TÜRKİYE’DE NAKİT AKIŞLARININ SUNUMUNDA YÖNTEM TERCİHLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE BRÜT YÖNTEME GÖRE RAPORLANMIŞ NAKİT AKIŞ TABLOLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 24 Sayı: 3, 385 - 416, 30.07.2019

Süleyman Bayrıkcıoğlu Osman Bayri

Öz

Nakit Akış Tabloları Standardı brüt yöntemi önermesine rağmen, yöntem seçimini serbest bırakmıştır. Araştırmanın amacı Türkiye’de nakit akışlarının sunumunda yöntem tercihlerinin analizidir. Elde edilen bulgular sonucunda şirketlerin %80’inden fazlası net yönteme göre nakit akış tablosunu raporladıkları sonucuna ulaşılmıştır. Brüt yönteme göre raporlama yapan şirketlerin de büyük çoğunluğu yasal zorunluluklardan dolayı bu yöntemi kullanmaktadırlar.
Çalışma kapsamında nakit akış tablosunda sunulan bilgiler ile hesaplamalar sonucunda elde edilen verilerin tutarlılığı değerlendirilmiş ve finansal tablo kullanıcılarının bilgi gereksinimlerini karşılanma düzeyleri değerlendirilmiştir. Bu kapsamında brüt yönteme göre raporlama yapan reel sektör şirketlerin nakit akış tabloları incelenmiştir. Nakit akış tablosunda sunulan bilgiler diğer finansal tablolarda ve dipnotlarda sunulan bilgilerle karşılaştırılarak yeniden hesaplanmış ve finansal tablo kullanıcılarının ilave bilgi gereksinimlerinin belirlenmesine çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nakit Akış Tablosu, Brüt Yöntem, Net Yöntem

EVALUATION OF METHOD PREFERENCES IN THE PRESENTATION OF CASH FLOWS IN TURKEY AND INVESTIGETION OF CASH FLOW STATEMENTS REPORTED ACCORDING TO DIRECT METHOD

Öz

Although the Cash Flow Statements Standard proposes a direct method, the method selection is released. The aim of the research is the analysis of the preferred method of presentation of cash flows in Turkey. As a result of the findings, it was concluded that more than 80% of the companies report the cash flow statement according to the indirect method. The majority of the companies that report on the direct method use this method due to the legal requirements.
Within the scope of the study, the consistency of the information presented in the cash flow statement and the data obtained as a result of the calculations were evaluated and the level of meeting the information requirements of the users of the financial statements was evaluated. Within this scope, cash flow statements of real sector companies reporting according to gross method are examined. The information presented in the statement of cash flows recalculated and compared with the information presented in the financial statements and users of financial statements was to determine the additional information requirements.

Anahtar Kelimeler

Cash Flow Statement, Direct Method, Indirect Method

Kaynakça

• AKDOĞAN, N. ve Tenker, N. (2007). Finansal Tablolar ve Mali Analiz Teknikleri. Ankara: Gazi Kitabevi.
• ALDERMAN, C. W. ve Minyard, D. H. (1991). Preparing and Presenting Statements of Cash Flows. Journal of Accountancy, 171(1), 112-118.
• AROLA, A. (2015). The Cash Flow Statement Under Scrutiny: Six problem areas that make it less useful than it could be. (Yayımlanmamış phd thesis). University of Tampere, Tampere.
• BAHNSON, P. R., Miller, P. B. W. ve Budge, B. P. (1996). Nonarticulation in Cash Flow Statements and Implications for Education, Research and Practice. Accounting Horizons, 10(4), 1-15.
• BAYRAKCIOĞLU, S. (2019). Tahakkuk Esaslı Muhasebe Sisteminde Dönemiçi Nakit Akışlarından Nakit Akış Tablosunun Hazırlanabilirliği Üzerine Bir Uygulama. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• BAYRİ, O. (2007). Nakit Akışlarının Raporlanmasının Standardizasyonu ve Nakit Akış Muhasebesi Organizasyonu. Dayanışma Dergisi, (97), 22-32.
• BDDK. (2018). Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu - Kuruluşlar. 27 Aralık 2018 tarihinde http://www.bddk.org.tr/Kuruluslar adresinden erişildi.
• BİST Pay Endeksleri Temel Kuralları. (2016). 11 Mayıs 2018 tarihinde http://www.borsaistanbul.com/docs/default-source/endeksler/bist-pay-endeksleri-temel-kurallari.pdf?sfvrsn=4 adresinden erişildi.
• BOBİ FRS. (2017). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı. Ankara: Kamu Gözetimi Kurumu.
• BOYD, T. ve Cortese-Danile, T. M. (2000). Using the Cash Flow Statement to Improve Credit Analysis Credit Analysis. Commercial Lending Review, 16, 55-59.
• BRADBURY, M. (2011). Direct or Indirect Cash Flow Statements? Australian Accounting Review, 21(2), 124–130.
• CANBAŞ, S. ve Doğukanlı, H. (2007). Finansal Pazarlar: Finansal Kurumlar ve Sermaye Pazarı Analizleri (4. Baskı.). Adana: Karahan Kitabevi.
• CHENG, C. ve Hollie, D. (2008). Do core and non-core cash flows from operations persist differentially in predicting future cash flows? Review of Quantitative Finance & Accounting, 31(1), 29-53. doi:10.1007/s11156-007-0062-7
• ÇİFTÇİ, Y. ve Sarıoğlu, L. (2007). Nakit Akış Tablosu İle İlgili Türkiye’deki Düzenlemeler ve Uluslararası Uygulamalarla Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler MYO Dergisi, 10(1-2), 181-200.
• DUBOISÉE de Ricquebourg, A. J. (2013). The Usefulness of Direct Cash Flow Statements Under IFRS. (Yayımlanmamış phd thesis). University of Leeds, Leeds.
• FARSHADFAR, S. ve Monem, R. (2013). Further Evidence on the Usefulness of Direct Method Cash Flow Components for Forecasting Future Cash Flows. The international journal of accounting, 48(1), 111–133.
• FRIDSON, M. S. ve Alvarez, F. (2002). Financial Statement Analysis : A Practitioner’s Guide. Wiley finance (3rd ed.). New York: John Wiley & Sons.
• GEDZA. (2017). Gediz Ambalaj Sanayi ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2017 Hesap Dönemine Ait Finansal Tabloları. 31 Aralık 2018 tarihinde https://www.kap.org.tr/tr/ek-indir/4028328c61c473770161fb3f60c93d59 adresinden erişildi.
• GITMAN, L. J. ve Zutter, C. J. (2012). Principles of Managerial Finance. Boston: Prentice Hall.
• GSDHO. (2017). GSD Holding A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2017 Hesap Dönemine Ait Finansal Tabloları. 31 Aralık 2018 tarihinde http://www.gsdholding.com.tr/images/pdf/5-YATIRIMCI%20%C4%B0L %C4%B0%C5%9EK%C4%B0LER%C4%B0/18-Mali%20Tablolar%20 ve%20Ba%C4%9F%C4%B1ms%C4%B1z%20Denetim%20Raporlar%C4%B1/2017/gsdho-konsolide%20finansal %20tablo%20raporu-31.12.17.pdf adresinden erişildi.
• GUERARD, J. B. ve Schwartz, E. (2007). Quantitative Corporate Finance. New York: Springer.
• GÜCENME, Ü. ve Arsoy, A. P. (2006). Muhasebe Standartlarındaki Sınıflandırılmış Nakit Akım Tablosu Formatı ile Finansal Performansın Ölçülmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (30), 66-74.
• HABER, J. ve Wallace, K. (2017). Preparing the Statement of Cash Flows Using the Direct Method: Illustrating a Simpler Approach. CPA Journal, 87(4), 52-55.
• JEPPSON, N. H., Ruddy, J. A. ve Salerno, D. F. (2016). The Statement of Cash Flows and the Direct Method of Presentation. Management Accounting Quarterly, 17(3), 1-9.
• JOHNSON, B. E. (1994). The Ascent of the Cash Flow Statement. Journal of Accounting Education, 12(4), 375–383.
• KAP. (2018). Sektörler. 20 Aralık 2018 tarihinde https://www.kap.org.tr/tr/Sektorler adresinden erişildi.
• KARAPINAR, A. ve Zaif, F. A. (2013). Uluslararası Finansal Raporlama Standartları İle Uyumlu Finansal Analiz. Ankara: Gazi Kitabevi.
• KARĞIN, M. ve Aktaş, R. (2011). Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Raporlanmış Nakit Akış Tablosu ve Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (52), 1–24.
• KEPÇE, N. (2017). Nakit Akış Tablosu Alternatif Bir Yaklaşım. Eskişehir: Nisan Kitabevi Yayınları.
• KISAKÜREK, M. M. ve Ayarlıoğlu, M. A. (2014). Endirekt Yönteme Göre Nakit Akım Tablosunun Hazırlanması. Hacettepe Üniversitesi/İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 193-213.
• KIESO, D. E., Weygandt, J. J. ve Warfield, T. D. (2013). Intermediate Accounting (IFRS edition, 2nd edition.). Hoboken, NJ: Wiley.
• KLAMMER, T. (2017). Statement of Cash Flows: Preparation, Presentation, and Use. New York, NY: American Institute of Certified Public Accountants, Inc. doi:10.1002/9781119509042
• KRISHNAN, G. V. ve Largay, J. A. (2000). The Predictive Ability of Direct Method Cash Flow Information. Journal of Business Finance & Accounting, 27(1-2), 215-245. doi:10.1111/1468-5957.00311
• KRTEK. (2017). Karsu Tekstil Sanayii ve Ticaret A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2017 Hesap Dönemine Ait Finansal Tabloları. 31 Aralık 2018 tarihinde https://karsu.com.tr/wp-content/uploads/31122017Dipnotlar.pdf adresinden erişildi.
• MULFORD, C. W. ve Comiskey, E. E. (2005). Creative Cash Flow Reporting: Uncovering Sustainable Financial Performance. Hoboken, N.J: J. Wiley.
• ORHAN, A. ve Başar, A. B. (2015). İşletmelerde Nakit Akış Profillerı̇ ve Analizı̇: Bist 100 İşletmelerı̇ Üzerine Bir Uygulama. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 8(2), 107-121.
• ORPURT, S. F. ve Zang, Y. (2009). Do Direct Cash Flow Disclosures Help Predict Future Operating Cash Flows and Earnings? The Accounting Review, 84(3), 893-935.
• ÖNCE, S. (Ed.). (2013a). Finansal Tablolar Analizi. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2996.
• ÖNCE, S. (Ed.). (2013b). Mali Analiz. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 3013.
• ÖZBİRECİKLİ, M., Kıymetli Şen, İ. ve Tüm, K. (2017). Uygulamaya Dönük Örnekli Açıklamalarla Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı BOBİ FRS. Ankara: Detay Yayıncılık.
• ÖZDEMİR, S. (2014). Nakit Akış Tablosunun Hazırlanmasında Yöntem Tartışmaları ve TMS 7 Standardı Şartlarına Uygun Brüt (Dolaysız) Yönteme Göre Örnek Bir Uygulama. Mali Çözüm Dergisi, (25(125)), 57-76.
• PEKDEMİR, R. ve Yönet, N. K. (2010). Exploratory Evidence for the Adoption of the IAS 7 in Turkey. Accounting and Management Information Systems, 9(4), 524-538.
• PKENT. (2017). Petrokent Turizm A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2017 Hesap Dönemine Ait Finansal Tabloları. 19 Ekim 2018 tarihinde http://www.petrokent.com.tr/files/finansaltablolar/2017-4.pdf adresinden erişildi.
• RAO, M. E. T. (2006). Accounting and Financial Management for BCA & MCA. New Delhi: New Age International (P) Ltd., Publishers.
• RUE, J. C. ve Kirk, F. (1996). Settling the Cash Flow Statement Dispute. The National Public Accountant, 41(6), 17-24.
• SAYILGAN, G. (2011). Soru ve Yanıtlarıyla İşletme Finansmanı (5. Baskı.). Ankara: Turhan Kitabevi.
• SAYILGAN, G. (2017). Soru ve Yanıtlarıyla İşletme Finansmanı (7. Baskı.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• SPK. Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğ Seri: XI, No: 25 (2003).
• TMS 7. (2005). Nakit Akış Tabloları. Ankara: Kamu Gözetimi Kurumu.
• TROUT, R. K., Tanner, M. M. ve Nicholas, L. (1993). On Track with Direct Cash Flow. Management Accounting (USA), 75(1), 23-27.
• UMPAS. (2017). Umpaş Holding A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2017 Hesap Dönemine Ait Finansal Tabloları. 31 Aralık 2018 tarihinde http://www.umpas.com.tr/uploads/bdr_2.pdf adresinden erişildi.
• WEYGANDT, J. J. (Ed.). (2009). Hospitality Financial Accounting (2nd ed., New ed.). Hoboken, N.J: John Wiley & Sons, Inc.
• WEYGANDT, J. J., Kieso, D. E. ve Kimmel, P. D. (2014). Financial Accounting (Ninth edition.). Hoboken, NJ: Wiley.
• YAYLA. (2017). Yayla Enerji Üretim Turizm ve İnşaat Ticaret A.Ş. 1 Ocak – 31 Aralık 2017 Hesap Dönemine Ait Finansal Tabloları. 31 Aralık 2018 tarihinde http://www.yayla.tc/dosyalar/site_resim/yatirimci/Yayla%20_BDR_%20122017.pdf adresinden erişildi.
• YÜCEL, A. G. (2017). Finansal Raporlama, Nakit Akış Tablosu ve Fon Akışı Tablosu. Bursa Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası. https://www.youtube.com/watch?v=d4VOBTaB4Hc adresinden erişildi.
• ZHAO, L. (2013). Does the Presentation Format of the Statement of Cash Flows Affect Analysts’ Cash Flow Forecast. The Journal of International Management Studies, 8(2), 49-53.