Farklı Azot Dozu ve Biçim Zamanlarının Arı Otu (Phacelia tanacetifolia Bentham )’nun Ot Verimi ve Kalitesi Üzerine Etkileri

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 2, 286 - 293, 23.12.2019

Mevlüt Türk , Mehmet Alagöz

Öz

Bu araştırma beş farklı azot dozunun (0, 4, 8, 12 ve
16 kg/da) ve dört farklı biçim zamanının (çiçeklenme öncesi, % 50 çiçeklenme,
tam çiçeklenme ve tohum bağlama dönemi) arı otunun (Phacelia tanacetifolia Bentham) verim ve kalite değerlerine
etkisini belirlemek amacıyla 2017 ve 2018 yıllarında Isparta koşullarında
yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü
olarak kurulmuştur. Çalışmada incelenen özellikler kuru ot verimi, ham protein
oranı, ham protein verimi, ADF, NDF, toplam sindirilebilir besin maddesi
(TSBM), kuru madde tüketimi (KMT), sindirilebilir kuru madde (SKM) ve nispi yem
değeridir. Azot dozları ve biçim zamanları arı otunun verim ve kalitesi üzerine
önemli derecede etki yapmıştır. Azot uygulamaları kuru ot verimi, ham protein
oranı, ham protein verimi, toplam sindirilebilir besin maddesi, kuru madde
tüketimi, sindirilebilir kuru madde ve nispi yem değerini arttırırken, ADF ve
NDF oranlarını azaltmıştır. Biçim zamanındaki gecikmeler ot kalitesinde azalmaya
neden olmuştur.  Biçim zamanı geciktikçe,
ham protein oranı, toplam sindirilebilir besin maddesi, kuru madde tüketimi,
sindirilebilir kuru madde ve nispi yem değeri azalmış, kuru ot verimi, ham
protein verimi, ADF ve NDF oranları artmıştır. Isparta ve benzeri ekolojik
koşullarda yüksek verim ve kalite için arı otunda 12 kg/da N’un yeterli olduğu
sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arıotu, kuru ot verimi, ham protein, ndf, nispi yem değeri

The Effects of Different Nitrogen Fertilization and Harvesting Stages on Forage Yield and Quality of Phacelia (Phacelia tanacetifolia Bentham)

Öz

This
research was conducted to determine the effects of five different nitrogen
doses (0, 40, 80, 120 and 160 kg ha-1) and four different cutting
times (before flowering, 50% flowering, full flowering and seed filling stages)
on yield and quality components of phacelia (Phacelia tanacetifolia Bentham) under Isparta conditions in the 2017
and 2018 growing seasons. The experiment was established in a randomised complete
block design with three replicates. Hay yield, crude protein (CP) ratio, CP
yield, acid detergent fibre (ADF), neutral detergent fibre (NDF) ratios, total
digestible nutrient (TDN), dry matter intake (DMI), digestible dry matter (DDM)
and relative feed value (RFV) were investigated in this research. Nitrogen rates
and harvesting stages significantly affected most of the quality components
determined in phacelia. Nitrogen applications increased hay yield, CP ratio, CP
yield, DDM, DMI, TDN and RFV, while it decreased ADF and NDF ratios. Harvesting
at the late stages caused a reduction in forage quality. Crude protein, TDN, RFV,
DMI, DDM contents decreased with advancing stages, while hay yield, CP yield,
ADF and NDF contents increased. It is possible to obtain high forage yield and
good quality with 120 kg ha-1 nitrogen application in similar
ecologies and Isparta.

Anahtar Kelimeler

Phacelia, hay yield, crude protein, NDF, relative feed value

Kaynakça

• Ates, E., Tekeli, A.S., ve Boynukara, B., 2014. Performance Of Fodder Pea (Pisum arvense L.) - Fiddleneck (Phacelia tanacetifolia Bentham) Mixture Under Different Nitrogen Doses. Romanian Agricultural Research, No. 31, 1-6.
• Aydın N., Mut Z., Mut H. ve Ayan İ., 2010. Effect of Autumn and Spring Sowing Dates on Hay Yield and Quality of Oat (Avena sativa L.) Genotypes. Journal of Animal and Veterinary Advances. 9(10): 1539-1545.
• Cassida, K. A., Griffin T. S., RodrIguez J., Patching S. C., Hesterman O. B. and Rust S. R., 2000. Protein degradability and forage quality in maturing alfalfa, red clover and birdsfoot trefoil. Crop Science, 40, 209-215. Collins, M. and Fritz J. O., 2003. Forage Quality. Forages, An Introduction to Grassland Agriculture Ed: R.F. Barnes, C.J. Nelson, K.J. Moore and M. Collins. Blackwell Publishing, Ames, 363–390.
• Çabuk, A., 1982. Çukurova Koşullarında Fazelya (P. tanacetifola Bentham)’nın Tohumluk Miktarının Verim Ve Tarımsal Karakterlere Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Ç.Ü.Z.F. Tarla Bitkileri Bölümü. 22s.Çeçen, S., Gösterit, A., Gurel, F. 2007. Pollination effects of the bumble bee and honey bee on white clover (Trifolium repens L.) seed production. Journal of Apicultural Research, 46 (2): 69-72.
• Dağ, V., 2013. Farklı Azot Dozlarının Arı otu (Phacelia tanacetifolia Bentham)'da Verim Ve Bazı Tarımsal Karakterlere Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. 31s.
• Djordjevic, N., Dinic, B., Grubic, G., Vuckovic, S., and Simic, A., 2005. The Quality and Chemical Composition of Phacelia tanacetifolia Benth. and Lucerne Silages. Integrating Efficient Grassland Farming and Biodiversity. Proceedings of the 13th International Occasional Symposium of the European Grassland Federation, Tartu, Estonia, 29-31 August, 294-297.
• Ertürk, A., 2019. Kahramanmaraş Koşullarında Farklı Azot ve Fosfor Dozlarının Arı Otu (Phacelia tanacetifolia Bentham) 'nda Verim Ve Bazı Tarımsal Karakterlere Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. 32s.Gürel, F., Gösterit, A. 2009. Importance of honeybee and bumblebee pollination in Turkey. 19th Eucarpia Conference. 26-29 May, Ljubljana, Slovenia.
• Horrocks, R.D., and Vallentine, J.F., 1999. Harvested Forages. Academic Press, London, UK.
• Kacar, B., ve İnal, A., 2008. Bitki Analizleri. Nobel Yayınları. No, 1241, Ankara.
• Linn J. and Martin N. P., 1989. Forage quality tests and interpretation. Minnesota EXT. Service. AG-FO-2637. Universityt of Minnesota, Saint Paul.
• Markovic, J., Radovic J., Lugic Z. and Sokolovic D., 2007. The effect of development stage on chemical composition of alfalfa leaf and stem. Biotechnology in Animal Husbandry, 23(5-6), 383-388.
• Özkan U. and C.S. Sevimay, 2018. The Effects of Different Nitrogen Fertilizer Doses on Herbage Yield and Quality of Fiddleneck (Phacelia tanacetifolia Benth.) Under Ankara Conditions. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 2018, 27 (2): 62−70.
• Rohweder, D.A., Barnes R.F. and Jorgensen N., 1978 Proposed hay grading standards based on laboratory analyses for evaluating quality. J. Anim. Sci., 47, 747-759.
• Sağlamtimur, T., Tansı, V., ve Baytekin, H., 1989. Çukurova Koşullarında Kışlık Ara Ürün Olarak Yetiştirilen Arıotu (Phacelia californica Chamm.)’n da Biçim Zamanını Bitki Boyu ve Ot Verimine Etkisi Üzerinde Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. Cilt 4, Sayı 1, s.76-83.
• Sağlamtimur, T., ve Baytekin, H., 1993. Arıcılık İçin İdeal, Silaj Üretimine Uygun Bir Bitki: Arı otu, Teknik Arıcılık Dergisi, 40: 16-17.
• Sanderson, M.A. and Wedin W.F., 1988. Cell wall composition of alfalfa stems at similar morphological stages and chronological age during spring growth and summer regrowth. Crop Sci., 28, 342-347
• SAS Institute. 1998. INC SAS/STAT users’ guide release 7.0, Cary, NC, USA.
• Türk, M., Albayrak, S., ve Yüksel, O., 2009. Effects of Fertilisationand Harvesting Stages On Forage Yield And Quality Of Hairy Vetch (Vicia villosa Roth.). New Zealand Journal of Agricultural Research, 52, 269-275.
• Wilczewski E., Skinder Z. and Szczepanek M., 2008. Effect of the nitrogen dose on qualitative characters of green forage made of nonpapilionaceous plants grown in stubble intercrop. Acta Scientiarum Polonorum - Agricultura. 7 (2): 133-141. Yılmaz, H., and Albayrak, S., 2017. Eskişehir Ekolojik Koşullarında Azotlu Gübrelemenin Arıotu (Phacelia tanacetifolia Bentham) ’nun Ot Verimi Üzerine Etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26(1), 96-103.