ÇOCUK İHMAL VE İSTİSMARININ POLİTİKALARLA İLİŞKİSİ

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 1, 141 - 153, 31.01.2023

Ali Osman Özpolat

Öz

Çocuk ihmali, çocuğa bakmakla sorumlu bir yetişkin tarafından çocuğun ihtiyaçlarının karşılanmasında gerekli sorumlulukları yerine getirmemesini ifade etmektedir. Ayrıca beslenme, giyim, sağlık, sosyal ve duygusal ihtiyaçların karşılanmasında gereken ilgiyi çocuğa göstermeme gibi, çocuğun fiziksel veya duygusal açıdan ihmal edilmesi olarak da ifade edilebilir. Çocuk istismarı ise trajik sonuçları olan gelişimsel, tıbbi ve hukuki önemli bir problemdir. Bir erişkinin, bir çocuğu fiziksel ve ruhsal olarak bilerek ya da bilmeyerek olumsuz bir şekilde etkilemesi istismar olarak ifade edilmektedir. Çocuk ihmal ve istismarı hem dünyada hem de ülkemizde var olan mevcut sosyal problemlerden en önemlilerinden biridir. Buna yönelik olarak çalışmamızda da çocuk ihmal ve istismarına yönelik hem Dünya’da hem de Türkiye’de yaşanan mevzuat ve uygulamaların gelişim süreci ve sistemdeki eksiklikler üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk İhmali, Çocuk İstismarı, Sosyal Politika, Sosyal Hizmet.

THE RELATIONSHIP OF CHILD NEGLECT AND ABUSE WITH POLICIES

Öz

Child neglect refers to the failure of an adult to care for the child to fulfill the necessary responsibilities in meeting the needs of the child. It can also be expressed as physical or emotional neglect of the child, such as not showing the child the necessary attention to meet the nutrition, clothing, health, social and emotional needs. Child abuse is an important developmental, medical and legal problem with tragic consequences. It is defined as abuse when an adult affects a child physically and mentally, knowingly or unknowingly, in a negative way. Child neglect and abuse is one of the most important social problems both in the world and in our country. In this regard, our study will focus on the development process of the legislation and practices regarding child neglect and abuse both in the world and in Turkey, and the deficiencies in the system.

Anahtar Kelimeler

Child Neglect, Child Abuse, Social Policy, Social Work.

Kaynakça

• AKTEPE, E. (2009). Çocukluk çağı cinsel istismarı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1(2), 95-119.
• AKYÜZ, E. (2000), Çocuğun Haklarının ve Güvenliğinin Korunması. Ankara: MEB Yayını.
• AKYÜZ, E. (2010). Çocuk haklarının önemi, konusu, kaynakları ve hukuk sistemindeki yeri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• AKYÜZ, E. (2013). Çocuk hukuku. Ankara: Pegem Akademi.
• ASHB, (2020). 23 Nisan Çocuk Bülteni. Erişim tarihi: 10.12.2022, https://ailevecalisma.gov.tr/media/4428/23nisan-cocuk-bülteni.pdf
• ASHB, (2022). Kurum Hakkında. Erişim tarihi: 11.11.2022, https://www.aile.gov.tr/chgm/teskilat-yapisi/kurum-hakkinda/
• BAKIR, E. ve KAPUCU, S. (2017). Çocuk ihmali ve istismarının Türkiye’de yapılan araştırmalara yansıması: Bir literatür incelemesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 4(2), 13-24.
• BALCI, E. (2019). Türkiye’de Çocuk Hizmetleri ve Sosyal Hizmet. Ed. Abidin Özdemir, Sosyal Hizmet Dergisi, Temmuz-Aralık, 6-17.
• BEYAZIT, Ö. G. U. ve AYHAN, A. B. (2015). Türkiye’de yapılmış çocuğun mağdur olduğu cinsel istismar olgularını konu alan bilimsel çalışmaların incelenmesi. International Journal of Social Science, 31, 443-453.
• BİRLEŞMİŞ MİLLETLER, (1989). Çocuk Hakları Sözleşmesi. Erişim tarihi: 10.11.2022. https://www.ohchr.org/en/instruments-mechanisms/instruments/convention-rights-child
• ÇOCUK KORUMA KANUNU, (2005). 5395 Sayılı Çocuk Koruma Kanunu. Erişim tarihi: 23.01.2023. https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5395.pdf
• DİNÇ, H., BİÇKİN, İ. ve AYCI, E. (2004). Aile hukuku ve çocuk haklarına ilişkin uluslararası sözleşmeler. Ankara: Adalet Yayınevi.
• DİRİCAN, R. (2018). Tarihi süreçte çocukluk ve çocuk hakları. Çocuk ve Gelişim Dergisi, 2(2), 51-62.
• DSÖ, (2006). Çocuklara Kötü Muamelenin Önlenmesi: Bu Konuda Harekete Geçilmesine ve Kanıt Toplanmasına Yönelik bir Kılavuz. Erişim tarihi: 12.11.2022. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/43499/9241594365_tur.pdf?sequence=21&isAllowed=y
• DUYAR, İ. ve BARIŞ, Ö. (2003). Çocuk işçiler. Ankara: Ütopya Yayını.
• ELMACI, D., (2007). Çocuk Yuvaları ve Yetiştirme Yurtlarının Yerinden Yönetim Birimlerine Devri Konusunda Çalışanların Görüşleri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• KARA, B., BİÇER, Ü. ve GÖKALP, A. S. (2004). Çocuk istismarı. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 47(2), 140-51.
• KARATAŞ, K. (1993). Çocuk iş gücü sorunu: nedenleri, sonuçları ve çözüm önerileri. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Dergisi, 11 (1-2-3).
• KARATAŞ, K. (2007). Türkiye’de Çocuk Koruma Sistemi ve Koruyucu Aile Uygulamaları Üzerine Bir Değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 18 (2).
• KARATAŞ, K. (2010). Sosyal politika açısından Türkiye’de çocuklar. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 20. Yılında Türkiye’de Çocuk Hakları. Maya Akademi Yayınları.
• KARATAŞ, K. (2015). Çocuk ihmal ve istismarında sosyal hizmet yaklaşımı. Çocuğa yönelik şiddet ve çocuğun korunması. Çocuk Koruma Merkezlerini Destekleme Derneği.
• KAYTEZ, N., YÜCELYİĞİT, S. ve KADAN, G. (2018). Çocuğa yönelik istismar ve çözüm önerileri. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 18-24.
• KOSCHAKER, P. (1997). Roma özel hukukunun ana hatları. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları. No:414, Ankara: Sevinç Matbaası.
• KURT, S. (2016). Çocuk Haklarına İlişkin Temel Uluslararası Belgeler ve Türkiye Uygulaması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 0 (36), 99-127.
• KÜT, D. (2017). Tarihte çocuk kavramı. Erişim tarihi: 10.12.2022, https://psycup.com/blogs/23
• MAKAL, A. (2007), Ameleden işçiye: erken cumhuriyet dönemi emek tarihi çalışmaları. İstanbul: İletişim Yayını.
• MAMUR IŞIKÇI, Y. ve KARATEPE, S. (2016). Türkiye’de çocuğa yönelik sosyal politika uygulamaları ve tarihsel analizi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 7 (1), 69-100.
• ÖKTEM, D. (2012). “Türkiye’deki çocuk adalet sisteminin yönetimi ve yaş ayrımcılığına ilişkin paradigmanın incelenmesi”, Türkiye’de Çocuk Adalet Sisteminin Yönetimi, İHOP, Ankara: Uluslararası Çocuk Merkezi Yayınları, 5.
• ÖZPOLAT, A. O. (2021). Türkiye’de çocuk hizmetleri. Ankara: Çizgi Yayınevi.
• POLAT O. (2002). Çocuk Hakları Nedir? İstanbul: Analiz Yayınları. 5-39.
• READ, J., HAMMERSLEY, P. and RUDEGEAİR, T. (2007). Why, when and how to ask about childhood abuse. Advances in Psychiatric Treatment, 13(2), 101-110.
• SEROZAN, R. (2005). Çocuk hukuku. Beta Yayınevi.
• SOYDAN, A. (2003). Darüşşafaka tarihinden kesitler. Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, (3). 250-268.
• TIRAŞÇI, Y. ve GÖREN, S. (2007). Çocuk istismarı ve ihmali. Dicle Tıp Dergisi, 34(1), 70-74.
• TOMANBAY, İ. (2011). Avrupa Birliği ülkelerinde çocuk koruma anlayışı ve Türkiye’deki Çocuk Koruma Kanunu. Suça sürüklenen ve mağdur çocuklar, 17-31.
• TOPBAŞ, M. (2004) İnsanlığın büyük bir ayıbı: Çocuk istismarı. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 3(4), 76-80.
• TOPER, F. (2020). Yeni Yoksulluk, Sosyal Dışlanma ve Sosyal Hizmet, M. YILMAZ ve E. GÜNAY içinde, Farklı Boyutlarıyla Sosyal Problemler: Sosyal Politikalar Ekseninde Multidisipliner Yaklaşımlar. 373-406. İksad.
• TRICKETT, P. K. and MCBRIDE-CHANG, C. (1995). The developmental impact of different forms of child abuse and neglect. Developmental review, 15(3), 311-337.
• TÜİK, (2021). İstatistiklerle Çocuk. Erişim tarihi: 11.11.2022, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Cocuk-2021-45633#:~:text=T%C3%BCrkiye%20n%C3%BCfusunun%20%26%2C9',7'sini%20k%C4%B1z%20%C3%A7ocuklar%20olu%C5%9Fturdu.
• TÜRK DİL KURUMU, (2022). Erişim tarihi; 13.11.2022. https://sozluk.gov.tr/
• TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI, (1982). Erişim tarihi: 08.11.2022, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.2709.pdf
• ULUĞTEKİN, S. (1994), Çocuk mahkemeleri ve sosyal inceleme raporları. Ankara: Bizim Büro.
• USLU AK, B. (2022). “Çocuk Ticareti Suçunu Anlamak”. Uluslararası Suçlar ve Tarih / International Crimes and History 23. 93-115.
• YÜKSEL, H. ve YÜKSEL, M. (2014). Çocuk ihmali ve istismarı bağlamında Türkiye’de çocuk gelinler gerçeği. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 1-24.
• ZEANAH, C. H. ve HUMPHREYS, K. L. (2018). Child abuse and neglect. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 57(9), 637-644.
• ÜN, L. (2022a). Türk Kamu Yönetiminde Liyakat İlkesinin Uygulanmasını Denetleyici Kurumların Rolü. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 459-475.
• ÜN, L. (2022b). Kamu Hizmetinde Yeni Konsept: Akıllı Kamu Hizmeti. Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 415-440.