CAUSES OF INCREASE IN HEALTH EXPENDITURES IN TURKEY: INCREASE IN HEALTH EXPENDITURES - GROWTH RELATIONSHIP

Yıl 2017, Cilt: 22 Sayı: 1, 139 - 152, 30.01.2017

Serdar Öztürk Okyay Uçan

Öz

Health spending has an important place in the economy of the countries. It is also one of the essential indicators of development. But beyond all this, because health spending is interested in the future of the human race, it has a very special place for countries. Whatever the level of development of the countries said to be facing some health problems. Historical process, inadequate development strategies and policies, not used effectively of resources, wrong personnel policies and inadequate technological infrastructure and for reasons like this in the field of health it is observed that many problems in Turkey. However, the health transformation program, which was launched in 2003, has contributed significantly to the solution of these problems. So the process after 2000 are very important in the health sector. Almost every year, it is seen that countries’ health spending is rising. In fact, the increase in health spending in a large part of the country is higher than the growth rate and it is a positive impact to growth.

Anahtar Kelimeler

Health Economics, Health Expenditures, Health Expenditures and Growth

TÜRKİYE’DE SAĞLIK HARCAMALARINDA ARTIŞ NEDENLERİ: SAĞLIK HARCAMALARINDA ARTIŞ – BÜYÜME İLİŞKİSİ

Öz

Sağlık harcamaları ülke ekonomilerinde oldukça önemli bir yere sahiptir.Aynı zamanda kalkınmanın temel göstergelerinden de birisidir. Ama tüm bunların ötesinde sağlık harcamalarının insan neslinin geleceğiyle ilgili olduğu için ülkeler açısından çok özel bir yeri vardır. Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ne olursa olsun çeşitli sağlık sorunlarıyla karşı karşıya olduğu söylenebilir. Tarihsel süreçte, Türkiye’de de geliştirilen yetersiz stratejiler ve politikalar, etkin kullanılamayan kaynaklar, yanlış personel politikaları ve yetersiz teknolojik altyapı gibi sebeplerle sağlık alanında pek çok sorunun yaşandığı görülmektedir. Ancak 2003 yılında uygulanmaya başlanan sağlıkta dönüşüm programı bu sorunların çözümüne önemli katkılar sağlamıştır. Kısaca sağlık sektöründe 2000 yılından sonraki süreç oldukça önemlidir. Ülkelerin sağlık harcamalarının hemen hemen her yıl daha da arttığı görülmektedir. Hatta ülkelerin büyük bir kısmında sağlık harcamalarındaki artış büyüme oranının üzerindedir ve büyümeyi olumlu etkileyen bir unsur olduğu söylenebilir. Elde edilen kısa dönemli analiz sonucuna gore sağlık harcamaları için kullanılan gösterge değişkenler, hemşire ve doktor başına düşen hasta sayıları azalırken kişi başına reel gayri safi hasıla rakamının küçük de olsa arttığı, analiz sonucunda elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Ekonomisi, Sağlık Harcamaları, Sağlık Harcamaları ve Büyüme

Kaynakça

• AKDAĞ, R. (2008), Türkiye’de Sağlıkta Dönüşüm Programı ve Temel Sağlık Hizmetleri 2002-2008, Yayın No: 770, http://sbu.sağlik.gov.tr, Erişim Tarihi: 20.07.2016
• AKDUR, R. (1999), Türkiye’de Sağlık Hizmetleri ve Avrupa Topluluğu Ülkeleri ile Kıyaslanması, Ankara, http://www.recepakdur.com
• ALTAY, A. (2007), Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Yeni Açılımlar ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Sayıştay Dergisi, Sayı: 64, Ocak-Mart, http://dergi.sayistay.gov.tr
• ATASEVER, M. (2014), Türkiye’de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı ve Sağlık Harcamalarının Analizi, 2002-2013 Dönemi, Bakanlık Yayın No: 983, Ankara, https://sgb.saglik.gov.tr
• BEGG D., S. Fischer & R. Dornbush (2005), Economics, 8. Edition, The McGraw-Hill Companies, Newyork.
• BOERMA, W. G. W., (2003), Profiles of General Practice in Europe, Nivel, http://www.nivel.nl, Erişim Tarihi: 13.07.2016
• ÇALIŞKAN, Ş., Karabacak, M. & Meçik, O. (2013), "Türkiye’de Sağlık ve Ekonomik Büyüme İlişkisi". Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (37), ss.123-130, http://www.academia.edu
• GIRALT, X. M. (2010). "Principles of Health Economics". GNU Free Documentention License, http://pareto.uab.es, Erişim Tarihi: 22.02.2016
• HANSON, K. & Berman, P. (1998), "Private Health Care Provision in Devoloping Countries: A Preliminary Analysis of Levels and Composition", Health Policy and Planning, 13(3) Oxford University Press, pp.195-211, http://www.ncbi.nlm.nih.gov
• HAYCOX, A. (2009), What is Health Economics, NPR09/1101, April, http://www.medicine.ox.ac.uk, Erişim Tarihi: 12.07.2016
• KILAVUZ, E. (2010), "Sağlık Harcamalarındaki Artış ve Temel Bakım Hizmetleri", Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(29), ss.173-192, http://sbedergi.erciyes.edu.tr, Erişim Tarihi: 12.07.2016
• MELTZER, M. I. (2001), Introduction to Health Economics for Physician, Health Economics Quintet, Vol. 358, September 22, http://www.ph.ucla.edu, Erişim Tarihi: 12.07.2016
• MEMİŞ, S. A. (2012), Son Dönemdeki Sağlık Harcamalarının Analizi, tepav, N201283, Kasım, http://www.tepav.org
• MILLS, A. & Gilson, L. (1998), "Health Economics for Developing Countries: A Survival Kit". Health Ecomics & Financing Programme, pp.1-30, https://ideas.repec.org, Erişim Tarihi: 12.07.2016
• Muğla Halk Sağlığı Merkezi (2014), Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri Rehberi, Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu, http://www.muglahsm.gov.tr
• MWABU, G. (2007), "Health Economics for Low Income Countries". Economic Growth Center, Yale University, Center Discussion Paper No. 955, pp.1-79, http://www.econ.yale.edu, Erişim Tarihi: 152.07.2016
• OECD (2015), Focus on Health Spending, OECD Health Statistics, http://www.oecd.org
• Sağlık Bakanlığı (2004), Türkiye Sağlık Bilgi Sistemi Eylem Planı, http://www.sbu.sağlik.gov.tr.
• Sağlık Bakanlığı (2010), Sağlık Reformunun Doğru Yapılması, Sağlık Bakanlığı Yayını, Ankara, http://www.sbu.sağlik.gov.tr.
• Sağlık Bakanlığı (2011), Sağlık Hizmetlerinin Yürütülmesi Hakkında Yönerge, 24 Ocak, http://www.asm.gov.tr
• Sağlık Bakanlığı (2012a), Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu (2003-2011), Aralık, http://www.saglik.gov.tr, Erişim Tarihi: 23.06.2016
• Sağlık Bakanlığı (2012b), Stratejik Plan 2013-2017, Aralık, http://www.sağlik.gov.tr
• SGK (2013), Sosyal Güvenlik Sağlık Uygulama Tebliği, Resmi Gazete, Sayı: 28597, 24 Mart, http://www.resmigazete.gov.tr
• SAVEDOFF, W. D. (2004), Kenneth Arrow and the birth of Health Economics, Public Health Classics, Bulletin of the World Health Organization, 82 (2), February, http://www.ncbi.nlm.nih.gov, Erişim Tarihi: 20.07.2016
• STARFIELD, B. (2009), Primary Care and Equity in Health: The Importance to Effectiveness and Equity of Responsiveness to Peoples’ Needs, Humanity & Society, Vol. 33 February/May:56-73, http://www.jhsph.edu, Erişim Tarihi: 13.07.2016
• STEBBINS, S. (2015), Countries Spending the Most on Health Care, November 6, http://247wallst.com, Erişim Tarihi: 14.06.2016
• ŞİMŞEK, A.R. (2007), Kısa Vadeli Sermaye Hareketleri ve Türkiye Ekonomisine Etkileri, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi
• TATAR, M. (2011), Sağlık Hizmetlerinin Finansman Modelleri: Sağlık Sigortasının Türkiye’de Gelişimi, Sosyal Güvenlik Dergisi, http://www.sgk.gov.tr, Erişim Tarihi: 20.07.2016
• TÜİK (2014), Sağlık İstatistikleri 1999-2014, http://www.tuik.gov.tr
• TOSUN, N. (2009), Sağlık Bakanlığı Stratejik Plan 2010-2014, Yayın No: 788, http://pydb.sağlik.gov.tr, Erişim Tarihi: 03.07.2016
• YERELİ, A. B., Kobal, İ. & Köktaş A. M. (2011), Türkiye’de Sağlık Harcamalarını Arttıran Faktörler, http://ahmetburcinyereli.com, Erişim Tarihi: 29.06.2016
• WELS S. (2016), What is Health Economics?, http://www.jhsph.edu, Erişim Tarihi: 22.02.2016
• WHO (2001), Mental Health: New Understanding, New Hope, The World Health Report 2001, World Health Organization, http://www.who.int, Erişim Tarihi: 25.06.2016
• WILD C., Gibis, B. (2003), “Evaluations of Health Interventions in Social Insurance-Based Countries: Germany, the Netherlands, and Austria”, Health Policy, Volume 63, Issue 2, February, http://www.sciencedirect.com, 20.07.2016
• World Bank (2016), World Development Indicators: Health System, 14 Haziran, http://www.worldbank.org, Erişim Tarihi: 12.07.2016