Yoğun Bakımda Çalışan Hemşirelerin Yaşlı Ayrımcılığı ile İlgili Görüşlerinin İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 273 - 281, 15.08.2023

Sıddıka Ersoy , Sultan Palantöken-engin

https://doi.org/10.22312/sdusbed.1326704

Öz

Amaç: Bu çalışma, yaşlı bakımında etkin rol oynayan sağlık bakım profesyonelleri olan yoğun bakım hemşirelerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır.
Materyal-Metot: Yoğun bakım üniteleri hemşirelerin ve yaşlı bireylerin bir arada olduğu önemli alanlardan biridir. Araştırmanın evrenini Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Yoğun Bakım Ünitelerinde çalışan hemşireler (N=149); örneklem grubunu ise çalışmaya katılmayı kabul eden ve katılma şartlarını karşılayan 136 hemşire oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyodemografik veri formu ve Pozitif ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı Ölçeği (PNYAÖ) kullanılarak toplandı.
Bulgular: Yoğun bakım üniteleri hemşirelerin ve yaşlı bireylerin bir arada olduğu önemli alanlardan biridir. Araştırmanın evrenini Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi Yoğun Bakım Ünitelerinde çalışan hemşireler (N=149); örneklem grubunu ise çalışmaya katılmayı kabul eden ve katılma şartlarını karşılayan 136 hemşire oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyodemografik veri formu ve Pozitif ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı Ölçeği (PNYAÖ) kullanılarak toplandı. Katılımcı hemşirelerin PYA tutum puanı 42,76±5,32 iken NYA tutum puanı 24,18±6,47 olarak bulunmuştur. Bu veriye dayanarak; çalışmadaki katılımcı profesyonel sağlık ekibinin üyesi olan hemşirelerin yaşı ilerlemiş bireylere yönelik tutumlarının olumlu olduğu ifade edilebilir.
Sonuç: Yaşlılara yönelik olumlu tutumların geliştirilmesine yönelik bireysel ve kurumsal stratejilerin planlanıp uygulamaya aktif olarak dahil edilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlı ayrımcılığı, yoğun bakım, hemşire

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi

Teşekkür

Katkılarından dolayı değerli hocam Şükran ÖZKAHRAMAN-KOÇ'a teşekkür ederim.

Examination of the Opinions of Nurses’ Working in Intensive Care About Ageism

Öz

Objective: This study aims to investigate the attitudes of intensive care nurses, who play an active role in elderly care, towards ageism.

Materials and Methods: Intensive care units are important settings where nurses and older individuals coexist. The study population consisted of nurses (N=149) working in the Intensive Care Units of Başakşehir Çam ve Sakura City Hospital, and the sample group comprised 136 nurses who agreed to participate and met the inclusion criteria. Data were collected using a socio-demographic questionnaire and the Positive and Negative Ageism Scale (PNAS). The mean attitude score towards positive ageism (PAS) was found to be 42.76±5.32, while the mean attitude score towards negative ageism (NAS) was 24.18±6.47. Based on these data, it can be stated that the participating nurses exhibited positive attitudes towards older adults.

Results: Intensive care units are important settings where nurses and older individuals coexist. The study population consisted of nurses (N=149) working in the Intensive Care Units of Başakşehir Çam ve Sakura City Hospital, and the sample group comprised 136 nurses who agreed to participate and met the inclusion criteria. Data were collected using a socio-demographic questionnaire and the Positive and Negative Ageism Scale (PNAS). The mean attitude score towards positive ageism (PAS) was found to be 42.76±5.32, while the mean attitude score towards negative ageism (NAS) was 24.18±6.47. Based on these data, it can be stated that the participating nurses exhibited positive attitudes towards older adults.

Conclusion: Individual and organizational strategies should be planned and actively implemented to enhance the development of positive attitudes towards older adults.

Anahtar Kelimeler

Ageism, intensive care, nurse

Kaynakça

• 1. [Göçer Ş. 2012. Hacılar ilçe merkezinde yaşlılarla yaşayan bireylerin yaşlılık ve yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans tezi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Kayseri, 2012. ]
• 2. [Vefikuluçay D. 2008. Üniversitede öğrenim gören öğrencilerin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doğum ve Kadın Hastalıkları Hemşireliği Programı, Ankara, 2008]
• 3. [Güven ŞD, Muz GU, Ertük NE. 2012. Üniversite öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları ve bu tutumların bazı değişkenlerle ilişkisi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 15(2); 99-105.
• 4. [Sevil Ü, Bayram Değer V. 2019. Geriatriye Disipliner Arası Yaklaşım. Güven Plus Grup A.Ş. Yayınları: Aralık 35 / 2019 İstanbul]
• 5. [Rees j, King L, Schmitz K. 2009. Nurses' perceptions of ethical issues in the care of older people Nurs Ethics.16(4); 436-52. ]
• 6. [Öztürk Başol, R. 2019. The Appearance of Elderly Population in Turkey and EU Countries. KOSBED, 37; 35 – 46. ]
• 7. [www.tuik.gov.tr. 2023. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni. Sayı:45592. 26. nisan 2023. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hayat-Tablolari-2019-2021-45592]
• 8. [Komşu UC. 2014. Yaşlılık, yaşlı nüfusun sorunları ve yetişkin eğitimi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1);370-89. ]
• 9. [Bulut E, Çilingir D, Hintistan S. 2017. Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(3); 137-143. ]
• 10. [Akdemir N, Çınar Fİ, Görgülü Ü. 2007.Yaşlılığın algılanması ve yaşlı ayrımcılığı. Turkish Journal of Geriatrics,10(4); 215- 222. ]
• 11. [Arhiri L, Gherman MA, Holman AC. 2022. Ageism against older patients in nursing: conceptual differentiations and the role of moral sensitivity. J Elder Abuse Negl. 34(3);198-221.
• 12. [Ersin F, Bahar Z. (2014). Küreselleşmenin hemşireliğe etkisi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 11(3). ]
• 13. [Gething L, Fethney J, McKee K, Persson LO, Goff M, Churchward M, Matthews S, Halvarsson M, Johannsson I. 2004. Validation of the Reactions to Ageing Questionnaire: assessing similarities across several countries. Journal of gerontological nursing, 30(9); 47–54. ]
• 14. [Van Wicklin SA. 2020. Ageism in Nursing. Plastic surgical nursing : official journal of the American Society of Plastic and Reconstructive Surgical Nurses, 40(1); 20–24. ]
• 15. [Abudu-Birresborn D, McCleary L, Puts M, Yakong V, Cranley L. 2019 Preparing nurses and nursing students to care for older adults in lower and middle-income countries: A scoping review. Int J Nurs Stud, 92;121-134. ]
• 16. [Rababa M, Hammouri AM, Hweidi IM & Ellis JL. 2020. Association of nurses' level of knowledge and attitudes to ageism toward older adults: Cross-sectional study. Nursing & health sciences, 22(3), 593–601.]
• 17. [Yurttaş S, Sarıkoca E. 2018. Pozitif ve Negatif Yaşlı Ayrımcılığı Ölçeği (PNYAÖ) geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 22(Özel Sayı 2);1977-1991. ]
• 18. [Boz H, Gökçe N, Özüstün Kıral A, Mutlu E, Selvi N, Ünlü D, Yılmaz G. 2017. Sağlık Bilimleri Fakültesi ve İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Kastamonu Sağlık Akademisi Dergisi, 2(1); 32- 54. ]
• 19. [Kalınkara V, Kalaycı I. 2017. Yaşlıya evde bakım hizmeti veren bireylerde yaşam doyumu, bakım yükü ve tükenmişlik. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi. 10(2):19-39. ]
• 20. [Özbek-Yazıcı S, Kalaycı I, Kaya E, Tekin A. 2015. Yaşlı bakım programı öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Yaşlı Sorunlarını Araştırma Dergisi. (2): 77-87. ]
• 21. [Hwang EH, & Kim KH. 2021. Quality of Gerontological Nursing and Ageism: What Factors Influence on Nurses' Ageism in South Korea?. International journal of environmental research and public health, 18(8); 4091. ]
• 22. [Liu YE, Norman IJ, While AE. 2013. Nurses' attitudes towards older people: a systematic review. International journal of nursing studies, 50(9); 1271–1282. ]
• 23. [Özdemir Ö, Bilgili N. 2014. Sağlık hizmetlerinde yaşlı ayrımcılığı. Gülhane Tıp Derg, 56(2);128-31]
• 24. [Dahlke S, Davidson S, Kalogirou MR, Swoboda NL, Hunter KF, Fox MT, Pollard C, Baumbusch J, Salyers V. 2020. Nursing faculty and students' perspectives of how students learn to work with older people. Nurse Educ Today. 93;104537. ]
• 25. [Pehlivan S, Vatansever N. 2019. Hemşirelerin Yaşlıya Tutumları ve Etkileyen Faktörler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 45 (1); 47-53 . ]
• 26. [Olak A, Tümer A. 2018. Hemşirelik 1. ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Yaşlı Ayrımcılığına İlişkin Tutumları. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. 8 (14); 53-67. ]
• 27. [Erdem Ö, Sarı E. 2018. Klinik Hemşirelerinin Yaşlılara İlişkin Düşünce ve Tutumları. Ankara Tıp Dergisi. 18 (4);1]
• 28. [Karadağ E, Vardar İnkaya B, Karatay G. 2012. Hemşirelik öğrencilerinin yaşlı ayrımcılığına ilişkin tutumları. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 28; 31-40. ]
• 29. [Adıbelli D, Türkoğlu N, Kılıç D. 2013. Öğrenci hemşirelerin yaşlılığa ilişkin görüşleri ve yaşlılara karşı tutumları. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Elektronik Dergisi. 6 (1); 2-8. ]
• 30. [Nikbakht Nasrabadi A, Wibisono AH, Allen KA, Yaghoobzadeh A, Bit-Lian Y. 2021. Exploring the experiences of nurses' moral distress in long-term care of older adults: a phenomenological study. BMC Nurs. 31;20(1):156. ]
• 31. [Kulakçı H. 2010. Hemşirelik Lisans Programı Birinci ve Dördüncü Sınıf Öğrencilerinin Yaşlılık ve Yaşlanmaya İlişkin Düşüncelerinin ve Görüşlerinin Değerlendirilmesi. DEUHYO ED. 3(1); 15-22
• 32. [Özütürker M. 2021. Yaşlı Ayrımcılığı. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17 (36); 3043-3056. ]
• 33. [Tufan F, Yürüyen M, Kızılarslanoğlu MC. et. al. 2015. Geriatrics Education is Associated with Positive Attitudes toward Older People in Internal Medicine Residents: A Multicenter Study. Arch Gerontol Geriatr. 60(2); 307–310. ]
• 34. [Duru-Aşiret G, Türten-Kaymaz T, Canbolat Ö, Kapucu S. 2015. Hemşirelerin yaşlıya ilişkin tutumları. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 17(1); 10-20. ]
• 35. [Cozort RW. Student nurses’ attitudes regarding older adults: Strategies for fostering improvement through academia. Teaching and Learning in Nursing. 2008;3:21-5.]