CONSPICUOUS CONSUMPTION OF ELITES AND ELIAS’S COURT SOCIETY

Yıl 2018, Cilt: 23 Sayı: 3, 1023 - 1037, 30.07.2018

İrem Kınlı

Öz

This paper aims to demonstrate the theoretical contribution of the court society model to the literature of conspicuous consumption of elites. According to this model, the function of luxury consumption and prestige expenditure is to manifest them in the most visible way. Court society has a specific type of rationality. It is different from bourgeois form of rationality characterized by savings for future profit. Expenditures of luxury and prestige are considered vital for the continuity of power and they must be visible. The article is divided into three parts. The first part briefly presents an overview of conceptual and historical investigation of the idea of luxury. The second part introduces Sombart’s and Veblen’s studies about the social distinction and consumption patterns. The first section of this second part offers, firstly, biographical information about Sombart. Secondly, ethics and economics, later on, luxury and capitalism in Sombart’s works will be addressed. The second section of the second part focuses on the Veblen’s academic achievements, the theory of leisure class and the notion of conspicuous consumption. The last part is devoted to the presentation of Norbert Elias, his court society model and prestige expenditures of court elites.

Anahtar Kelimeler

Norbert Elias, Thorstein Veblen, Werner Sombart, Court Society, Conspicious Consumption

ELİTLERİN GÖSTERİŞÇİ TÜKETİMİ VE ELIAS’IN SARAY TOPLUMU

Öz

Bu çalışma, Norbert Elias’ın saray toplumu modelinin, elitlerin gösteriş tüketimine ilişkin literatüre katkısını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu modele göre lüks tüketimi ve prestij harcamalarının işlevi, saray elitlerinin sosyal konumlarından kaynaklı olarak kendilerini diğerlerinin gözünde görünür kılmasıdır. Bu saray toplumuna ait bir rasyonalitedir. Tasarruf yapma ahlakını yücelten burjuva ahlakından farklı bir rasyonalitesi vardır. İktidarın devamlılığı için lüks ve prestij harcamalarının yapılması zorunludur ve bunlar görünür olmalıdır. Bu makale üç bölümden oluşur. İlk bölümde lüks kavramının tarihsel gelişimine ana hatlarıyla değinilecektir. İkinci bölüm, Sombart’ın ve Veblen’in toplumsal ayrım ve tüketim pratiklerine ilişkin çalışmalarını tanıtır. İkinci bölümün ilk kısmında öncelikle Sombart’ın hayatı hakkında kısa bir bilgi verilecektir. İkinci olarak, Sombart’ın çalışmalarında ahlak ve ekonomi, ardından da lüks ve kapitalizm konularının nasıl ele alındığının üzerinde durulacaktır. İkinci bölümün ikinci kısımda ise, Veblen’in akademik katkıları, aylak sınıfı teorisi ve gösterişçi tüketim kavramlarına yoğunlaşılacaktır. Son bölüm ise Norbert Elias, saray toplumu modeli ve saray elitlerinin prestij harcamalarının tanıtılmasına ayrılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Norbert Elias, Thorstein Veblen, Werner Sombart, Saray Toplumu, Gösterişçi Tüketim

Kaynakça

• AÇIKALIN, S. ve ERDOĞAN, L. (2004). “Veblen’ci Gösteriş Amaçlı Tüketim”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 4 (7): 1-18.
• AYTAÇ, Ö. (2002). “Boş Zaman Üzerine Kuramsal Yaklaşımlar”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1): 231-260.
• BERRY, C. J. (1994). The Idea of Luxury. A conceptual and historical investigation, Cambridge University Press, Cambridge.
• BOCOCK, R. (1993). Consumption, Routledge, Londra ve New York.
• BOURDIEU, P. (2015). Ayrım. Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi, (Çev.) ŞANNAN, D. F. ve BERKKURT, A. G.,Heretik Basın Yayın, Ankara.
• BRAUDEL, F. (1992). Civilization and capitalism, 15th-18th century. v. 1. The structure of everyday life, University of California Press, Berkeley.
• CHALOUPEK, G. (2005). “Werner Sombart (1863-1941)”, s. 683-688, (Ed.) BACKHAUS, J. G., The Elgar Companion to Law and Economics Edward Elgar Publishing, Cheltenham.
• CHARTIER, R. (2004). “Les plus vieux ont le plus souffert. Réponse à Daniel Gordon”, s. 217-221, (Ed.) CHEVALIER, S. ve PRIVAT, J.-M., Norbert Elias et l’anthropologie, CNRS Editions, Paris.
• CHEVALIER, S. (2004). “A propos de la constitution de la sphère privée et publique”, s. 151-158, (Ed.) CHEVALIER, S. ve PRIVAT, J.-M., Norbert Elias et l’anthropologie, CNRS Editions, Paris.
• DALOZ, J.-P. (2010). The Sociology of Elite Distinction. From Theoretical to Comparative Perspectives, Palgrave Macmillan, New York.
• DERYA, H. (2014). Alman Tarihçi Okulu: Ortaya Çıkış Nedenleri, Dış Ticaret, Klasik Okula Tepkileri ve Yöntem Tartışmaları, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• DIDEROT, D. D’ALEMBERT, J. R. (2000). Ansiklopedi ya da Bilimler, Sanatlar ve Zanaatlar Açıklamalı Sözlüğü, (Çev.) HİLAV, S., Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul.
• DOUGLAS, M. ve ISHERWOOD, B. (1996). The World of Goods. Towards an anthropology of consumption, Routledge, Londra ve New York.
• DUNNING, E. ve MENNELL, S. (2003), Norbert Elias. Cilt I, Sage Publications, Londra.
• ELIAS, N. (1985). La société de cour, Flammarion, Paris.
• EMİROĞLU, K. DANIŞOĞLU, B. BERBEROĞLU, B. (2006). Ekonomi Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• ERNOUT, A. ve MEILLET, A. (1951). Dictionnaire Etymologique de la Langue Latine. Histoire des Mots, Librairie C. Klincksieck, Paris.
• GIOIA, V. (2014). “Capitalism and Judaism in Werner Sombart: A Contribution to the Analysis of Capitalist Rationality and its Limits”, A Research Annual in the History of Economic Thought and Methodology, 32 : 15-38.
• GÜLEÇ, C. (2015). “Thorstein Veblen ve Gösterişçi Tüketim Kavramı”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 38: 62-82.
• GÜNER KOÇAK, P. (2017). “Gösterişçi Tüketim Üzerine Teorik ve uygulamalı Bir Çalışma: Pamukkale Üniversitesi Örneği”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31(43): 79-112.
• HANÇERLİOĞLU, O. (1972). Ekonomi Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• HIZ, G. (2011). “Gösterişçi Tüketim Eğilimi Üzerine Bir Alan Araştırması (Muğla Örneği)”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (2): 117-128.
• HUME, D. (1752). Political Discourses, Edinburgh.
• KAZGAN, G. (1984). İktisadi Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi, Remzi Kitabevi, İstanbul.
• KIZILKAYA, E. İ. (2001). Thorstein B. Veblen’in İktisat Düşüncesi: Kapitalizmin Ruhuna Farklı Bir Bakış, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• LAROUSSE, P. (1877). Grand dictionnaire universel du XIXe siècle, 10. cilt, Larousse& Boyer, Paris.
• LENGER, F. (1997). “Ethics and Economics in the Work of Werner Sombart”, s. 147-163, (Ed.) KOSLOWSKI, P., Methodology of the Social Sciences, Ethics, and Economics in the Newer Historical School, Springer-Verlag, Berlin ve Heidelberg.
• MAI, L. H. (1975). Men and Ideas in Economics. A Dictionary of World Economists. Past and Present, Littlefield, Adams &Co., New Jersey.
• MANDEVILLE, B. (1724). The Fable of the Bees, Londra.
• MENNELL, S. ve GOUDSBLOM, J. (1998). Norbert Elias on Civilization, Power, And Knowledge. Selected Writings, The University of Chicago Press, Chicago.
• MENNELL, S. (1992). Norbert Elias. An Introduction, Blackwell, Oxford.
• MISH, F. C. (Ed.) (2004). Merriam-Webster’s Collegiate Dictionary: Eleventh Edition, Merriam-Webster, Incorporated, Massachusetts.
• MONTESQUIEU, C. (1979). De l’Esprit des Lois. 2 Cilt, Flammarion, Paris.
• MORIZE, A. (1909). L’apologie du luxe au XVIIIe siècle et Le Mondain de Voltaire: étude critique sur le Mondain et ses sources, H. Didier, Paris.
• ÖZGÖREN KINLI, İ. (2014). Principal Elements of the Ottoman State-Formation Process through an Eliasian Perspective, s. 161-178, (Ed.) LANDINI, T.S. ve DEPELTEAU, F., Norbert Elias and Empirical Research, Palgrave Macmillan, New York.
• PALGRAVE, R. H. I. (Ed.) (1894). Dictionary of Political Economy, Cilt 2 (F-M), Palgrave Macmillan, Londra.
• SARC, Ö. C. (1942). “Werner Sombart”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 3 (1-2): 60-63.
• SARIÖZ, Y. (2005). “Aylak Sınıf Teorisi”, Ekonomik Yaşam, 16 (55): 125-128.
• SAVAŞ, V. F. (1998). İktisatın Tarihi, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
• SICA, A. (2007). “Sombart, Werner (1863–1941)”, s. 4625-4627, (Ed.) RITZER, G., The Blackwell Encyclopedia of Sociology, Blackwell Publishing, Massachusetts.
• SMITH, A. (2007). An Inquiry Into the Nature and Causes of the Wealth of Nations, Cosimo, New York.
• SOMBART, W. (2001). The Jews and Modern Capitalism, Batoche Books, Ontario.
• SOMBART, W. (1998). Aşk, Lüks ve Kapitalizm, (Çev.) AÇA, N., Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
• SOMBART, W. (1902). Der moderne Kapitalismus, Duncker&Humblot, Leipzig.
• STEVENSON, A. (Ed.) (2010). Oxford Dictionary of English, Oxford University Press, Oxford.
• TÜRK DİL KURUMU (1992). Türkçe Sözlük. 2. K-Z, Milliyet, İstanbul.
• ÜLGENER, S. (1942). “İktisat Felsefesi Tarihinde Werner Sombart’ın Yeri ve Şahsiyeti”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 3 (1-2): 95-115.
• VAN KRIEKEN, R. (1998), Norbert Elias, Routledge, Londra.
• VEBLEN, T. (2005). Aylak Sınıfın Teorisi, (Çev.) GÜLTEKİN, Z. ve ATAY, C., Babil Yayınları, İstanbul.
• WEBER, M. (2001). The Protestant Ethic and the Spirit of Capitalism, Routledge, Londra ve New York.
• WEBER, M. (1978). Economy and society: An Outline of Interpretive Sociology, University of California Press, California.