Süleyman Demirel Üniversitesi personelinin organ-doku bağışı ve nakli hakkındaki bilgi ve tutumları

Yıl 2008, Cilt: 15 Sayı: 4, 28 - 33, 29.05.2009

Mehtap Akış Ebru Katırcı Hayriye Y. Uludağ Bahriye Küçükkılıç Turgut Gürbüz Yasemin Türker Hacer Kayacan Kurtuluş Öngel Hüseyin Gül

Öz

Süleyman Demirel Üniversitesi
TIP FAKÜLTESİ DERGİSİ: 2008 Aralık; 15 (4)

Süleyman Demirel Üniversitesi personelinin organ-doku bağışı ve nakli hakkındaki bilgi ve tutumları

Mehtap Akış*, Ebru Katırcı**, Hayriye Y. Uludağ**, Bahriye Küçükkılıç**, Turgut Gürbüz**,Yasemin Türker**, Hacer Kayacan**, Kurtuluş Öngel**, Hüseyin Gül*


Özet
Amaç: Organ-doku nakli; vücutta görevini yapamayan bir organın-dokunun yerine canlı bir vericiden veya ölüden alınan sağlam ve aynı görevi üslenecek bir organın-dokunun nakledilmesi işlemidir. Bu çalışmanın temel amacı; Süleyman Demirel Üniversitesi personelinin bu konudaki bilgi ve tutumlarını belirlemek ve organ-doku bağışı konusunda bilgi ve tutumlarını belirlemektir. Materyal-Metod: Çalışma 2007 yılı Aralık
ayında Süleyman Demirel Üniversitesi Mediko-Sosyal Polikliniği.nde gerçekleştirilmiştir. 12.si kapalı, 1 tanesi açık uçlu olmak üzere, 13 soruluk bir anket formu hazırlanarak, buraya başvuran üniveritemiz personeline rastgele uygulanmış ve sonuçları değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmaya katılan kişilerin yaş aralığı, cinsiyet dağılımları, üniversitedeki görevi sorgulanmıştır. Organ bağışı konusundaki bilgileriniz yeterli mi ?, Organ bağışı hakkındaki bilgilerinizi nereden ediniyorsunuz ?, Nerelere organ bağışında bulunulabilir ?, Organ bağışında bulunabilmek için neler gereklidir ?, Doku uyumu konusundaki bilgileriniz,
hangi şartlarda organ nakli gerçekleşebilir ?, Sizce hangi organlar bağışlanabilir ? sorularına cevap aranmıştır. Akrabalarınızda organ bağışında bulunan var mı ve kendiniz bağışta bulundunuz mu ya da bulunmayı düşünüyor musunuz sorusu da kişilerin tutumlarına yönelik sorularımızdır. Bulgular: Çalışma grubunun yaş ortalaması 34,70±9,04 SD olarak bulunmuştur. Cinsiyet dağılımları incelendiğinde; %68 erkek, %32 kadındır. Personelin %72.si organ-doku bağışı hakkındaki bilgilerinin yeterli olduğunu belirtirken, %28.i
bu konuda yetersiz bilgi sahibi olduğunu söylemiştir. Tutum belirlemeye yönelik organ-doku bağışında bulundunuz mu ya da bulunmayı düşünüyor musunuz sorusuna da, %60 fikrim yok, %21 evet, %19 hayır cevabı verilmiştir. Sonuç: Bugün, tüm ülkelerde bu konuda bilgilendirme amaçlı hizmet veren birçok kurum ve kuruluş bulunmaktadır. Hepsi bu konuda organ-doku nakli bekleyenlere ve yakınlarına yardımcı olmak için çaba sarf etmektedir. Ne yazık ki; yeterli oranda bilgi sahibi olunmadığı ve organ-doku bağışından kaçınıldığı için, bu kurum ve kuruluşlar yeterli düzeyde görevlerini yerine getirememektedir.
Anahtar kelimeler: Organ transplantasyonu, donör, doku uyumu, organ-doku bağışı konusundaki farkındalık.

Abstract

Knowledge and attitude of Suleyman Demirel Unıversity staff About organ-tissue donation and transplantation Aim: Organ transplantation is a medical procedure that includes the transfer of a healthy organ from a donor or a cadaver into a patient who has a dysfunctional organ. The main aim of this study is to detect the level of knowledge and attitudes of the personnel at Suleyman Demirel University about organ donation and transplantation and to collect data about this subject. Material-Method: This study is conducted in December
2007 in staff.s day clinic of Suleyman Demirel University. A questionnaire with 12 close-ended and 1 open-ended questions was applied to the university staff by randomized sample method and the results were evaluated. Age groups, frequency distribution based on gender and work status of the staff were cross-examined. Answers were searched for the questions such as .Do you think that you have enough knowledge about organ transplantation?., .From where do you get information about organ donation?., .Where and in which conditions would you make organ donation?., .What do you know about tissue adaptation?., .In which conditions organ transplantation could be possible?., and .Which organs could be transplanted?.About the attitudes we had two questions. One was .Any of your relatives donated any organs before?. And the second question was .Have you donated any of your organs or would you think to donate your organs in the future?. Findings: Avarage age for our study group was found to be 34,70±9,04 SD. According to age; %68 of them were men and %32 were women. %72 of the staff stated themselves as insufficient about organ-tissue donation, only %28 of them found themselves sufficient. Question, .have you ever donated
organ-tissue or do you think to donate organ-tissue?., to detect attitudes; %21 answered .yes., %19 answered .no. and %60 suggested nothing. Conclusion: Nowadays, there are many associations and foundations that provide information about organ transplantation in all countries. All of them attempt to help those who are in need of organ transplantation or their relatives. Unfortunately, these associations and foundations can.tmake their duties properly because people don.t have enough knowledge about organ donation and they hesitate to donate their organs.

Key words: Organ transplantation, donor, tissue adaptation, awareness about organ donation.

Anahtar Kelimeler

Organ transplantasyonu, donör, doku uyumu, organ-doku baðýþý konusundaki farkýndalýk

Kaynakça

• Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Yönetmeliði, 25748 sayýlý resmi gazete, 07.03.2005
• Anadol E, Tüzüner A; Transplantasyon Tarihçesi, Türkiye Klinikleri Cerrahi Dergisi, 6(1):1-3, 2001 3. www.bsm.gov.tr
• Demiryoðuran S, Apaydýn E; Laparoskopik Donör Nefrektomi; Türk Üroloji Dergisi, 33(1):71-74, 2007
• Aksoy; Þ, Kadavradan Organ Baðýþýný Artýrmaya Yönelik Bir Öneri; Türkiye Klinikleri Týp Etiði-Hukuku- Tarihi Dergisi, 11(3):189-194, 2003
• Gürkan A, Kaçar S; Çapraz Vericili Renal Transplantasyon; Türkiye Klinikleri Cerrahi Týp Bilimleri,2(21):31-34, 2006
• Tümer A R, Hancý Ý H, Bilge Y; Bir Olgu Nedeniyle Organ Naklinde Hukuki Sorumluluðun Deðerlendirilmesi; Ankara Cerrahi Dergisi, 3(12):198- 200, 2001
• Düzenli Y; Ýslami Kaynaklar Açýsýndan Organ Nakli; Türkiye Klinikleri Týp Etiði-Hukuku-Tarihi Dergisi 13(2):125-130,2005
• Edirne T; Türkiye’de Organ Ve Doku Nakli Uygulamalarý Sonuçlarý Ve Strateji Önerileri; Türkiye Klinikleri Týp Bilimleri Dergisi; 24(3):261-266,2004
• Naçar M, Çetinkaya F, Kanyýlmaz D, Tokgöz B, Utaþ C; Hekim Adaylarýnýn Organ Nakline Bakýþ Açýlarý; Türk Nefroloji, Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 10(2):123-128, 2001
• Bilgel N, Ýrgil C, Özen Y, Beyhan E, Çaðlayan H, Bilgel H; Saðlýk Personeli Ve Týp Öðrencilerinin Organ Baðýþý, Nakli Ve Beyin Ölümü Hakkýndaki Bilgi Ve Tutumlarý; Ulusal Cerrahi Dergisi, 10(5):301-306, 1994
• Taner P, Akarsu C, Ergin A, Derviþoðullarý S; Kýrýkkale Þehrinde Organ Baðýþý Ve Kerotoplastiye Yaklaþým; Türkiye Klinikleri Oftalmoloji Dergisi, 11(3):122-125, 2002
• www.konyasm.gov.tr
• Yücetin L, Keçecioðlu N, Ersoy F F; Türkiye’de Kadavra Kaynaklý Organ Teminindeki Sorunlarýn Çözümü: Eðitimli Organ Nakil Koordinatörleri; SSK Tepecik Hastanesi Dergisi,13(1):7-10, 2003
• Daðlar B; Kalp Nakli Programlarý; Türkiye Klinikleri Cerrahi Týp Bilimleri;2(8):4-7; 2006
• Durdu S, Akar R, Çavolli R, Eren NT, Çorapçýoðlu T, Uçanok K, Özyurda Ü; Ýleri Dönem Kalp Yetmezliðinde Alternatif Arayýþlar; Anadolu Kardiyoloji Dergisi; 3(3):252-260;2003
• Çelik B, Orak R, Uz YN; Kuruluþundan Günümüze Ulusal Organ ve Doku Nakli Koordinasyon Merkezi: Organ Baðýþýnda Türkiye’nin Panoramasý; Türkiye Klinikleri Nefroloji Dergisi; 1(1):102-106; 2003.
• Doðan H; Alternatif Týp Olabilir mi?; Türkiye Klinikleri Týp Etiði-Hukuku-Tarihi Dergisi; 5(1):32-34; 1997.
• Ersöz S, Kurtipek Ö, Alkýþ N, Tuð T, Deda H; Kadavra Donör Problemi; Çaðdaþ Cerrahi Dergisi; 10(1):28- 31; 1996.