AN OVERWIEW ON BANDIT ACTIVITIES DURING 1923-1938 IN THE LIGHT OF ARCHIVE DOCUMENTS

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 2, 631 - 642, 30.04.2018

Suna Altan

Öz

The term banditry can be described as to kill people or damage their properties by using force with guns or by other means, raiding and invading the roads, and thus violating public order and security. Banditry activities, involving the settlement efforts of their own spesific order by exploiting the lack of the order and thus denying the central authority, has harmed the state in terms of both material and spiritual ways. With an increase during the last periods of the Ottoman Empire, banditry activities reached its maximum level during the First World War and Independance War. Therefore, in order to ensure the people’s life and property security as well as maintaining the sustainibility of the central authority, certain precautions were taken right after the declaration of the republic. Although banditry activities occured in several regions of Anatolia, it was a bit more immense in the East and Southeast regions. In this study, the precautions taken and studies conducted by the government to ensure the domestic security, which was deteriorated by the banditry activities during the years 1923 and 1938, are reviewed.

Anahtar Kelimeler

Banditry, Central Authority, Turkish Republic, Anatolia

1923-1938 DÖNEMİ ARŞİV BELGELERİ IŞIĞINDA EŞKIYALIK FAALİYETLERİNE GENEL BİR BAKIŞ

Öz

Eşkıyalık, silahla veya başka bir şekilde zor kullanarak, baskın yaparak, yol keserek halkın canına ve malına kast etmek suretiyle kamu düzeninin ve güvenliğinin ihlal edilmesi şeklinde tanımlanabilir. Merkezi otoritenin zayıflığından faydalanarak kendi düzenlerini kurmaya çalışan, merkezi yönetimi inkar edenlerin yapmış olduğu eşkıyalık faaliyetleri, devleti maddi zarara uğratmaktadır. Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde hızla artmaya başlayan eşkıyalık olayları, I. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı ile birlikte had safhaya ulaşmıştır. Cumhuriyet’in ilanın hemen ardından, halkın can ve mal güvenliğinin ve bunun yanında merkezi otoritenin kalıcı olmasının sağlanması amacıyla eşkıyalık faaliyetlerine son verilmesi için çalışmalar başlatılmıştır. Anadolu’nun birçok yerinde eşkıyalık olayları yaşanmakla birlikte, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde biraz daha ağırlık kazanmıştır. Bu çalışmada, 1923-1938 yılları arasında Anadolu’da meydana gelmiş olan eşkıyalık faaliyetleri ile bozulan iç güvenliğin sağlanması konusunda devletin almış olduğu önlemler ve yapılmış olan çalışmalar ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eşkıyalık, Merkezi Otorite, Türkiye Cumhuriyeti, Anadolu

Kaynakça

• AYBARS, E,(1995). İstiklal Mahkemeleri, İleri Kitabevi, İzmir.
• HOBSBAWM, E.J.(1997). Eşkıyalar, Avesta Yayınları, İstanbul.
• KOÇAK, C. (2010). Umumi Müfettişlikler(1927-1952), İletişim Yayınları, İstanbul.
• Umumi Müfettişler Konferansında görüşülen ve Dâhiliye Vekâletini ilgilendiren işlere dair toplantı zabıtları ile rapor ve hulasası, Başvekâlet Matbaası, Ankara 1937.
• BAŞBAKANLIK CUMHURİYET ARŞİVİ
• BCA., 30.10.128.920.6/1.
• BCA., 30.10.127.914.3/2.
• BCA., 30.10.128.920.6/2.
• BCA., 30.10.127.914.9/2.
• BCA., 30.10.127.914.12/2.
• BCA., 30.10.128.922.14/2.
• BCA., 30.10.261.755.15/2.
• BCA., 30.10.127.912.17/2.
• BCA., 30.10.127.912.25/2.
• BCA., 30.10.128.923.2/3.
• BCA., 30.10.128.923.4/3.
• BCA., 30.10.121.912.18/3.
• BCA., 30.10.127.912.23/3.
• BCA., 30.10.128.912.25/3.
• BCA., 30.10.128.923.2/4.
• BCA., 30.10.128.923.3/4.
• BCA., 30.10.128.923.4/4.
• BCA., 30.10.128.923.4/2-6.
• BCA., 30.10.128.923.4/6.
• BCA., 30.10.128.923.6/20-31.
• BCA., 30.10.128.923.6/21.
• BCA., 30.10.128.923.6/24.
• BCA., 30.10.128.923.6/25.
• BCA., 30.10.128.923.6/26.
• BCA., 30.10.128.923.6/9.
• BCA., 30.10.264.783.30.
• BCA., 30.10.128.923.33
• BCA., 30.10.128.923.43.
• BCA., 30.10.128.920.7.
• BCA., 30.10.128.920.9.
• BCA., 30.10.128.922.8.
• BCA., 30.10.128.922.15.
• BCA., 30.10.105.685.41.
• BCA., 30.10.105.686.19.
• BCA., 30.10.105.686.24.
• BCA., 30.10.127.914.32.
• BCA., 30.10.127.914.27.
• BCA., 30.10.105.685.20.
• BCA., 30.10.105.685.33.
• BCA., 30.10.128.923.6.
• BCA., 30.10.128.923.24.
• BCA., 30.10 .127.914.10.
• BCA., 30.10.128.920.33.
• BCA., 30.10.128.917.42.
• BCA., 30.10.105.684.27.
• BCA., 30.10.128.923.4.
• BCA., 30.10.128.923.2.
• BCA., 30.10.128.923.6.
• BCA., 30.10.127.914.24.
• BCA., 30.10.105.685.3.
• BCA., 30.10.116.805.3.
• BCA., 30.10.259.744.19.
• BCA., 30.10.105.685.12.
• BCA., 30.10.714.64.9.
• BCA., 30.10.105.685.2.
• BCA., 30.10.105.685.3.
• BCA., 30.18.12.23.63.19.
• BCA., 30.18.12.76.48.18.
• BCA., 30.18.12.48.64.12.
• BCA., 30.18.12.124.61.4.