Fırat Havzası Sulama Şebekelerinde Tarımda Su Kullanımının Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 1, 103 - 108, 12.10.2018

Yusuf Yiğit Belgin Çakmak

Öz

Ülkemizde
altı adet sınıraşan su havzası bulunmaktadır. Bu çalışma, sınıraşan havzalardan
biri olan Fırat havzasındaki sulama şebekelerinde 2016 yılına ilişkin tarımda
su kullanımını değerlendirmek amacıyla yürütülmüştür. Bu çalışmada performans göstergesi olarak, Uluslararası Su Yönetimi Enstitüsü
(IWMI) tarafından geliştirilen birim alan ve suya karşılık elde edilen gelire ilişkin
dört karşılaştırmalı performans göstergesi ile diğer su kullanım etkinliği
göstergeleri birlikte kullanılmıştır. Bu göstergeler; proje alanı brüt üretim değeri (PABÜD), fiilen sulanan alan brüt üretim
değeri (FSABÜD), saptırılan suya karşılık brüt üretim değeri (SSKBÜD), sulama
suyu ihtiyacına karşılık brüt üretim değeri (SSİBÜD), su temini oranı (STO) ve sulama
oranı (SO)’dır. Araştırma
alanında, su temin oranı 0.21-22.91, sulama oranı %4-176, proje alanı brüt
üretim değeri 402,72-4247,83 TLha-1, fiili sulanan alan brüt üretim değeri
523,16-20162,80 TLha-1, saptırılan sulama suyuna karşılık brüt
üretim değeri 0,05-1,59 TL/m-3 sulama suyu ihtiyacına karşılık brüt
üretim değeri 0,05-0,51 TLm-3olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tarımda su kullanımı, Fırat havzası

Kaynakça

• Akkuzu, E. ve Mengü, G.P. 2012. Aşağı Gediz Havzası Sulama Birliklerinde Karşılaştırmalı Performans Göstergeleri İle Sulama Sistem Performansının Değerlendirilmesi. Ege Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, Sayı:49- (2): 149-158 Aküzüm, A., Çakmak, B. ve Gökalp, Z. 2010. Türkiye’de Su Kaynakları Yönetimi ve Değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 3 (1): 67-74.
• Anonim 2015. Devlet su işleri genel müdürlüğü 2015 yılı faaliyet raporu. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü. 359s. Ankara.
• Çakmak, B. ve Tekiner, M. 2010. Çanakkale Kepez Kooperatifinde Sulama Performansının Değerlendirilmesi. 1. Sulama ve Tarımsal Yapılar Sempozyumu 27-29 Mayıs 2010. Kahramanmaraş Sütçüimam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü. Cilt:1, s.279-290, K.Maraş.
• Çakmak, B. , Gökalp, Z. 2013. Kuraklık ve Tarımsal Su Yönetimi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi Fen Sayı: 4, Yıl: 2013, s.1-11.
• Çakmak, B., Gökalp, Z., Demir, N. 2014. Sınıraşan Nehir Havzalarda Tarımda Su Kullanımının Değerlendirilmesi. Tekirdag Ziraat Fakültesi Dergisi/Journal of Tekirdag Agricultural Faculty T.Z.F Dergisi Yıl 2014 11(2): 119-129Tekirdağ.
• Kırnak, H. ve Karaca, L. 2017. Sarıoğlan Sulama Birliği Sahasında Sulama Performansının Değerlendirilmesi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi (GBAD) Cilt: 6, Sayı: Özel Sayı (BSM-2017) : 35-41
• Molden, D. J., Sakthivaldivel, R., Perry, C.J., De Fraiture, C., Kloezen, W.H., 1998. Indicators for comparing performance of irrigated agricultural systems. International Water Management Institute (IWMI) Research Report No.20. Colombo, Sri Lanka.
• Sönmezyıldız, E. ve Çakmak, B. 2013. Eskişehir Beyazaltın Köyü Arazi Toplulaştırma Alanında Sulama Performansının Değerlendirilmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. Cilt:26, sayı:1, s.33-40, Antalya.