Ortaokul Öğrencilerinin Yazma Becerisine İlişkin Algıları: Bir Metafor Analizi Çalışması

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 2, 54 - 70, 12.12.2017

Merve Müldür , Arzu Çevik

Öz

Yazma
bilişsel, duyuşsal, sosyal ve fiziksel yönü olan, süreci ve ürünü
 kapsayan karmaşık bir dil becerisidir.  Bu beceri, ortaokul
öğrencileri tarafından farklı şekilde algılanıp anlamlandırılabilmektedir. Bu
araştırmanın temel amacı, ortaokul öğrencilerinin yazma becerisine ilişkin
algılarını metaforlar aracılığıyla tespit ve analiz etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu,
2015-2016 eğitim öğretim yılının ikinci döneminde Isparta merkez
ortaokullarının 5, 6, 7 ve 8. sınıflarında öğrenim gören 202 öğrenci
oluşturmaktadır. Araştırmada, nitel araştırma yöntemine uygun olarak olgu bilim
(fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın verileri, ortaokul
öğrencilerinin “Yazmak, …. gibidir; çünkü…….” ifadesini tamamlaması
aracılığıyla elde edilmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi
yöntemiyle incelenmiş olup öğrencilerin oluşturdukları geçerli metaforlar
sınıflandırılmış ve benzetme gerekçelerine göre de kategorilere ayrılmıştır.
Araştırmanın bulgularına göre öğrencilerin kullandıkları metaforlar_;
rahatlama aracı, hoşlanılmayan bir eylem, belirsiz bir süreç, eğlenceli ve
keyifli bir eylem, iç dünyayı harekete geçiren bir eylem, öğretici bir eylem,
çok yönlü bir iletişim aracı, yaratıcı bir eylem ve amaçlı ve çaba gerektiren
bir eylem olmak üzere 9 farklı kategoride toplanmaktadır. Araştırma sonucunda
ilk sırada rahatlama aracı ve hoşlanılmayan bir eylem kategorilerinin yer
aldığı görülmüştür. Öğrencilerin çoğunun yazmayı hem rahatlama aracı olarak
algıladıkları hem de sıkıcı ve yorucu bir eylem olarak gördükleri tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Algı, Metafor, Yazma becerisi, Ortaokul öğrencileri

Secondary School Students' Perceptions of Writing Skill: A Metaphor Analysis Study

Öz

Writing is
a complicated skill which has cognitive, affective, social and physical aspects
and it includes process and product in it. This skill is perceived and
interpreted differently by secondary school students. The primary goal of this
study is to detect and analyze secondary school students' perceptions of
writing skill through metaphor analysis. The study sample is composed of 202
students studying at secondary schools of Isparta in the second semester of
2015-2016 academic year. In the study phenomenology is used in compliance with
qualitative research method. The data of the study is gathered through  completion
of  the following sentence by secondary school students: ´´Writing is like
.... Because.....`` The data gathered from the study is analyzed through
content analysis and the valid metaphors formed by the students are classified
and categorized according to their metaphorical justifications. According to
the findings, the metaphors used by the students has 9 different categories and
these are: a means of relief, a disfavored act, an ambiguous process,
an entertaining and a joyous act, an act setting inner world in motion, a
didactive act, a multidirectional communicational tool, a creative act, and an
intentional and a demanding act. As a result of the study, the most
commonly used categories belong to the categories of writing as a means of
relief and writing as a disfavored act. It is remarkable that students perceive
writing both as a boring and tiring act and also as a means of relief.

Anahtar Kelimeler

Perception, Metaphor, Writing skill, Secondary school students

Kaynakça

• Akkaya, A. (2011). İlköğretim 8. Sınıf öğrencilerinin konuşma kavramına ilişkin algıları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 1-9.
• Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim, 35(171), 100-108.
• Aydın, B. (2005). Çocuk ve ergen psikolojisi. Ankara: Nobel.
• Aydın, I. S., & Pehlivan, A. (2010). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmen ve öğrenci kavramlarına ilişkin kullandıklari metaforlar. Turkish Studies, 5(3), 818-842.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. New York: Prentice-Hall,
• Berg, B. L., & Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (H. Aydın, Çev.). Konya: Eğitim.
• Bozpolat, E. (2015). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin metaforik algıları. Turkish Studies, 10(11), 313-340.
• Bruning, H. R., Schraw, G. J., & Norby, M. M. (2014). Bilişsel psikoloji ve öğretim. (Z.N. Ersözlü & R. Ülker, Çev.). Ankara: Nobel.
• Bruning, R., & Horn, C. (2000). Developing motivation to write. Educational Psychologist, 35(1), 25-37.
• Ceran, D. (2015). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Türkçe Ders Kitaplarına İlişkin Metaforları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (23).
• Creswell, J. W. (2016). Nitel araştırma yöntemleri. (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal.
• Çoban, A., & Çeçen, M. A. (2013). Türkçe Öğretmen Adaylarının Drama Uygulamalarına İlişkin Algıları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 9(4), 334-353.
• Daly, J. A., & Wilson, D. A. (1983). Writing apprehension, self-esteem, and personality. Research in the Teaching of English, 327-341.
• Erdem, M. D. Bülbül, T. Gün, M. & Oran, G. (2014) Ortaokul öğrencilerinin Türkçe dersine ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla belirlenmesi. Journal of Education Sciences, 3, 50-63.
• Erdoğan, T., & Erdoğan, Ö. (2013). A metaphor analysis of the fifth grade students’ perceptions about writing. The Asia-Pacific Education Researcher, 22(4), 347-355.
• Faigley, L., Daly, J. A., & Witte, S. P. (1981). The role of writing apprehension in writing performance and competence. The Journal of Educational Research, 75(1), 16-21.
• Flower, L., & Hayes, J. R. (1981). A cognitive process theory of writing. College Composition and Communication, 32(4), 365-387.
• Gökşen, E. N. (1994). Yazılı anlatımda plan, başlangıç ve sonuç. Türk Dili Dergisi, 13(150), 352-354.
• Graham, S., Berninger, V., & Fan, W. (2007). The structural relationship between writing attitude and writing achievement in first and third grade students. Contemporary Educational Psychology, 32(3), 516-536.
• Gündüz, M., Saygılı, G., & Sulak, S. E. (2014). Sınıf öğretmenlerinin 3. sınıf öğrencilerine değerler eğitimiyle kazandırılmak istenen davranışlara yönelik metaforik algıları. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama [Journal of Education and Humanities: Theory and Practice], 5(10), 73-94.
• Güneş, F. (2007). Türkçe öğretimi ve zihinsel yapılandırma. Ankara: Pegem Akademi.
• Harris, K. R., & Graham, S. (2016). Self-regulated strategy development in writing policy implications of an evidence-based practice. Policy Insights from the Behavioral and Brain Sciences, 3(1), 77-84.
• Harris, K. R., Graham, S., Mason, L. H., & Saddler, B. (2002). Developing self-regulated writers. Theory into Practice, 41(2), 110-115.
• Knudson, R. E. (1995). Writing experiences, attitudes, and achievement of first to sixth graders. The Journal of Educational Research, 89(2), 90-97.
• Lakoff, G., & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil. İstanbul: Paradigma.
• Lüle Mert, E. (2013). Türkçe öğretmen adaylarının dört temel dil becerisine ilişkin algılarının metaforlar aracılığıyla analizi. Journal of International Social Research, 6(27), 358-372.
• MEB (2015). Türkçe dersi (1-8. Sınıflar) öğretim programı. Ankara: MEB.
• MEB (2017). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: MEB.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel.
• Özbay, M. (2005). Bilim ve kültür aktarıcısı olarak yazı. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 2, 67-74.
• Pajares, F., & Valiante, G. (1997). Influence of self-efficacy on elementary students' writing. The Journal of Educational Research, 90(6), 353-360.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55(55), 459-496.
• Schunk, D. H., & Swartz, C. W. (1992). Goals and feedback during writing strategy instruction with gifted students. Paper presented at the annual meeting of the American Educational Research Association. San Francisco, CA.
• Seggie, F. N., & Bayyurt, Y. (2015). Nitel araştırma: Yöntem, teknik, analiz ve yaklaşımları. Ankara: Anı.
• Sever, S. (2004). Türkçe öğretimi ve tam öğrenme. Ankara: Anı.
• Sosyal, D., & Afacan, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin “fen ve teknoloji dersi” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(19), 287-306.
• Susar Kırmızı, F., & Çelik, D. (2015). İlkokul öğrencilerinin ilkokuma yazma öğrenme sürecine ilişkin metafor algıları. Electronic Turkish Studies, 10(10), 793-816.
• Tiryaki, E. N., & Demir, A. (2016). Türkçe öğretmeni adaylarının yazma becerisine yönelik metaforik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33), 18-27.
• Ulusoy, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının Türkçe ve öğrenme alanları ile ilgili metaforları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14, 1-18.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Zimmerman, B. J., & Risemberg, R. (1997). Becoming a self-regulated writer: A social cognitive perspective. Contemporary Educational Psychology, 22(1), 73-101.