: 1988. (Sendikal Haklar)
• 12. GÜLMEZ, Mesut, “ILO ve Sendikal Yasalardaki Değişikler”, Mülkiyeliler Birliği Dergisi, Sayı 108, Ankara: 1989, ss. 37–41. (ILO)
• 13. GÜLMEZ, Mesut, “Türkiye’nin İnsan Hakları Belgelerini Onaylama Politikası”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 13, TODAİE Yayını, Ankara: 1991, ss. 103–138. (İnsan Hakları)
• 14. GÜLMEZ, Mesut, “İnsan Haklarında Gelişmeler ILO Sözleşmelerinin Onaylanması”, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 14, TODAİE Yayını, Ankara: 1992, ss. 177–196. (Sözleşmelerin Onaylanması)
• 15. GÜLMEZ, Mesut, Dünyada Memurlar ve Sendikal Haklar, TODAİE Yayını, Ankara: 1996. (Dünyada Memurlar)
• 16. GÜLMEZ, Mesut, “İnsan Hakları Sözleşmelerini Onay Politikasında Bir Sapma: Sendikal Haklar Sözleşmesinin Onaylanması”, Prof. Dr. NUSRET EKİN’E Armağan, Türk Ağır Sanayi ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Yayını, Ankara: 2000, ss. 465–500. (Onay Politikası)
• 17. GÜLMEZ, Mesut, “Sendikal Haklara İlişkin Sözleşmelerin İç Hukuka Üstünlüğü ve Yasalarımızdaki Aykırılıklar”, Çalışma ve Toplum, Cilt 4, Sayı 1, Birleşik Metal İş Sendikası Yayını, 2005, ss. 11–57. (Yasalarımızdaki Aykırılıklar)
• 18. ILO, Freedom of Association and Collective Bargaining, General Survey of the Reports on the Freedom of Association and the Right to Organize Convention (No:98), 1949, ILC 81. Session, Geneva 1994.
• 19. ILO, Freedom of Association, Digest of Decisions and Principles of The Freedom of Association Committee of The Governing Body of The ILO, Fourth Edition, Geneva, 1996.
• 20. IŞIKLI, Alpaslan, “1960 – 1986 Döneminde Türkiye’de İşçi Hakları”, Türkiye’de İşçi Hakları, Osmanlı Döneminden 1986’ya, Yol – İş Yayınları, Ankara: 1986, ss. 139–214. (İşçi Hakları)
• 21. IŞIKLI, Alpaslan, İş Hukuku, yeniden gözden geçirilmiş 6. baskı, İmaj Yayınları, Ankara: 2005. (İş Hukuku)
• 22. KAYA, Pir Ali, “Çalışma Mevzuatının Geliştirilmesinde ILO Normlarının Etkisi”, Prof. Dr. Metin KUTAL’a Armağan, TÜHİS Yayınları, Ankara: 1998, ss. 129–143. (Çalışma Mevzuatı)
• 23. KAYA, Pir Ali, Uluslararası Çalışma Normları ve Türk İş Hukuku Üzerine Etkileri, TÜHİS Yayınları, Anlara: 1999. (ILO Normları)
• 24. KAYA, Pir Ali, “Sendika Özgürlüğü Açısından 4688 Sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları Yasasının Değerlendirilmesi”, ÇEİS Dergisi, Sayı 3, Cilt 16, Mayıs 2002, ss. 24 - 34.
• 25. KUTAL, Metin, “87 Sayılı Uluslararası Sözleşme Karşısında Sendikalar Yasası (2821)’ nın Genel Bir Değerlendirmesi”, BASİSEN Dergisi, Sayı 54, İstanbul: 1995, ss. 27–29. (Sendikalar Yasası)
• 26. KUTAL, Metin, “Sendikaların Kuruluşu, İşleyişi ve Sona Ermesi”, Sendikal Mevzuat Eğitim Semineri, Basisen Yayınları, İstanbul: 1985, ss. 92 – 107. (Sendikalar)
• 27. KUTAL, Metin, “Uluslararası Normlar Karşısında Kamu Görevlilerinin Sendikal Örgütlenme Haklarına İlişkin Bazı Gözlemler”, Kamu – İş, Cilt 6, Sayı 4, Ankara: 2002, ss. 133 – 141. (Kamu Görevlileri)
• 28. MAHİROĞULLARI, Adnan, Cumhuriyetten Günümüze Türkiye’de İşçi Sendikacılığı, Kitabevi Yayınları, İstanbul: 2005.
• 29. MUTLU, Levent, “Memurların Sendikalaşması ve Ekonomik – Sosyal Haklara Etkisi”, Sayıştay Dergisi, Sayı 42, Temmuz – Eylül 2001, http://www.sayistay.gov.tr/ yayin/dergi/icerik/ der42tam. pdf, ss. 20 – 36.
• 30. OĞUZMAN, Kemal, “2821 sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu Hükümlerinin Milletlerarası Çalışma Teşkilatı (ILO) İlke ve Sözleşmelerine Aykırılığı İddiaları Konusunda Bir İnceleme”, 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu İle 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu’nun Uluslararası Normlara Uygunluğu, TİSK Yayını, Ankara: 1986.
• 31. ŞAHLANAN, Fevzi, Sendikalar Hukuku, Banksis Yayınları, İstanbul: 1995. (Sendikalar Hukuku)
• 32. ŞAHLANAN, Fevzi, “2821 Sayılı Sendikalar Kanunu İle 2822 Sayılı Toplu İş Sözleşmesi Grev Ve Lokavt Kanunu’nda Değişiklik Öngören Kanun Ön Tasarılarının Değerlendirilmesi”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Cilt1, Sayı 4, İstanbul: 2004, ss. 1263 – 1291. (Ön Tasarı)
• 33. TUNCAY, Can, “Türkiye’nin Onayladığı Sendika Özgürlüğüne İlişkin Son Sözleşmeler ve Bunlara Uyumu Sorunu”, Halid K. Elbir’e Armağan, 1996. (Uyum Sorunu)
• 34. TUNCAY, Can, “87 sayılı ILO Sözleşmesi ve Türkiye’nin Uyumu”, ILO Normları ve Türk İş Hukuku, Kamu – İş, Ankara: 1997. (ILO)
• 35. TUNCAY, Can, Toplu İş Hukuku, 1. baskı, Alfa Yayınevi, İstanbul: 1999. (İş Hukuku)
• 36. TUNCAY, Can, “Türk İş Hukukunun Avrupa İş Hukukuna Uyumu”, AB – Türkiye & Endüstri İlişkileri, Beta Yayınları, İstanbul: 2004. (Mevzuat Uyumu)
• 37. UÇUM, Mehmet/Necdet OKCAN, “2821 Sayılı Sendikalar Kanunu’nda Değişiklik İçeren Ön Tasarının Hükümleri Ve Genel Değerlendirmesi”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, Cilt 1 Sayı 1, İstanbul: 2004, ss. 81 – 117.