DÖNÜŞTÜRÜCÜ LİDERLİĞİN ÇALIŞANLARIN İÇSEL MOTİVASYONU ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: YEREL YÖNETİMLERDE KARŞILAŞTIRMALI BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 2, 477 - 492, 02.05.2016

Nazlı Yücel Batmaz Alper Gürer

Öz

Bu çalışmada, yerel yönetim birimlerinde görev yapmakta olan kamu personelinin dönüştürücü liderlik algılarının içsel motivasyonları üzerindeki etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırma Kırıkkale ilinde gerçekleştirilmiş olup Kırıkkale Belediyesi ve Kırıkkale İl Özel İdaresinde görev yapmakta olan 438 personele anket uygulanarak yapılmıştır. Elde edilen verilerle gerçekleştirilen korelasyon, regresyon ve tek yönlü anova analizleri ile test edilen hipotez sonuçlarına göre; çalışanların dönüştürücü liderlik ve içsel motivasyon algıları arasında pozitif yönlü orta derecede bir ilişki olduğu, dönüştürücü liderlik algılarının içsel motivasyonları üzerinde etkisi olduğu, Kırıkkale Belediyesi ile Kırıkkale İl Özel İdaresi çalışanlarının kendi liderlerine dair dönüştürücü liderlik algılarında anlamlı bir farklılık bulunmamakla beraber kurum bazında ölçek ortalamaları değerlendirildiğinde, dönüştürücü liderlik algısının çok az bir oranda Kırıkkale Belediyesinde daha yüksek olduğu ve son olarak Kırıkkale Belediyesi ile Kırıkkale İl Özel İdaresi çalışanlarının içsel motivasyon algıları arasında anlamlı bir farklılık olduğu, içsel motivasyonun Kırıkkale Belediyesi çalışanlarında Kırıkkale İl Özel İdaresi çalışanlarına göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dönüştürücü liderlik, motivasyon, yerel yönetimler, Kırıkkale

Kaynakça

• ACAR, A. Z. (2013). “Farklı Örgüt Kültürü Tipleri ve Liderlik Tarzları ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Lojistik İşletmelerinde Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(2): 5-31.
• AĞCA, V. ve ERTAN, H. (2008). “Duygusal Bağlılık İçsel Motivasyon İlişkisi: Antalya’da Beş Yıldızlı Otellerde Bir İnceleme”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 10(2): 135-156.
• AKBABA, S. (2006). “Eğitimde Motivasyon”, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (13): 343-361.
• AKBOLAT, M., IŞIK, O. ve YILMAZ, A. (2013). “Dönüşümcü Liderlik Davranışının Motivasyon ve Duygusal Bağlılığa Etkisi”, International Journal of Economic and Administrative Studies, 6(11): 35-50.
• AKÇAKAYA, M. (2004). “Personelin Verimliliğinde Motivasyonun Etkisi: Keçiören Belediyesi Örneği”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2): 187-214.
• AKÇAKAYA, M. (2010). 21. Yüzyılda Yeni Liderlik Anlayışı, Adalet Yayınevi, Ankara.
• AKDEMİR, A. (2008). Vizyon Yönetimi, Ekin Yay., Bursa.
• AŞAN, Ö. (2001). “Motivasyon”, Yönetim ve Organizasyon, (ed.): Salih Güney, Nobel yay., Ankara.
• BASS, B. M. (1990). “From Transactional to Tranformational Leadership Learning to Share the Vision”, Organizational Dynamics, 18(3): 19-31.
• BAŞARAN, İ. E. (2008). Örgütsel Davranış, Ekinoks, Ankara.
• ÇETİN, Ş., KORKMAZ, M. ve ÇAKMAKÇI, C. (2012). “Dönüşümsel ve Etkileşims el Liderlik ile Lider-Üye Etkileşiminin Öğretmenlerin Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Üzerindeki Etkisi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(1): 7-36.
• DEINERT, A., HOMAN, A. C., BOER, D., VOELPEL, S. C., GUTERMANN, D. (2015). “Transformational Leadership Sub-Dimensions and Their Link to Leaders' Personality and Performance”, The Leadership Quarterly, 26: 1095–1120.
• DEMİR, C., YILMAZ, M. K. ve ÇEVİRGEN A. (2010). “Liderlik Tarzları ve Liderlik Tarzlarına İlişkin Bir Araştırma”, Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 2(1): 129-152.
• ERASLAN, L. (2004). “Liderlikte Post-Modern Bir Paradigma: Dönüşümcü Liderlik”, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 1(1): 1-32.
• ERÇETİN, Ş. (2000). Lider Sarmalında Vizyon, Nobel Yay., Ankara.
• EREN, E. (2000). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, Beta Yay., İstanbul.
• EREN, E. (2013). Yönetim ve Organizasyon, Beta Yay., İstanbul.
• FRANCIS Y., YAMMARINO, ALAN J. and DUBİNSKY. (1994). “Transformational Leadership Theory: Using Levels of Analysis to Determine Boundry Conditions”, Personnel Psychology, 47(4): 787-811.
• GENÇ, N. (2004). Yönetim ve Organizasyon-Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• GÜMÜŞLÜOĞLU, L. (2009). “İnovasyon ve Liderlik”, Savunma Sanayii Gündemi, (3): 37- 42.
• GÜNEY, S. (2012). Liderlik, Nobel Yay., Ankara.
• GÜNEY, S. (2011). Örgütsel Davranış, Nobel Yay., Ankara.
• HITT, M. A. MIDDLEMIST, R. D. and MATHIS, R. L. (1989). Management Concepts and Effective Practice, West Publishing Company, Minnesota.
• İBİCİOĞLU, H., ÖZDAŞLI, K., DALGAR, H. ve YILMAZ, T. (2013). “Muhasebe Meslek Mensuplarının İçsel ve Dışsal Motivasyon Düzeylerinin Tespitine Yönelik Bir Araştırma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9): 93-105.
• JUDGE, A. T. PICCOLA, R. F. (2004). “Transformational and Transactional Leadership: A Meta-Analytic Test of Their Relative Validity”, Journal of Applied Psychology, 89(5): 755-768.
• KAYGIN, E. ve KAYGIN, Y. C. (2012), “Çalışanların Dönüştürücü Liderlik Algılarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2): 29-38.
• KOÇEL, T. (2013). İşletme Yöneticiliği, Beta Yay., İstanbul
• KUVAAS, B. (2006). “Work performance, affective commitment, and work motivation: the roles of pay administration and pay level”, Journal of Organizational Behaviour, (27): 365–385.
• MUNIR, F., NIELSEN, K. and G. CARNEIRO, I. (2010). “Transformational Leadership and Depressive Symptoms: A Prospective Study”, Journal of Affective Disorders, (120): 235–239.
• ÖZDAŞLI, K. ve AKMAN, H. (2012). “İçsel ve Dışsal Motivasyonda Cinsiyet ve Örgütsel Statü Farklılaşması: Türk Telekomünikasyon A.Ş. Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4(7): 73-81.
• PODSAKOFF, P.M. vd. (1990) . “Transformational Leader Behaviors and Their Effects on Followers’ Trust in Leader”, Satisfaction, and Organizational Citizenship Behaviors. Leadership Quarterly. 1(2): 107-142.
• ROBBINS, S.P. ve JUDGE T. A. (2013). Örgütsel Davranış, (Çev. Edt.). İnci Erdem, Nobel Yay., Ankara.
• SABUNCUOĞLU, E. T. (2012), “Liderlik, Değişim ve Yenilik”, Liderlik ve Motivasyon, (Ed). Celalettin Serinkan, Nobel yay., Ankara.
• ŞİMŞEK, M. Ş. AKGEMCİ, T. ve ÇELİK, A. (2008). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış, Gazi Kitabevi, Ankara.
• ŞAHİN, B. (2009). “Örgütsel Gelişmenin Sağlanmasında Dönüşümcü Liderlerin Rolü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(3): 97-118.
• TABAK, A., SIĞRI, Ü., EROĞLU, A. ve HAZIR K. (2009). “Örgütlerde Yöneticilerin Dönüştürücü Liderlik Algılamalarının Problem Çözme Becerilerine Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Uygulama”, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2): 387-397.
• TAŞKIRAN, E. (2011). Liderlik ve Örgütsel Sessizlik Arasındaki Etkileşim, Beta Yay., İstanbul.
• TETİK, S. (2014). “Yerel Yönetimler Açısından Dönüştürücü Liderlik: Belediye Çalışanlarına Yönelik Bir Araştırma”, Yönetim ve Ekonomi, 21(1): 267-280.
• TEZCAN, Y. (2006). “Liderliğin Çalışanların Motivasyonu Üzerindeki Etkisi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi SBE.
• YAVUZ, E. (2009). “İşgörenlerin Dönüşümcü Liderlik ve Örgütsel Bağlılık İle İlgili Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(2): 51-69.
• YÜKSELEN, C. (2006). Pazarlama Araştırmaları, Detay Yayınları, Ankara.