Okul Müdürlerinin Hizmetkâr Liderlik Davranışları ile Çatışma Yönetme Stilleri Arasındaki İlişki

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 2, 105 - 136, 07.12.2022

Orkun Osman Bilgivar , Mustafa Reşit Topal

https://doi.org/10.33710/sduijes.1200956

Öz

Bu araştırmada okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışları ile çatışma yönetme stilleri arasındaki ilişki öğretmen görüşlerine göre incelenmiştir. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden “ilişkisel tarama modeli” kullanılmıştır. Araştırmanın evreni, 2021-2022 öğretim yılında İstanbul ilinde resmî ve özel okullarda çalışan; kolayda örneklem ile ulaşılan 1628 öğretmenden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında “Kişisel Bilgi Formu”, Kılıç & Aydın (2016) tarafından Türkçeye uyarlanan “Hizmetkâr Liderlik Ölçeği” ve Rahim (1983) tarafından geliştirilmiş olan ve Gümüşeli (1994) tarafından Türkçeye uyarlanan “Çatışma Yönetim Stilleri Ölçeği” kullanılmıştır. Bulgular için “t-testi, ANOVA, korelâsyon ve regresyon analizi” uygulanmıştır. Araştırma neticesinde, okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışları “çok yüksek” düzeyde bulunmuştur. Okul müdürlerinin çatışma yönetiminde ise en fazla “Tümleştirme” stilini ve sırasıyla “Uzlaşma, Ödün Verme, Kaçınma Ve Hükmetme” stillerini tercih ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. Okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışları ile “tümleştirme” stili arasında pozitif yönlü yüksek düzeyde ilişki, “uzlaşma ve ödün verme” stilleriyle pozitif yönlü orta düzeyde ilişki ve “kaçınma” stiliyle pozitif yönlü düşük düzeyde ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır. “Hükmetme” stiliyle negatif yönlü düşük düzeyde ilişki olduğu bulunmuştur. Okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışlarının çatışma yönetiminde “tümleştirme, uzlaşma, ödün verme ve kaçınma” stillerini pozitif yönde anlamlı yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. “Hükmetme” stilini ise negatif yönde anlamlı yordadığı bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hizmetkâr liderlik, Okul müdürü, Çatışma, Öğretmen, Servant leadership, School principal, Conflict, Teacher

The Relationship Between School Principals' Servant Leadership Behaviors and Conflict Management Styles

Öz

The aim of this research is to examine the relationship between school principals' servant leadership behaviors and conflict management styles in line with teachers' opinions. Relational survey model, one of the quantitative research methods, was used in the research. The study population of the research consists of those who work in public and private schools in Istanbul in the 2021-2022 academic year; the sample consists of 1628 teachers reached by convenience sampling method. “Servant Leadership Scale” adapted to Turkish by Kılıç & Aydın (2016) and “Conflict Management Styles Scale” developed by Rahim (1983) and adapted into Turkish by Gümüşeli (1994) were used as data collection tools in the research. “T-test, ANOVA, correlation and regression analysis” were performed for the findings. As a result of the research, the servant leadership levels of school principals were found as "very high". It was concluded that the School Principals mostly preferred the "Integration" style and respectively "Negotiation, Compromise, Avoidance and Domination" styles in conflict management. It was concluded that there was a high level of positive relationship between the servant leadership style and the integration style of the school principals, a mid-level relationship between the compromise and compromise styles, and a low level of positive relationship with the avoidance style. It was found that there was a low negative correlation with the domination style. It was found that the school principals' servant leadership style positively affected the integration, negotiation, compromise and avoidance styles in conflict management. It was found that the domination style had a negative effect.

Anahtar Kelimeler

Servant leadership, School principal, Conflict, Teacher

Kaynakça

• Abacıoğlu, M. (2005). Okul müdürlerinin çatışma yönetim stilleri ile okul kültürü arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Acar, H. (2006). Ortaöğretim okul müdürlerinin çatışma yönetim stilleri ve bu çatışma yönetim stillerinin öğretmenlerin stres düzeylerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akdöl, B. (2015). Hizmetkâr liderliğin iş tatminine etkisi: bilişim sektöründe bir araştırma (Doktora Tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Akyüz, B. (2012). Hizmetkâr liderlik davranışlarının örgütsel adalet, örgütsel vatandaşlık davranışları ve performans üzerine etkisi: eğitim sektörü üzerine bir araştırma (Doktora Tezi). Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Gebze
• Akyüz, B. ve Eren, M. Ş. (2013). Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Eğitim Sektörü Üzerindeki Etkisi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(2): 191-205.
• Aydın, İ. (2005). Okul çevre ilişkileri Y. Özden (Ed.) Eğitim ve Okul Yöneticiliği El Kitabı içinde (ss. 161-185). Ankara: Pegem A Yayınları.
• Bağdatlı, F. (2015). Okul yöneticilerinin çatışma yönetimi stilleri ile örgüt kültürü arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bakkalbaşı, İ. O. (2017). Yönetim biliminin doğuşu ve ilk temsilcileri, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 39(2): 430.
• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. BEÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1): 231-274.
• Barbuto, J. E. & Wheeler, D. W. (2006). Scale Development and Construct Clarification of Servant Leadership. Group & Organization Management, 31(3): 300-326.
• Barutçugil, İ. (2014). Liderlik. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Baş, T. (2013). Anket Nasıl Hazırlanır? Nasıl Uygulanır? Nasıl Değerlendirilir? (7. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Başaran, İ. E. (2000a). Eğitim Yönetimi Nitelikli Okul (4. baskı). Ankara: Feryal Matbaası.
• -------. (2000b). Örgütsel Davranış (3. basım). Ankara: Nobel.
• Begenirbaş, M. ve Can Yalçın, R. (2020). Hizmet Çalışanlarının İş Tatmini ve Performansı Liderlik Algılamalarından Etkilenir mi? Hizmetkâr Liderlik Örneği, Kara Harp Okulu Bilim Dergisi, 30(1): 25-49.
• Bilgivar, O. O. (2018). Arketipsel liderlik eğitim modeli: karma gömülü deneysel çalışma (Doktora Tezi), Marmara ve İstanbul Sabahattin Zaim Üniversiteleri, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ortak Doktora Programı, İstanbul.
• Bozbayındır, F. ve Kayabaşı, E. (2014). Ortaöğretim Kurumlarında Örgütsel Sinizmin Nedenleri ve Etkileri, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 13(1): 221.
• Bumin, B. (1990). İşletmelerde Organizasyon Geliştirme ve Çatışmanın Yönetimi. Ankara: Bizim Büro Basımevi.
• Bursalıoğlu, Z. (2021). Okul Yönetiminde Yeni Yapı Ve Davranış (21. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (27. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cebeci, S. (2006). The Examination Of Guidance And Research Centers’ Administrators’ Conflict Management Strategies With The Perceptions Of Self And Teachers, (The Degree Of Master Of Science), Middle East Technical University, The Graduate School Of Social Sciences, Ankara.
• Celep, C. (2007). Okullarda Bilgi Yönetim Kültürü Geliştirmede Okul Yöneticilerinin Rolü, Eğitime Bakış Dergisi, 3(8): 15-21.
• Cerit, Y. (2008). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Hizmet Yönelimli Liderlik Davranışlarının Öğretmenlerin Tükenmişliklerine Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 56(56): 547-570.
• Cinnioğlu, H. ve Saçlı, Ç. (2019), Restoran Çalışanlarının Hizmetkâr Liderlik Algıları ile İşe Adanmışlık Düzeyleri Arasındaki İlişki, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(3): 1769-1778.
• Creswell, John W. ve Creswell, J. David. (2018). Research DesignQualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches (Fifth Edition). Los Angeles: SAGE.
• Çağlı, M. (2019). Eğitim yöneticilerinin liderlik tarzları ile çatışma yönetim stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çelik, V. (2007). Okullarda Bilgi Yönetim Kültürü Geliştirmede Okul Yöneticilerinin Rolü, Eğitime Bakış Dergisi, 3(8): 40-42.
• Çoban, O. (2019). Okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişkiler (Yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Daft, R. L. (2010). Management (9. Ed.). Ohio: Thomson South-Western.
• Demircan, D. Y. (2021). Hizmetkâr liderlik ile iş tatmini ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişkide akış deneyiminin aracılık rolü: bir kamu kurumunda uygulama (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Doğan, Ü. (2015). Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin örgütsel adanmışlık düzeyleri ile müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışlarını algılama düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Duyan, E. C. ve Dierendonck, D. (2014). Hizmetkâr Liderliği Anlamak: Teoriden Ampirik Araştırmaya Doğru, Sosyoloji Konferansları, 49(1): 2.
• Ece, S. (2019), Hizmetkâr Liderlik, İşe Yönelik Tutum ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki: Şırnak Örneği, BMIJ, 7(2): 795-813 doi: http://dx.doi.org/10.15295/bmij.v7i2.1105
• Ekinci, A. (2015). Okul Müdürlerinin Hizmetkâr Liderlik Davranışları Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Hizmetkâr Liderlik Davranışlarının Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi, Eğitim ve Bilim, 40(179): 341-360.
• Erarslan, A. A. (2019). Hizmetkâr liderliğin çalışan tükenmişliği üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• Fields, T. B. (2021). How Servant Leadership Relates to Conflict Management Styles at Work. Journal of Entrepreneurship & Organization Management, 10(5): 1-5. ISSN: 2169-026X
• Friedman, H. H. (2016). Is Your Organization Run by the Right Kind of Leader? An Overview of the Different Leadership Styles. Available at SSRN: https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2844519
• Fındıkçı, İ. (2013). Hizmetkâr Liderlik Bir Gönül Yolculuğu. İstanbul: ALFA.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.). Boston: Pearson.
• Ghaffar, A. (2009). Conflict in schools: Its causes & management strategies. Journal of Managerial Sciences, 3(2), 212-227.
• Gibson, J. L., Ivancevich, J. M., Donnelly, J. H., Konopaske, R. (2012). Organizations: Behavior, Structure, Processes (14. ed.). New York: McGraw-Hill Irwin.
• Girgin, S. (2020). Öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin çatışma yönetim tarzları ile öğretmenlerin örgütsel sessizlik düzeyleri arasındaki ilişki (Doktora Tezi). İstanbul Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Greenleaf, R. K. (1977). Servant Leadership: A Journey into the Nature of Legitimate Power and Greatness, Paulist Press, New York.
• Gümüşeli, A. İ. (1994). İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenlerle aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Gündoğdu, G. (2018). Liderlik tarzlarının özel okullarda çalışan öğretmenlerin iş tatminleri ve motivasyonları üzerindeki etkileri: görgül bir araştırma (Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Güney, F (2009). Okul yöneticilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Güney, S. (2015). Liderlik (2. baskı). Ankara: Nobel.
• Gürbüz, S. ve Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri Felsefe-Yöntem- Analiz (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Haqe, S. H. (2019). Yöneticilerin örgütsel çatışma yönetiminde modern liderlik tarzlarının rolü: süleyman demirel üniversitesi ile bağdat üniversitesi’nde karşılaştırmalı bir araştırma (Doktora Tezi). Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• İşler, M. (2022). Okul yöneticilerinin hizmetkâr liderlik davranışları ile algılanan örgütsel adalet düzeyinin örgütsel adanmışlık üzerindeki etkileri (Yüksek Lisans Tezi). Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Jennings, K. R., & Wert, J. S. (2017). Hizmetkâr lider. (Çev. Şirin, F.) İstanbul: Arıtan Yayınevi.
• Kahveci, H. (2012). İlköğretim okullarında hizmetkâr örgüt liderliğinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kandiş, A. (2016). Pozitif örgütsel davranış ve sübjektif uyum algılarının, örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık davranışına etkisinde hizmetkâr liderliğin aracı rolü (Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• Karamuk, E. (2021). Duygusal zekânın eğitim kurumlarındaki örgütsel çatışma yönetimini yordama gücü (Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemi (22. Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayınları.
• Karip, E. (2013). Çatışma Yönetimi (5. baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Kaya Tekin, E. (2021). Hizmetkâr liderlik ve lider üye etkileşimi ilişkisinde hofstede’in güç mesafesi kültür boyutunun etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Kılıç, K. C. ve Aydın Y. (2016). Hizmetkâr Liderlik Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 18(30): 106-113.
• Kılıç, S. (2006). Özel okul öğretmenlerinin çatışma yaklaşımları ile çatışmayı yönetme stilleri (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kınalı (2021). Hizmetkâr liderlik davranışının içsel motivasyona etkisinde psikolojik güçlendirmenin aracılık rolü araştırması (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Koç, S. (2021). Hizmetkâr liderliğin işyeri tutum ve davranışları ile olan ilişkisinde çalışanların kişilik özelliklerinin düzenleyici etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Koçak, S. (2012). Öğretmenler arası çatışmalar ile okul müdürü - öğretmen çatışmalarında kullanılan yöntemlerin ve etkililik düzeylerinin karşılaştırılması (Uşak ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Koçel, T. (2015). İşletme Yöneticiliği (16. Baskı). İstanbul: BETA Yayıncılık.
• Kolenova, Z., & Halakova, Z. (2019). The teaching profession according to communication styles while solving conflict situations. International Journal enof Educational Methodology, 5(4): 535-545.
• Konak, V. (2014). Öğretmenlerin görüşlerine göre ilkokul müdürlerinin etik liderlik davranışları ile çatışma yönetme stilleri arasındaki ilişki (batman ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Laub, J. A. (2004). Defining servant leadership: A recommended typology for servant leadership studies. Servant Leadership Research Roundtable, Regent University.
• Liden, R.C., Wayne, S.J., Zhao, H., & Henderson, D. (2008). Servant leadership: development of a multidimensional measure and multi-level assessment. Leadership Quarterly, 19(2): 161-177.
• Liden, R. C., Wayne, S. J., Meuser, J. D., Hu, J., Wu, J., & Liao, C. (2015). Servant leadership: Validation of a short form of the SL-28. The Leadership Quarterly, 26(2): 254-269. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2014.12.002
• Man Chu, R. I. (2011). Conflict Management Styles Of Pastors And Organizational Servant Leadership: A Descriptive Study (Doctor of Philosophy). The Southern Baptist Theological Seminary, USA.
• Maral, M. (2016). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile çatışma çözme stratejileri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
• Nal, M., Bektaş, G. ve Kaya, E. (2020). Hizmetkâr Liderliğin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisinde Psikolojik Güçlendirmenin Aracılık Rolü, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 6(3): 842-858.
• Northouse, P., G. (2018). Leadership Theory & Practice (8th ed.). Thousand Oaks CA: Sage Publications.
• Odabaşıoğlu, F. (2013). İlkokul ve ortaokul müdürlerinin liderlik davranışları ve çatışma yönetimi stillerine ilişkin öğretmen algıları (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Oğuz, Y. (2007). Okul müdürlerinin demografik değişkenler ve kişilik özellikler ile çatışma yönetimi stili tercihleri arasındaki farklılıklar ve ilişkiler (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ören, D. (2021). Okul müdürü ile öğretmenler arası çatışmalarda yöneticiler tarafından kullanılan çatışma yönetim tarzlarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Örs, H. (2015). Okul yöneticilerinin otantik liderlik ve çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Öter, Ö. M. (2021). Okul müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışları ile okulların örgüt sağlığı ve öğretmenlerin yaşam doyumu arasındaki ilişki (Doktora Tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Öz, S. (2021). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tarzı ile örgütsel çatışma yönetimi arasındaki ilişkilerin araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Düzce Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Düzce.
• Özbezek, B. D. (2022). Hizmetkâr Liderlik ve İşe Adanmışlık: Psikolojik Güçlendirmenin Aracılık Rolü, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 17(2): 584 – 602.
• Özer Ö. (2019). Hemşirelerde Hizmetkâr Liderlik ve Çalışan Performansının İncelenmesi, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 6(1): 105-112. DOI: 10.17681/hsp.410569
• Özkan, O. S. (2019). Hizmetkâr Liderliğin Örgütsel Özdeşleşmeye Etkisinde Örgütsel Adaletin Aracı Rolü, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4): 3157-3171.
• Page, D., Wong, P. (2000). A Conceptual Framework for Measuring Servant-Leadership, The Human Factor in Shaping the Course of History and Development.
• Parlar, H. (2020). Tüm Yönleriyle Okul Geliştirme Kuram, Yaklaşım Ve Uygulama, Ankara: Nobel.
• Patterson, K. (2003), Servant Leadership: A Theoretical Model, Dissertation Abstracts International, 64(2): 3082719.
• Rahim, M. A. (1983). A measure of styles of handling interpersonal conflict. Academy of Management
• Journal, 26(2): 368-376. https://doi.org/10.2307/255985
• -------. (2000). Empırıcal Studies On Managıng Conflict, The International Journal of Conflict Management, 11(1): 5-8.
• -------. (2001). Managing Conflict in Organizations (3.ed.). London: Quorum Books.
• -------. (2002). Toward a Theory of Managing Organizational Conflict, The International Journal of Conflict Management, 13(3): 206-235.
• Robbins, S. P. (1974). Managing organizational conflict: A nontraditional approach. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Robbins, S. P., Coulter, M. (2012). Management (11. ed.). United States of America: Pearson.
• Russell, R. F. & Stone, A. G. (2002). A Review of Servant Leadership Attributes: Developing a Practical Model, Leadership & Organization Development Journal, 23(3): 145-157.
• Sakal, Ö. (2018). Kamuda “İyi İdare” Perspektifinde Hizmetkâr Liderlik, Psikolojik Güvenlik Ve Örgütsel Özdeşleşme Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi, Ombudsman Akademik, 1: 259-293. ISSN: 2148-256X
• Sarpkaya, R. (2002). Eğitim Örgütlerinde Çatışma Yönetimi ve Bir Örnek Olay, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 31: 414-429.
• Silah, M. (2005). Endüstride Çalışma Psikolojisi (2. Baskı). Ankara: Seçkin.
• Spears, L. C. (2005). The Understanding and Practice of Servant-Leadership, Servant Leadership Research Roundtable, Regent University.
• Şimşek, M. Ş., Çelik, A. ve Akgemci, T. (2014). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış (8. Baskı). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Şimşek, N. (2019). İlkokul ve ortaokul yöneticilerinin çatışma çözme stilleri hakkında öğretmen görüşleri (Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Şişman, M. (2014). Öğretim Liderliği (5. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Taktak, M. ve Bilgivar, O. O. (2022). Türkiye’de Hizmetkâr Liderlikle İlgili Eğitim Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Betimsel Analizi, İZÜ Eğitim Dergisi, 4(7): 1-20. DOI: 10.46423/izujed.1056019
• Tan, G. (2016). Okul yöneticilerinin çatışma yönetme stilleri ve problem çözme becerileri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tan Kılıç, N. (2017). Okul örgütü yöneticilerinin çatışma yönetim stratejileri ve öz yeterlilik algıları arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Tanrıverdi, M. (2008). Ortaöğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan çatışma yönetimi stilleri ile öğretmenlerin okul iklimi algıları arasındaki ilişki (Bursa ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tortop, N., İsbir, E. G., Aykaç, B., Yayman, H., Özer, M. A. (2007). Yönetim Bilimi (7. baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Turan, S. (2014). Eğitim yönetimi, teori, araştırma ve uygulama (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Türkmen, F. (2016). Ortaokul yöneticilerinin hizmetkâr liderlik davranışlarının öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Uluhan, T. (2018). Liderlik tarzlarının, örgütsel vatandaşlık davranışı, çalışanların iş performansı ve duygusal zekâ üzerindeki etkileri: özel bir bankanın çukurova bölgesi çalışanları üzerine bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Ünsal, Y. (2018). Eğitim örgütlerinde sergilenen hizmetkâr liderlik rollerinin öğretmenlerin örgütsel yabancılaşmasına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Harran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Wheeler, D. W. (2007). Department Chairs and Servant Leadership. Effective Practices for Academic Leaders, 2(12): 1-16.
• Wong, P. T. P., Davey, D. M. A., (2007). Best Practices in Servant Leadership, Servant Leadership Research Roundtable, July, http://www.regent.edu/acad/global/publications/sl_proceedings/2007/wongdavey.pdf, (Erişim Tarihi: 01.05.2022).
• Yaylalı, M. (2017). Anadolu lisesi öğretmenlerinin algılarına göre anadolu lisesi okul müdürlerinin liderlik stilleri ile kullandıkları çatışma yönetim stratejileri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yavuz, H. (2020). Okul yöneticilerinin örgütsel bağlılık ve hizmetkâr liderlik düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Yeniçeri, Ö. (2009). Örgütlerde Çatışma ve Yabancılaşma Yönetimi. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Yeter, N. N. (2019). Sağlık çalışanlarının hizmetkâr liderlik algılarının lider-üye etkileşimi ve örgütsel güven üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yılmaz, E. (2017). Y kuşağının iki farklı döneminin tercih ettiği liderlik tarzı üzerine görgül bir araştırma: Seyhan belediyesi örneği (Yüksek Lisans Tezi). Çağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Yiğit, İ. (2015). Ortaöğretim yöneticilerinin çatışma yönetimi stilleri (Trabzon örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Yukl, G. A. (2013). Leadership İn Organizations (8th ed.). Boston: Pearson.
• Yüksel, Y. M. (2020). Okul müdürlerinin çatışma yönetim stillerinin öğretmen motivasyonu açısından incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Yüksel, O., Deniz, S., Çimen, M. (2021). Hastane Çalışanlarının Hizmetkâr Liderlik Algısının İşten Ayrılma Niyetine Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin Aracılık Rolü, Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4): 921-7.