Kalite Bağlamında Tıbbi Hata Raporlamaya İlişkin Algılanan Engellerin Araştırılması

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 152 - 159, 16.06.2019

Emin Aksan , Selma Altındiş

https://doi.org/10.22312/sdusbed.518098

Cited By: 2

Öz

Amaç: Sağlık hizmetlerinde
kalite, kuruluşun mevcut olanakları ile bilimsel veriler doğrultusunda
hastalara zarar vermeden en iyi hizmeti, doğru zamanda, en kısa sürede, en
düşük maliyetle hasta, hasta yakınları ve sağlık personelinin istek ve beklentilerine
uygun bir şekilde sunmaktır. Kalite uygulamaları bağlamında gerek problemlerin
belirlenmesi, gerekse de çözüm üretilebilmesi ve hatalardan öğrenmenin
kolaylaştırılması için tıbbi hataların raporlanması gerekir. Ancak sağlık
hizmetlerinde tıbbi hatalar çeşitli engeller nedeniyle rapor edilmemektedir.
Dolayısıyla tıbbi hata bildirimlerinin önündeki bu engellerin belirlenerek
çözüm önerilerinin geliştirilmesi, kalitenin sağlanmasına önemli katkı
sağlayacaktır. Bu çalışmada tıbbi hata raporlama önündeki engellerin
araştırıması amaçlanmıştır. 

Materyal Metot: Sağlık hizmetlerinde
çalışanların tıbbi hataların raporlamasındaki engellere ilişkin görüş ve
tutumlarının değerlendirileceği bu çalışmada, sağlık çalışanlarının cinsiyet,
eğitim düzeyi, görev, meslekte toplam çalışma yılı, hata raporlama durumu ve
çalışılan hastane türü gibi değişkenlere göre tıbbi hataların raporlamasındaki
engellere ilişkin görüş ve tutumlarının farklılaşıp farklılaşmadığı
araştırılmıştır. Bu yönüyle çalışma ilişkisel tarama modelinde bir
araştırmadır. 

Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre
sağlık çalışanlarının hata raporlamalarını engelleyen faktörler içerisinde “raporlamanın
bakım kalitesinin iyileştirilmesi için çok az katkısı olduğu düşünülüyor”
ifadesinin en yüksek ortalamaya (X=3,18) sahip olduğu görülmüştür. Sağlık
çalışanlarının hata raporlamalarını engelleyen faktörlere ilişkin algılarının
eğitim düzeyine, göreve, tıbbi hata raporlama durumuna ve hastane türüne göre
anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Ayrıca Sağlık çalışanlarının
kurumda yapılacak yeni düzenlemeler ve politikalar sonrasında ceza korkusu,
dava edilme korkusu ve motivasyon eksikliğine ilişkin algılarında bir
değişiklik olacağı belirlenmiştir.

Sonuç: Sağlık kurumlarındaki çalışanlar tıbbi hata, hata
raporlama ve hasta güvenliği hakkında bilgilendirilmelidir. Tıbbi hata
bildiriminin önündeki engelleri belirlemek ve raporlanmasını artırmak için
farklı uzmanlık alanları ve meslek gruplarına yönelik daha fazla sayıda çalışma
yapılmalı ve tıbbi hataların raporlanmasında hastaların katılımı da
vurgulanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Kalite, tıbbi hata raporlama

Perceived Obstacles on Medical Error Reporting in the Context of Quality

Öz

Aim: The quality of health care
services to present the best service in the
shortest time, at the lowest cost, without harming the patient, in the
direction of scientific data, with the existing facilities of the institution, in accordance with the wishes and expectations of
the patient, patient relatives and health personnel. Healthcare
institutions need medical error reporting systems to be able to identify
problems, to produce solutions, and to facilitate learning from errors. However,
medical errors in health services are not reported due to various obstacles.
Therefore, determining the obstacles in front of the medical error reports and
developing the solution proposals will contribute to the effective use of the
error reporting systems. The aim of this study was to investigate the barriers
to medical error reporting.

Material Method: In study, it is aimed
to evaluate the opinions and attitudes of health care workers regarding the
reporting of medical errors in the light of this information. In addition, it
was researched whether the responses of health workers to the questionnaire
items used in the study differ according to some variables (sex, education
level, duty, total working years in profession, error reporting status and
hospital type studied). In this respect, the study is a research in the
relational screening model.

Results: According to the results of the research, it is seen that among the
factors that prevent health workers' error reporting, the expression
"reporting is consid[1]ered to have little
contribution to improve the quality of care" has the highest average (X =
3,18). It was determined that the perceptions of the factors preventing the
healthcare workers' error reporting did not show any significant difference
according to the level of education, relative, medical error reporting status
and hospital type. In addition, it was determined that there
will be a change in the perceptions of health workers about the fear of
punishment, the fear of being sued and the lack of motivation after the new
regulations and policies to be made in the institution.

Conclusion: Employees in health institutions should be informed about medical
errors, error reporting and patient safety. More studies should be conducted on
different specialties and occupational groups in order to identify and report
on barriers to medical error reporting, and the involvement of patients in
reporting medical errors should be emphasized.

 

---

 

Anahtar Kelimeler

Quality, medical error reporting

Kaynakça

• 1. Baker GR. P.G. Norton, V.Flintof, R.Blais, A.Brown, J.Cox (2004). The Canadian Adverse Events Study: The Incidence of Adverse Events Among Hospital Patients in Canada. Canadian Medical Association Journal. 170: 1678-86.2. Uribe, C. L., Schweikhart, S. B., Pathak, D. S., Marsh, G. B., & Fraley, R. R. (2002). Perceived Barriers to Medical-Error Reporting: An Exploratory Investigation. Journal of Healthcare Management, 47(4), 263.3. Institute of Mediceine (IOM) (1999). To Err Is Human: Building Safer Health Systems.http://www.nationalacademies.org/hmd/~/media/Files/Report%20Files/1999/To-Err-is-Human/To%20Err%20is%20Human%201999%20%20report%20brief.pdf Erişim Tarihi:12 Eylül, 2017.4. Saygın T. ve B. Keklik (2014). Tıbbi Hata Nedenleri Üzerine Bir Araştırma: Isparta İliş Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi. 17(2): 99-1185. İntepeler Ş.S. ve M. Dursun (2012). Tıbbi Hatalar ve Tıbbi Hata Bildirim Sistemleri. Journal of Anatolia Nursing and Health Sciences. 15 (2):129-135. 6. Yıldız İ. (2015). Hekim ve Hemşirelerin Güvenlik Raporlama Sistemine Katılımının Değerlendirilmesi, Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, Yüksek Lisans Tezi.7. Menachami, N. (2002), “Physicians’ perceptions of medical errors, (Unpublishen 223 doctorate dissertation), The University of Alabama at Birmingham.8. Top M, Gider Ö, Taş Y, Çimen S, Tarcan M.(2009). Hekimlerin Tıbbi Hataların Nedenlerine Yaklaşımları: Kocaeli İli Örneği. Kırılmaz H, editör. Uluslararası Sağlıkta Performans ve Kalite Kongresi, 205-223, Bildiriler Kitabı Cilt 2. 1. Baskı. Ankara: Turunç Matbaacılık.9. Çokluk Ö., Şekercioğlu G., Büyüköztürk (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem Yayınevi.10. Kalaycı Ş (editör). SPSS uygulamalı çok değişlkenli istatistik teknikleri, 1. Baskı, Ankara: Asil Yayın Dağıtım; 200511. Tabachnick, B. G, & Fideli, L.S. (2001). Using Multivariate Statistics (Fourth Edition). Boston: Ally And Bacon.12. Özdamar, K. (1999) Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi 1. Kaan Kitabevi, Eskişehir.13. Elnitsky C, Nicholas B, Palmer K.(1997) Are Hospital Incidents being reported? J Nurs Adm.27:40–6.14. Coyle Y M, Mercer S Q, Murphy-Cullen C L, Schneider G W, Hynan L S (2005). Effectiveness of a graduate medical education program for improving medical event reporting attitude and behavior Qual Saf Health Care 2005;14:383–388.15. Koohestani H. and Baghcheghi N. (2009), Barriers to the reporting of medication administration errors among nursing students. Australian Journal of Advanced Nursing. 1: 66.16. Durmuş V, Şahin B., Arslanoğlu A., Çetin M.(2013). İstanbul İlinde Bir Özel Ve Bir Kamu Hastanesindeki Tıbbi Hataların Rapor Edilmeme Nedenlerine İlişkin Sağlık Çalışanlarının Görüşlerinin İncelenmesi, IV. Uluslararası Sağlıkta Performans Ve Kalite Kongresi Sözel BİLDİRİLER Cilt: II Nisan 2013 ISBN: 978-975-590-455-9 Bakanlık Yayın No: 899.17. Bahadori M, Ravangard R, Aghili A, et al. (2013)The factors affecting the refusal of reporting on medication errors from the nurses’ viewpoints: A case study in a hospital in Iran. ISRN Nursing; 1-5 ; 876563.18. Peyrovi, H., Nikbakht Nasrabadi, A., & Valiee, S. (2016). Exploration of the barriers of reporting nursing errors in intensive care units: A qualitative study. Journal of the Intensive Care Society, 17(3), 215-221.19. Szostak David C.(2011). Apology Not Accepted: Disclosure of Medical Errors and Legal Liability, 13 DePaul J. Health Care L. 367 (2011)20. Stewart, D., Thomas, B., MacLure, K., Wilbur, K., Wilby, K., Pallivalapila, A., Dijkstra, A., Ryan, C., El Kassem, W., Awaisu, A., McLay, J. S., Singh, R., … Al Hail, M. (2018). Exploring facilitators and barriers to medication error reporting among healthcare professionals in Qatar using the theoretical domains framework: A mixed-methods approach. PloS one, 13(10), e0204987. doi:10.1371/journal.pone.020498721. Çınaroğlu S., Öner İğici S., Şahin B. (2013). Bir Göz Hastanesi Ameliyathanesinde Çalışan Hemşirelerin Katarakt Ameliyatı Sürecinde Karşılaşılan Hataya Yakın Durumlar Hakkındaki Görüşleri, IV. Uluslararası Sağlıkta Performans Ve Kalite Kongresi, 635-646 Sözel Bildiriler Kitabı Cilt II. Ankara: Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı.22. Stratton K.M., Blegen M.A., Pepper G. and Vaughn T. (2004). Reporting of Medication Errors By Paediatric Nurses. Journal of Paediatric Nursing, 19(6). 385-392.