SAĞLIKLI YAŞAM BİÇİMİ DAVRANIŞI GELİŞTİRMEDE DIŞSAL UYARICILARIN ETKİSİNE DAİR DENEYSEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 42 - 51, 30.06.2020

Fatmanur Güvenç , Ramazan Erdem , Zeynep Kuh

Öz

Teknolojinin hayatın tüm alanlarını kuşatmasıyla birlikte modern insanın yaşam tarzında ciddi değişiklikler meydana gelmiştir. Bu değişikliklerden birisi de insanların geçmişe oranla daha az hareket ediyor olmalarıdır. Ayrıca yeni yaşam tarzı içinde beslenme alışkanlıklarına bağlı olarak su içme miktarının azaldığı söylenebilir. Kişilerin hareketsiz yaşam tarzlarının ve su içme miktarlarındaki azalmanın birçok hastalığa zemin hazırladığı söylenebilir. Buradan hareketle kişisel sağlık sorumluluğu konusu olarak bireylerin hareketsiz ve susuz yaşamalarının önüne geçebilmek adına çeşitli uygulamalar düşünülebilmektedir. Mobil uygulama olarak karşımıza çıkan “adım sayar” ölçümleri ve kaç bardak suyun içildiğinin kaydedilmesi bunlara örnek olarak verilebilir. Çalışma sağlık yönetimi bölümü öğrencilerine üç aşamalı deneysel bir planlama yapılarak uygulanmıştır. Birinci aşamada katılımcılardan bir haftalık zaman diliminde her gün kaç adım attıklarını ve kaç bardak su içtiklerini belirtmeleri istenmiştir. İkinci aşamada katılımcılara hareket etmenin ve su tüketmenin ne kadar faydalı olduğuna ilişkin bilgi verilmiş ve her gün düzenli olarak hareket etmeleri ve su içmeleri gerektiğini hatırlatan mesajlar gönderilmiştir. Üçüncü ve son aşamada katılımcılara sadece bir kez hatırlatma yapılmış ve bir aylık bir sürede her gün attıkları adımları ve içtikleri su miktarlarını kaydetmeleri istenmiştir. Çalışma sonucunda katılımcıların attıkları adım sayısı ve içtikleri su miktarlarında, dış uyarıcıların devreye girmesi ile farklılık oluştuğu ve bu farklılığın olumlu yönde bir artış gösterdiği ortaya çıkmıştır. Sağlıklı yaşam biçimi davranışı geliştirmede dışsal uyarıcılar önemli rol oynayabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlıklı Yaşam Biçimi, Yürüme, Su içme

Kaynakça

• Açıksöz, S., Uzun, Ş., & Arslan, F. (2013), "Hemşirelik Öğrencilerinin Sağlık Algısı İle Sağlığı Geliştirme Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi", Gülhane Tıp Dergisi, 55(3), 181–187.
• Akdeniz, M., Yaman, A., Kılıç, S., & Yaman, H. (2010), "Aile Hekimliğinde Önlenebilen Sorunlar: Yaşlılarda Düşmeler", GeroFam Dergisi, 1(1), 117–132.
• Ardıç Çobaner, A., (2013), "Sağlık İletişiminde Korku Öğesinin Kullanımı: Sigara Paketlerinde Kullanılan Sigara Karşıtı Görsellerin Göstergebilimsel Analizi", İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (37), 211–235.
• Batmanghelidj, F., (2015), Hasta Değil Susuzsunuz. (S. Mutlu, Ed.). Klan Yayınları. İstanbul.
• Baysal, A. (2013), "Su ve Sağlığımız", Beslenme ve Diyet Dergisi, 41(3), 191–193.
• Çolakoğlu, F. F., (2003), "8 Haftalık Koş- Yürü Egzersizinin Sedanter Orta Yaşlı Obez Bayanlarda Fizyolojik, Motorik ve Somatotip Değerleri Üzerine Etkisi", Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 275–290.
• Genç, A., Şener, Ü., Karabacak, H., & Üçok, K., (2011)., "Kadın ve Erkek Genç Erişkinler Arasında Fiziksel Aktivite ve Yaşam Kalitesi Farklılıklarının Araştırılması", Kocatepe Tıp Dergisi, 12, 145–150.
• Gönülateş, S., Saygın, Ö., & B. İrez, G., (2010), "Düzenli Yürüyüş Programının 40 - 55 Yaşları Arası Bayanlarda Sağlık İlişkili Fiziksel Uygunluk Unsurları ve Kan Lipidleri Üzerine Etkisi", Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 960–970.
• Güngörmüş, H. A., (2007), Özel Sağlık-Spor Merkezleri̇nden Hi̇zmet Alan Bi̇reyleri̇ Rekreasyonel Egzersi̇ze Güdüleyen Faktörler, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
• İlhan, N., Akhan, L., & Batmaz, M., (2010), "Üniversite Öğrencilerinin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları", Maltepe Ünivetsitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(3), 34–44.
• Kaya, N., Demetgül, M., Bölükbaşı, N., & Atıcı, İ., (2003), "Kadınların Yaşam Tarzı Değişkenleri ile Osteoporoz Arasındaki İlişki", Aile ve Toplum, 2(6), 1–7.
• Seven, M. Al., & Engin, Al. O., (2008), Öğrenmeyi Etkileyen Faktörler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 189–212.
• Sezgin, D., (2011a), Tıbbileştirilen Yaşam Bireyselleştirilen Sağlık. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sezgin, D., (2011b), "Yaşam Tarzı Önerileri Bağlamında Sağlık Haberlerinin Analizi", Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 52–78.
• Tuncay, T., (2016), "Sosyal Hizmet Müdahalesini Araştırmak", Journal of Society &Social Work, 27(2).
• US Department of Health & Human Services (2000) Healthy People 2010, http://www.healthypeople.gov. (Erişim tarihi: 10.04.2019).