Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

RELATIONSHIP BETWEEN INFORMATION ECONOMY AND GROWTH: EVIDENCE FROM TURKEY

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 1, 97 - 122, 30.01.2018

Öz

In this study, it is aimed to analyze the relationship between economic growth and information economy in Turkey.For this purpose, an econometric model was developed considering constant gross national product value as a dependent variable and the indicators of the information economy are the R&D manpower in higher education, the number of students in higher education and high technology exports were included into model as independent variables.. The stability of the series of data in the model was analyzed by Philips Perron (PP) and ADF unit root tests. For the long term relationship, the ARDL boundary test was used and test results showed that long term variables are negative between the variables. CUSUM and CUSUM-of-Square tests were also conducted to test the stability of the predicted ARDL model, whether structural change occured. According to the estimation results of the study, in the long run between the information economy and economic growth; High-tech exports and the number of students in higher education had a negative impact on GDP and are consistent with coefficient statistics. However, based on the model results was reached the conslusion that R&D in higher education is not meaningful. R&D manpower in higher education, number of students in higher education, high technology exports are positively and statistically significant in the first lagged value in the short term.

Kaynakça

  • BİLGE-DER (2014), Bilgi Ekonomisi Nedir? , http://bilgiekonomisi.org, (12.01.2016)
  • COLECCHIA, A. Ve SCHREYER, Paul (2001), ICT Investment And Economıc Growth In The 1990S: Is The Unıted States a Unıque Case? A Comparative Study Of Nine OECD Counteries, Review of Economic Dynamics, Sayı:5
  • BELL, D. (1976), The Coming of Post-Industrial Society,
  • DAĞDELEN, İ.(2002), Bilgi ve İletişim Teknolojileri Ekonomisi: Önemi, Politikaları ve Büyüme Katkıları, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara
  • DURA, C. ve HAYRİYE, A. (2002), Bilgi Top- lumu, Bilgi Ekonomisi ve Türkiye, Literatür Yayınevi, İstanbul
  • DÜNYA BANKASI, (2015), İleri Teknoloji İhracatı Verileri, http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=2&country=TUR&series=&period=# (09.12.2015)
  • ERCAN, Y. N. (2000), İçsel Büyüme Teorisi: Genel Bir Bakış, Planlama Dergisi, Özel Sayı, DPT’nin Kuruluşunun 42. Yılı.
  • FINDIKÇI, İ. (1996), Bilgi Toplumunda Yöneticilerde Kendini Geliştirme, Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • GRANGER, C.W.J. ve NEWBOLD, P. (1974), Spurious Regressions in Economics, Journal of Econometrics, 2 (2) July,
  • GUJURATİ, D.N. (1999), Temel Ekonometri, (Çev. Ü.Şenesen ve G.G. Şenesen). İstanbul, Literatür Yayınları.
  • ERKAN, H., ATİK, H., S. TABAN, VE C. ÖZSOY (2013), Bilgi Ekonomisi, 1. Baskı. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2748 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1706, 2013.
  • İŞBANK (2013), Dünya’da ve Türkiye’de Ar-Ge Faaliyetleri, Çevrimiçi: (https://ekonomi.isbank. com.tr/UserFiles/pdf/ar_07_2013.pdf), Erişim Tarihi: (15.10.2015).
  • KALCA, A. ve ATASOY, Y. (2008), Ekonomik Büyüme Aracı Olarak Bilgi Yayılımları ve İnovasyon, The Journal Of Knowledge Economy & Knowledge Management, Sayı:3
  • KAR, M. VE TABAN, S. (2003), Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 58, Sayı: 3
  • KİBRİTÇİOĞLU, A. (1998), İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 53, Sayı 1.
  • JALAVA, J. ve POHJOLA, M. (2005), ICT as a Source of Output and Productivity Growth in Finland, Helsinki Center Of Economic Research, ss:52
  • MANKIW N. G. ROMER, D. WEIL, D. N. (1992), A Contribution to the Empirics of Economic Growth , The Quarterly Journal of Economics, May
  • NARAYAN, P. K. (2005), The Saving and Investment Nexus for China: Evidence from Cointegration Tests, Applied Economics, 37 (17), 1979-1990.
  • MCLUHAN, M. (1968), War and Peace in the Global Village, Bantam Books, Newyork.
  • NSF (2012), National Science Foundation, Science and Engineering Indicators, 2012
  • ODABAŞ, H. (2003), Kurumsal Bilgi Yönetimi, Türk Kütüphaneciliği, 17 (4)
  • OECD DATA (2017), Dünyadaki Ar-Ge Harcamaları(Milyon$), https://data. oecd.org/rd/gross-domestic -spending-on-r-d.htm, Erişim Tarihi: 02.06.2017
  • OECD DATA, (2017), Dünyadaki Ar-Ge Harcamalarının GSYH İçindeki Payı, https://data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm, Erişim Tarihi: 02.06.2017
  • OECD DATA, (2017), Türkiye’deki Ar-Ge Harcamaları(Milyon$), https:// data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm, Erişim Tarihi: 02.06.2017
  • OECD DATA, (2017), Türkiye’deki Ar-Ge Harcamalarının GSYH İçindeki Payı, https://data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm, Erişim Tarihi: 02.06.2017
  • OKTAY, E., BALKANLI, A. O. VE SALEPÇİOĞLU, A. (2004) “Bilgi Toplumunda Yeni Ekonomi Ve E-Dönüşüm Stratejileri”, 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, 25-26 Kasım 2004, Osmangazi Üniversitesi, iktisadi ve idari Bilimler Fakültesi, ss. 155-166, Eskişehir.
  • OLINER, S.D. ve SICHEL D.E.(1994), Computers and Output Growth Revisited: How Big Is the Puzzle?”, Brookings Papers on Economic Activity, (2)
  • ÖZGÜLER, V.C. (2002), Yeni Ekonomi Anlayışı Kapsamında Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler: Türkiye Örneği, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Eskişehir.
  • PARASIZ, İ. (2003), Makro Ekonomi Teori ve Politika, 8. Baskı, Bursa, Ezgi Kitapevi Yayınları.
  • PESARAN, M. H., Y. SHİN VE R. J. SMİTH (2001), Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Econometrics, 16 (3), 289- 326.
  • POWELL, W. And SNELMAN, K. (2004), The Knowledge Economy, School of Education and Department of Sociology, Stanford University, Stanford,
  • POHJOLA, M. (2000), Information Technology and Economic Growth: A Cross-Country Analysis, Helsinki, World Institute for Development Economics Research
  • SAĞLAM, T. (2008), Bilgi Ekonomisi ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz (1980-2006), Erzurum, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
  • SÜREYYA, Y. (2006), Bilgi Ekonomisi ve Bilgi Ekonomisinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c7s12/makale/c7s12m6.pdf
  • TURAN, T. (2008), İktisadi Büyüme Teorisine Giriş, İstanbul, Yalın yayıncılık.
  • TÜREDİ, S. (2013), Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Panel Veri Analizi, Gümüşhane, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Sayı:7
  • ÜNSAL, E. (2007), Makro İktisat, Ankara, İmaj Yayıncılık,
  • ÜNAL, Y. (2009), Bilgi Toplumunun Tarihçesi, Tarih Okulu, Sayı:5
  • YAMAK, R. ve KOÇAK, N. A. (2007), Bilgi Teknolojileri Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri, Bilgi ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt:2 Sayı:1
  • YELDAN, E. (2010), İktisadi Büyüme ve Bölüşüm Teorileri, 1. Basım, Ankara, Efil Yayınevi.
  • YELOĞLU, H. O., (2009), Bilgi Ekonomisi Değişkenlerine Yönelik İlk İzlenimler: Türkiye-OECD Ülkeleri Karşılaştırmaları (1995-1999), Bilgi Dünya., vol. 10, no. 2
  • YEO, B. J.K. (2010), Driving the Knowledge Economy: Explaining the Impact of Regional Innovation Capacity on Economic Performance, Contemporary Management Research, 71-86, Sayı:6
  • YÖK, (2015), Yükseköğretimdeki Öğrenci Sayısı, https://istatistik.yok.gov.tr/, (09.12.2015)

BİLGİ EKONOMİSİ VE BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 1, 97 - 122, 30.01.2018

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de bilgi ekonomisi ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin analizi amaçlanmıştır. Bu amaç için geliştirilen ekonometrik modelde ekonomik büyümeyi temsilen bağımlı değişken olarak sabit fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla değişkeni, bilgi ekonomisinin göstergeleri olarak yüksek öğretimdeki Ar-Ge insan gücü, yüksek öğretimdeki öğrenci sayısı ve yüksek teknoloji ihracatı bağımsız değişkenleri kullanılmıştır. Modeldeki serilerin durağanlığı Philips Perron (PP) ve ADF birim kök testleri ile analiz edilmiştir. Değişkenler arasındaki uzun dönem ilişkisi için ARDL sınır testi kullanılmış ve uzun dönemde değişkenler arasında negatif ilişki belirlenmiştir. Tahmin edilen ARDL modelinin kararlılığının, yani yapısal değişme olup olmadığının sınaması için CUSUM ve CUSUMQ testleri de yapılmıştır. Çalışmanın tahmin sonuçlarına göre bilgi ekonomisi ile büyüme arasında uzun dönemde; yüksek öğretimdeki Ar-Ge insan gücü anlamlı değilken, yüksek teknoloji ihracatı ve yükseköğretimdeki öğrenci sayısı da GSYH’yı negatif yönden etkilemiş ve katsayılar istatistiki olarak anlamlıdır. Ancak, Yüksek öğretimdeki Ar-Ge insan gücü, yükseköğretimdeki öğrenci sayısı, yüksek teknoloji ihracatı kısa dönemde birinci gecikmeli değerde pozitif ve istatistiksel olarak anlamlıdır.

Kaynakça

  • BİLGE-DER (2014), Bilgi Ekonomisi Nedir? , http://bilgiekonomisi.org, (12.01.2016)
  • COLECCHIA, A. Ve SCHREYER, Paul (2001), ICT Investment And Economıc Growth In The 1990S: Is The Unıted States a Unıque Case? A Comparative Study Of Nine OECD Counteries, Review of Economic Dynamics, Sayı:5
  • BELL, D. (1976), The Coming of Post-Industrial Society,
  • DAĞDELEN, İ.(2002), Bilgi ve İletişim Teknolojileri Ekonomisi: Önemi, Politikaları ve Büyüme Katkıları, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara
  • DURA, C. ve HAYRİYE, A. (2002), Bilgi Top- lumu, Bilgi Ekonomisi ve Türkiye, Literatür Yayınevi, İstanbul
  • DÜNYA BANKASI, (2015), İleri Teknoloji İhracatı Verileri, http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?source=2&country=TUR&series=&period=# (09.12.2015)
  • ERCAN, Y. N. (2000), İçsel Büyüme Teorisi: Genel Bir Bakış, Planlama Dergisi, Özel Sayı, DPT’nin Kuruluşunun 42. Yılı.
  • FINDIKÇI, İ. (1996), Bilgi Toplumunda Yöneticilerde Kendini Geliştirme, Kültür Koleji Eğitim Vakfı Yayınları, İstanbul.
  • GRANGER, C.W.J. ve NEWBOLD, P. (1974), Spurious Regressions in Economics, Journal of Econometrics, 2 (2) July,
  • GUJURATİ, D.N. (1999), Temel Ekonometri, (Çev. Ü.Şenesen ve G.G. Şenesen). İstanbul, Literatür Yayınları.
  • ERKAN, H., ATİK, H., S. TABAN, VE C. ÖZSOY (2013), Bilgi Ekonomisi, 1. Baskı. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2748 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1706, 2013.
  • İŞBANK (2013), Dünya’da ve Türkiye’de Ar-Ge Faaliyetleri, Çevrimiçi: (https://ekonomi.isbank. com.tr/UserFiles/pdf/ar_07_2013.pdf), Erişim Tarihi: (15.10.2015).
  • KALCA, A. ve ATASOY, Y. (2008), Ekonomik Büyüme Aracı Olarak Bilgi Yayılımları ve İnovasyon, The Journal Of Knowledge Economy & Knowledge Management, Sayı:3
  • KAR, M. VE TABAN, S. (2003), Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 58, Sayı: 3
  • KİBRİTÇİOĞLU, A. (1998), İktisadi Büyümenin Belirleyicileri ve Yeni Büyüme Modellerinde Beşeri Sermayenin Yeri, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 53, Sayı 1.
  • JALAVA, J. ve POHJOLA, M. (2005), ICT as a Source of Output and Productivity Growth in Finland, Helsinki Center Of Economic Research, ss:52
  • MANKIW N. G. ROMER, D. WEIL, D. N. (1992), A Contribution to the Empirics of Economic Growth , The Quarterly Journal of Economics, May
  • NARAYAN, P. K. (2005), The Saving and Investment Nexus for China: Evidence from Cointegration Tests, Applied Economics, 37 (17), 1979-1990.
  • MCLUHAN, M. (1968), War and Peace in the Global Village, Bantam Books, Newyork.
  • NSF (2012), National Science Foundation, Science and Engineering Indicators, 2012
  • ODABAŞ, H. (2003), Kurumsal Bilgi Yönetimi, Türk Kütüphaneciliği, 17 (4)
  • OECD DATA (2017), Dünyadaki Ar-Ge Harcamaları(Milyon$), https://data. oecd.org/rd/gross-domestic -spending-on-r-d.htm, Erişim Tarihi: 02.06.2017
  • OECD DATA, (2017), Dünyadaki Ar-Ge Harcamalarının GSYH İçindeki Payı, https://data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm, Erişim Tarihi: 02.06.2017
  • OECD DATA, (2017), Türkiye’deki Ar-Ge Harcamaları(Milyon$), https:// data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm, Erişim Tarihi: 02.06.2017
  • OECD DATA, (2017), Türkiye’deki Ar-Ge Harcamalarının GSYH İçindeki Payı, https://data.oecd.org/rd/gross-domestic-spending-on-r-d.htm, Erişim Tarihi: 02.06.2017
  • OKTAY, E., BALKANLI, A. O. VE SALEPÇİOĞLU, A. (2004) “Bilgi Toplumunda Yeni Ekonomi Ve E-Dönüşüm Stratejileri”, 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı, 25-26 Kasım 2004, Osmangazi Üniversitesi, iktisadi ve idari Bilimler Fakültesi, ss. 155-166, Eskişehir.
  • OLINER, S.D. ve SICHEL D.E.(1994), Computers and Output Growth Revisited: How Big Is the Puzzle?”, Brookings Papers on Economic Activity, (2)
  • ÖZGÜLER, V.C. (2002), Yeni Ekonomi Anlayışı Kapsamında Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler: Türkiye Örneği, Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü: Eskişehir.
  • PARASIZ, İ. (2003), Makro Ekonomi Teori ve Politika, 8. Baskı, Bursa, Ezgi Kitapevi Yayınları.
  • PESARAN, M. H., Y. SHİN VE R. J. SMİTH (2001), Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Econometrics, 16 (3), 289- 326.
  • POWELL, W. And SNELMAN, K. (2004), The Knowledge Economy, School of Education and Department of Sociology, Stanford University, Stanford,
  • POHJOLA, M. (2000), Information Technology and Economic Growth: A Cross-Country Analysis, Helsinki, World Institute for Development Economics Research
  • SAĞLAM, T. (2008), Bilgi Ekonomisi ve Ekonomik Büyüme: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Analiz (1980-2006), Erzurum, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi)
  • SÜREYYA, Y. (2006), Bilgi Ekonomisi ve Bilgi Ekonomisinin Türkiye Açısından Değerlendirilmesi http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi/c7s12/makale/c7s12m6.pdf
  • TURAN, T. (2008), İktisadi Büyüme Teorisine Giriş, İstanbul, Yalın yayıncılık.
  • TÜREDİ, S. (2013), Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin Ekonomik Büyümeye Etkisi: Gelişmiş ve Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Panel Veri Analizi, Gümüşhane, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Sayı:7
  • ÜNSAL, E. (2007), Makro İktisat, Ankara, İmaj Yayıncılık,
  • ÜNAL, Y. (2009), Bilgi Toplumunun Tarihçesi, Tarih Okulu, Sayı:5
  • YAMAK, R. ve KOÇAK, N. A. (2007), Bilgi Teknolojileri Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri, Bilgi ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Cilt:2 Sayı:1
  • YELDAN, E. (2010), İktisadi Büyüme ve Bölüşüm Teorileri, 1. Basım, Ankara, Efil Yayınevi.
  • YELOĞLU, H. O., (2009), Bilgi Ekonomisi Değişkenlerine Yönelik İlk İzlenimler: Türkiye-OECD Ülkeleri Karşılaştırmaları (1995-1999), Bilgi Dünya., vol. 10, no. 2
  • YEO, B. J.K. (2010), Driving the Knowledge Economy: Explaining the Impact of Regional Innovation Capacity on Economic Performance, Contemporary Management Research, 71-86, Sayı:6
  • YÖK, (2015), Yükseköğretimdeki Öğrenci Sayısı, https://istatistik.yok.gov.tr/, (09.12.2015)
Toplam 43 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Güler Gelgeç 0000-0001-5019-7807

Selim Hatırlı Bu kişi benim 0000-0001-9632-3071

Yayımlanma Tarihi 30 Ocak 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018 Cilt: 23 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Gelgeç, G., & Hatırlı, S. (2018). BİLGİ EKONOMİSİ VE BÜYÜME ARASINDAKİ İLİŞKİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(1), 97-122.