TİCARİ KREDİLENDİRMEDE FİRMALARIN FİNANSAL SAĞLAMLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2022, Cilt: 27 Sayı: 2, 159 - 183, 30.04.2022

Gamze Armağan Özen Akçakanat

Öz

İşletmelere kredi tahsis eden bankalar, kredi kararı alırken finansal analiz tekniklerini kullanmaktadır. Finansal analiz yöntemlerinden yaygın olarak kullanılan oran analizi; firmanın varlık kullanımını, borç ödeme gücünü, finansal yapısındaki riskleri ve kârlılığı gibi konularda karar vericilere ihtiyaç duydukları verileri sağlamaktadır. Finansal analizin sağlıklı ilerletilebilmesi için öncelikle finansal tablolardaki verilerin doğru, eksiksiz, gerçeği yansıtan, hata ve hile içermeyen, güvenilir olması gerekmektedir. Bu nedenle aktarma-arındırma işlemleri uygulanmaktadır. Çalışmada, bir ticari işletmenin finansal tablolarında yapılabilecek aktarma-arındırma işlemleri gerçekleştirilerek oran analizi tekniğiyle finansal durumu değerlendirilmiştir. Elde edilen oran analiz verilerinin aktarma-arındırma öncesi ve sonrası incelenerek etkisi yorumlanmıştır. Ayrıca işletme sağlamlığını ve başarısızlığını tahmin etme yöntemlerinden olan Altman Z skoru ve MFA endeks skorları hesaplanmıştır. Aktarma-arındırma işlemleri öncesi/sonrası karşılaştırıldığında likidite, kârlılık ve finansal yapı oranlarındaki değişimlerin dikkat çekici düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Yine çalışma sonuçlarına göre aktarma- arındırma işlemlerinden sonra işletmenin sağlamlığını, finansal stres yaşama ihtimalini gösteren değerlere rastlanılmıştır. Bu sebeple, yapılan aktarma-arındırma işlemlerinin Altman Z skor ve MFA endeks skor sonuçlarında etkili olduğu düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Finansal analiz, Aktarma-arındırma, Oran analizi, Altman Z skoru, MFA endeks skoru

Kaynakça

• AKYÜZ, K. C., YILDIRIM, İ. ve TUGAY, T. (2017). “Borsa İstanbul’da İşlem Gören Kâğıt ve Kâğıt Ürünleri Sanayi İşletmelerinin Finansal Başarısızlık Düzeylerinin Oran Analizi ve Diskriminant Analizi Yöntemleri Kullanılarak Ölçülmesi”, Journal of Forestry, 1(13): 60-74.
• ATAGAN ÇETİN, A. (2019). “Bir Tekstil İşletmesinin Mali Tablolarının Finansal Analizinde Oran Analizi Yönteminin Değerlendirilmesi”, Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2): 90-102.
• BABUŞCU, Ş., HAZAR, A. ve KOCAMAN, B. E. (2017). Kredilendirmede Finansal Tablolar Analizi, Akademi Consulting&Training Yayınları, Ankara.
• BEMMANN, M. (2005). “Improving the Comparability of Insolvency Predictions”, Dresden University of Technology Faculty of Business Management and Economics, Working Report No: 8
• CINDIK, Z. ve ARMUTLULU, İ. H. (2021). “A Revision of Altman Z-Score Model and a Comparative Analysis of Turkish Companies’ Financial Distress Prediction”, National Accounting Review, 3(2): 237-255.
• ÇELİK, M. ve DURSUN, G. D. (2021). “Z Skor Modeli ile Finansal Risk Tahmini ve BIST100 Tekstil, Giyim Eşyası ve Deri İmalat Sanayi Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmalar Üzerine Bir Uygulama”, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 6(14): 19-31.
• ÇOLAK, M. S. (2017). “Bilançolara Yeni Bir Bakış: Firmalar İçin Finansal Risk Değerlemesi” https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/064009b3-ba2e-4b85-a96e-942f6ec682fb/bolumIV-25.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-064009b3-ba2e-4b85-a96e-942f6ec682fb-m52xsDx
• ÇOLAK, M. S. ve ŞENOL, A. (2020). Ekonomi Notları “Yabancı Para Gelirler ve Döviz Pozisyonu Firma Bilanço Performansını Nasıl Etkiliyor?” https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/7994615c-df29-4f35-816c-b72a0e280e3d/en2011.pdf?MOD=AJPERES&CACHEID=ROOTWORKSPACE-7994615c-df29-4f35-816c-b72a0e280e3d-na3Xsve
• ÇOLAK, M. S., GÜNEY, İ. E. ve HACIHASANOĞLU, Y. S. (2020). “The Realtionship Between Economıc Uncertainty and Firms Balance Sheet Strength https://www.intechopen.com/books/banking-and-finance/the-relationship-between-economic-uncertainty-and-firms-balance-sheet-strength
• DAYI, F. (2019). “Net İşletme Sermayesinin Likiditeye Etkisi: BIST 30 Şirketlerinde Bir Uygulama”, Kocatepe İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(1): 47-58.
• KANDİL GÖKER, İ. E. ve AKIN AKSOY, E. E. (2018). “Bankacılık Sektöründe Finansal Risklerin Z-Skor ve Bankometer Metodları ile Tespiti: BİST’de İşlem Gören Ticari Bankalar Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 20(2):418-438.
• KARADEMİR, F. (2016). Finansal Analiz ve Kredi İşlemleri, Elma Yayınları, Ankara
• MUZIR, E. ve ÇAĞLAR, N. (2009). “The Accuracy of Financial Distress Prediction Models in Turkey: A Comparative Investigation With Simple Model”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi”, 9(2): 15-48.
• RASHID, A. ve ABBAS, Q. (2011). “Predicting Bankruptcy in Pakistan”, Theoretical and Applied Economics, 9(562): 103-128.
• SAKIZ, B. (2017). “Finansal Oranlar Kullanılarak Risk Yönetimi ve Havayolu Sektörü -Bir Uygulama”, International Conference on Eurasian Economies, 282-290.
• SARIKALE, H. ve İLTER, B. (2018). “Finansal Analiz Sürecindeki Temel Mali Tablo Düzeltmelerinin Oran Analizine Etkisi”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(1): 165-184.
• ÜNSAL, N. (2019). “Tekstil Sektöründe Faaliyet Gösteren Bir Üretim İşletmesinin Mali Tablolarının Rasyolar Yoluyla Analiz Edilmesi”, Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(3): 43-54.