İyonize Radyasyona Maruz Kalmış Sıçan Ovaryumunda Gelişmekte Olan Foliküllerde Morfolojik Değişiklikler Üzerine L-karnitinin Koruyucu Etkisi

Yıl 2017, , 33 - 37, 21.04.2017

Kanat Gülle , Meryem Akpolat , Zehra Safi Öz , Bekir Hakan Bakkal Mehmet Araslı , Fürüzan Köktürk

https://doi.org/10.22312/sdusbed.306827

Öz

AMAÇ: Radyasyon hücrelerin çekirdek
ve sitoplazmasında bir takım değişikliklere sebebiyet verebilir, memeli germ
hücreleri de iyonize radyasyona (İR) karşı oldukça duyarlıdır. İyonize
radyasyon ovaryum folliküllerindeki dejenerasyonu arttırır.  Bu çalışmanın amacı tüm vücudu iyonize
radyasyona maruz kalan sıçanların ovaryum folliküllerinde L-karnitinin (LK)
antiapoptotik ve radyoprotektif etkilerini araştırmaktır.

MATERYAL-METOD: Çalışmamızda 30 adet Wistar albino dişi sıçan 5 ayrı gruba ayrıldı.
Radyasyon hasarı için kontrol hariç tüm sıçanlara 8,3 Gy X ışını uygulandı. LK
gruplarına ışınlamadan önce günlük 200mg/kg LK uygulandı. Işınlama sonrası
6.saatte (Rad-1) ve 4. günde (Rad-2) ovaryum dokuları toplandı. Ovaryum
dokusundan her 5. kesit alınarak hematoksilen-eozin boyaması yapılarak oosit çekirdeğinin
görüldüğü her oosit sayıldı. Folliküller primordiyal, primer, preantral ve
antral olacak şekilde sınıflandırıldı. Serumdaki IL-1α (interlökin-1 alfa),
IL-4 (interlökin-4) ve GM-CSF (granülosit monosit koloni sitümülan faktör)
değerleri flow sitometri ile analiz edildi.

BULGULAR: İyonize radyasyon uygulamasının sonrasında 6.saat ve
4. gün ovaryum dokuları alınan gruplarda atretik folliküllerin oranında artış
gözlendi. Granüloza hücreleri yuvarlak şekilli ve apoptotik hücre görünümünde
izlendi. İyonize radyasyona maruz kalan sıçanların ovaryum dokuları
incelendiğinde 4.gün İR grubunda atretik folliküllerin sayısı 6. saat İR
grubuna göre belirgin bir şekilde artmıştı. LK uygulanan gruplarda İR’nun
yarattığı hasarda belirgin bir düzelme gözlendi. İR gruplarında serumdaki
IL-1α, IL-4 ve GM-CSF düzeyleri kontrol grubu ve tedavi grubuna göre artmış
olarak izlendi.

SONUÇ: İyonize radyasyonun akut olarak primordiyal ve
primer folliküllerdeki dejenerasyonu arttırdığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca,
L-karnitinin iyonize radyasyona bağlı gelişen folliküler atrezide koruyucu bir
rolü olduğunu düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

İyonize radyasyon, Follikülogenezis, Ovaryum, Apoptozis

Kaynakça

• 1. Uzal C., Çaloğlu M. Kanser etyolojisinde iyonizan radyasyonun yeri. Trakya Üniv Tıp Fak Derg. 19:177–182,2002 2. Daşdağ S. İyonlaştırıcı radyasyonlar ve kanser. Dicle Tıp Dergisi 237: 2,177–185,2010. 3. Yaren H., Karayılanoğlu T. Radyasyon ve insan sağlığı üzerine etkileri. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 4;4,199-208,2005. 4. Yucebilgin M.S., Terek M.C., Ozsaran A., Akercan F., Zekioglu O., Isik E., Erhan Y. Effect of chemotherapy on primordial follicular reserve of rat: an animal model of premature ovarian failure and infertility. Aust. N. Z. J. Obstet. Gynaecol 44:6-9,2004. 5. Meirow D. Ovarian injury and modern options to preserve fertility in female cancer patients treated with high dose radiochemotherapy for hemato-oncological neoplasias and other cancers. Leuk Lymphoma 33:65-76,1999. 6. Howell S., Shalet S. Gonadal damage from chemotherapy and radiotherapy. Endocrinol. Metab. Clin. North Am. 27:927-943,1998. 7. Apperley J.F., Reddy N. Mechanism and management of treatment-related gonadal failure in recipients of high dose chemoradiotherapy. Blood Rev. 9:93–116,1995. 8. Wallace W.B., Kelsey T.W., Sklar C., Robison L.L., Stovall M., Whitton J., Green D., Chemaitilly W. The radiosentivity of the human oocyte: a revised estimate using data from the CCSS on women who had developed premature ovarian failure following a known dose of radiation to the ovary as part of their treatment of cancer. 2006. 9. Wallace W.H.B., Thomson A.B., and Kelsey T.W. The radiosensitivity of the human oocyte. Human Reproduction 18,1:117-121:2003. 10. Metindir J., Bozkurt C. Kanser tedavilerinin over fonksiyonlarına etkisi ve fertilitede koruyucu yaklaşımlar. J Turkish German Gynecol Assoc 6,1:23-29:2005. 11. Thibaud E., Rodriquez M.K., Trivin C., et al. Ovarian function after bone marrow transplantation during childhood. Bone Marrow Transplant 22;989-994, 1998. 12. Srinivasan M., Ram Sudheer A., Raveendran Pillai K., Raghu Kumar P., Sudhakaran P.R., Menon V.P. Modulatory effects of curcumin on γ- radiation-induced cellular damage in primary culture of isolated rat hepatocytes. Environmental Toxicology and Pharmacology 24;98-105,2007. 13. Jagetia G.C., Rajanikant G.K. Role of curcumin, a Naturally occuring phenolic compound of Turmeric in Accelerating the repair of excision wound, in mice whole-body exposed to various doses of γ- radiation. Journal of Surgical Research 120;127-138, 2004. 14. Take G., Erdogan D., Helvacioglu F., Göktas G., Ozbey G., Uluoglu C., Yücel B., Guney Y., Hicsonmez A. and Ozkan S., Effect of melatonin and time of administration on irradiation-induced damage to rat testes, Brazilian Journal of Medical and Biological Research 42:621-628,2009. 15. Wilson R.L. Free radical repair mechanisms and the interaction of glutathione and vitamin C and E. In: O. F. Nygaard and M. G. Simic (Eds.). Radioprotectors and Anticarcinogens. New York; Academic Pres. 1-23, 1983. 16. Agarwal A, Allamaneni S.S.R. Oxidants and antioxidants in human fertility. Middle East Fertility Society Journal. 9;3,187-197,2004. 17. Choudhary D. Modulation of radioresponse of glyoxalase system by curcumin. Journal of Ethnopharmacology.46;1-7,1999. 18. Balercia G, Regoli F, Armeni T, Koverech A, Mantero F, Boscaro M. Placebo-controlled double-blind randomized trial on the use of L-carnitine,L-acetylcarnitine, or combined L-carnitine and L-acetylcarnitine in men with idiopathic asthenozoospermia. Fertil Steril. 2005 Sep;84(3):662-71. 19. Rodrigues B(1), Xiang H, McNeill JH. Effect of L-carnitine treatment on lipid metabolism and cardiac performance in chronically diabetic rats. Diabetes. 1988 Oct;37(10):1358-64. 20. Arduini A(1), Tyurin V, Tyuruna Y, Arrigoni-Martelli E, Molajoni F, Dottori S, Federici G. Acyl-trafficking in membrane phospholipid fatty acid turnover: the transfer of fatty acid from the acyl-L-carnitine pool to membrane phospholipids in intact human erythrocytes. 21. Schnackenberg CG(1), Wilcox CS. The SOD mimetic tempol restores vasodilation in afferent arterioles of experimental diabetes.