Ord. Prof. Dr. Kemal Cenap Berksoy ve Türk Fizyolojisindeki Önemi

Yıl 2021, , 430 - 440, 25.12.2021

Görkem Melike Arkan , Fuat İnce , Mustafa Saygın

https://doi.org/10.22312/sdusbed.952141

Öz

Dünyada fizyoloji ile ilgili ilk çalışmalar 16. Yüzyılda, Türkiye’de ise 19. yüzyılda Batı’daki gelişmeleri anlamak ve takip etmek için yurt dışına gönderilen akademisyenlerin ülkemize dönmeleriyle başlamıştır. Kemal Cenap Berksoy, tıp eğitimi alırken fizyolojiye ilgi duymaya başlamıştır. Berksoy, fizyoloji alanında Türkiye’de ilk çalışmaları yapan hekimlerden biri olan Mehmed Şakir’in asistanlığını yaptığı dönemde ilk fizyoloji çalışmalarına başlamıştır. Ordinaryüs Profesör Doktor Kemal Cenap Berksoy, fizyoloji biliminin Türkiye’de tanınması ve ilerlemesi için çalışmalar, araştırmalar yapmıştır. Yurt dışında birlikte çalıştığı bilim insanlarından edindiği bilgileri ve orada gerçekleştirdiği çalışmalarda elde ettiği tecrübeleri, hem ülkemizdeki diğer akademisyenlerle hem de kendi öğrencileri ile paylaşmış; yurt dışındaki bazı bilim insanlarının çalışmalarını Türkiye’de tekrar etmiştir. Yurt içi çalışmalarını yaptığı dönemlerde üniversitelerde fizyoloji ile ilgili Türkçe yayınların yetersizliği nedeniyle çalışmalarını kitap haline getirmiş ve akademik dünyanın kullanımına sunmuştur. Akademik yayınlarının yanı sıra görev aldığı kürsüde hekimler yetiştirmiştir. Kemal Cenap Berksoy, uzun bir dönem boyunca Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülleri’ne aday gösterilen Türkiye’deki tek bilim insanımız olmuştur. Berksoy’un hayatı, eğitimi, akademisyenliği ve milletvekilliği dönemlerinin ayrı ayrı incelenmesi gerekir. Bu dönemler incelendiğinde Kemal Cenap Berksoy’un Türk Fizyolojisindeki önemi anlaşılabilir.

Anahtar Kelimeler

Kemal Cenap Berksoy, fizyoloji, tıp tarihi, Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülleri

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Distinguished Prof. Dr. Kemal Cenap Berksoy and His Importance in Turkish Physiology

Öz

The first studies on physiology in the world began in the 16th century. The first studies in the physiology in Turkey started with the return of academics who were sent abroad to understand and follow the developments in the West in the 19th century. Kemal Cenap Berksoy became interested in physiology while studying medicine. Berksoy started his first physiology studies when he was the assistant of Mehmed Şakir, who was one of the first physicians to conduct studies in the field of physiology in Turkey. Distinguished Professor Doctor Kemal Cenap Berksoy has conducted studies and researches for the promotion and advancement of physiology science in Turkey. He shared the knowledge he gained from the scientists he worked with abroad and the experiences he gained in the studies he carried out there, both with other academicians in our country and with his own students; He repeated the studies of some scientists abroad in Turkey. During his domestic studies, due to the inadequacy of Turkish publications on physiology at universities, he compiled his studies into a book and made them available to the academic world. In addition to his academic publications, he has trained physicians in his chair. Kemal Cenap Berksoy has been our only scientist in Turkey to be nominated for the Nobel Prize in Physiology and Medicine for a long time. Berksoy's life, education, academic and parliamentary periods should be examined separately. When these periods are examined, the importance of Kemal Cenap Berksoy in Turkish Physiology can be understood.

Anahtar Kelimeler

Kemal Cenap Berksoy, physiology, history of medicine, Nobel Prize in Physiology and Medicine

Proje Numarası

-

Kaynakça

• [1] Boulpaep EL, Boron WF. In Boron WF, Boulpaed L. Medical physiology E-book.: Elsevier Health Sciences; 2016. p. 2-5.
• [2] Pocock, Gillian. Basic Concepts İn Physiology. In Pocock G, Richards CD, Richards DA. Human Physiology.: Oxford University Press; 2013. p. 3-27.
• [3] Ağar, Erdal; Dinçer , Sibel; Kurdak, Sanlı Sadi. İnsan Fizyolojisi İstanbul: İstanbul Tıp Kitapevleri; 2021.
• [4] Türk Fizyolojik Bilimler Derneği. [Online]. [cited 2021 Mayıs 27. Available from: https://www.tfbd.org.tr/fizyoloji-nedir.
• [5] Erdem DDA, Basralı PDF, Şemin PDI, Uzuner PDK, Bor-Küçükatay PDM, Tuncer DDM, et al. Türk Fizyolojik Bilimler Derneği. 2013 Mart.
• [6] Kahya E. Osmanlı İmparatorluğunda Deneysel Fizyolojinin Kuruluşu. 1991.
• [7] Atalık K. Hekimbaşı Mustafa Behçet Efendi. Nobel Medicus. ; 10(1).
• [8] Ülman Işıl DDY. "Türkiye’de 19. ve 20 yüzyıllarda Tıp Tarihinin Anahatları." Tıp Tarihi ve Tıp Etigi Ders Kitabı İstanbul; 2007.
• [9] Erdemir Demirhan PDA. Türk Tıp Tarı̇hı̇nde 19. Yüzyılda ve Cumhurı̇yet Dönemı̇nde On İkı̇ Türk Hekı̇mı̇ ve Bazı Sonuçlar. Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı. 2019 Temmuz- Ağustos: p. 281-292.
• [10] Lee JA. Claude Bernard(1813-1878). 1978: p. 741-747.
• [11] Yılmaz PDB. [Türk Fizyolojik Bilimler Derneği e-Bülten].; 2016.
• [12] Akgün UDB. Üsküdarlı Bir Hekim: Ord. Prof. Dr. Kemal Cenap Berksoy. In Uluslararası Üsküdar Sempozyumu; 2008; İstanbul. p. 439-456.
• [13] Yılmaz PDB. Fizyoloji Ders Kitaplarının 100 Yılı. Türk Fizyolojik Bilimler Derneği. 2016 Nisan- Mayıs- Haziran: p. 1-3.
• [14] Yasinoğlu E."1901-1951 Yıllan Arasında Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülleri'ne Aday Gösterilen İlk ve Tek Türk Bilim Adamı, Türk Fizyoloji Tarihinin Unutulmaz Hocası." Nobel Medicus Journal. 2017; 13(2).
• [15] Etker Ş. Darülfünun'a Mersiye. Osmanlı Bilimi Araştırmaları. 2016: p. 42-55.
• [16] Özden PDA. Türk Tıbbının Tarihi. Güncel Gastroenteroloji. 2017 Aralık: p. 251-256.
• [17] Berksoy KC. Füsiologi. 1st ed. İstanbul; 1934.
• [18] Ülker PDS. Tıp Dili Türkçeleştirme Çalışmları. In 1. Türkçe Tıp Dili Bilimsel Toplantısı; 2019; İzmir. p. 87-91.
• [19] Kemahlı PDS. Tıp Eğitimi Ve Hekimlik Dilimiz Nasıl Türkçeleşti? 2015: p. 5-12.
• [20] Alif Art. [Online].; 2019 [cited 2021 Haziran 6. Available from: https://www.alifart.com/orta-mektep-ve-lise-talebesi-ile-universite-tip-ve-fen-fakulteleri-talebesine-fa/
• [21] Yaprak M. Profesör Doktor Kemal Cenap Berksoy'un 1943 Yılında Verdiği Bir Gazete İlanı. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi. 2013 Mayıs: p. 24-24.