Yağ Gülü Koşnili Rhodococcus Perornatus Cockerell & Parrott (Hemiptera: Coccidae)’Un Popülasyon Değişiminin Ve Bazı Bitki Koruma Ürünlerinin Etkinliğinin Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 15 Sayı: 2, 122 - 128, 09.12.2020

Sultan Tanrıverdi , Ozan Demirözer

Öz

Isparta ili yağ gülü
üretim alanlarında ekonomik açıdan zarara neden olan Rhodococcus perornatus Cockerell & Parrott’un popülasyon
değişiminin belirlenmesine yönelik çalışmalar 2016-2017 yıllarında Isparta
Merkez Yakaören’de yer alan iki farklı yağ gülü bahçesinde Mart-Ekim ayları
arasında haftalık olarak tesadüfi olarak seçilen 40 adet 10 cm uzunluğundaki 2
yıllık dallar toplanarak gerçekleştirilmiştir. Alınan dal örneklerinde
zararlının I. ve II. dönem nimfleri, ergin erkek bireyleri, dişilerin yumurta
oluşturma öncesi (pre-ovipozisyon) ve yumurtalı bireyleri sayılmış, ayrıca
sayımlar sırasında ölü ve canlı bireyleri kaydedilmiştir. Ayrıca, yumurtalı
dişilerden seçilen 10 adet bireye ait yumurta sayımı yapılmıştır. Popülasyon
grafikleri incelendiğinde II. dönem nimflere ait popülasyonun Mart ayının son
günlerinde aktif olmaya başladıkları gözlenmiş ve Nisan ayında gelişimini
hızlandırdığı saptanmıştır. Çalışmada ayrıca bazı bitki koruma ürünlerinin
etkinliğinin belirlenmesi amacıyla laboratuvar ortamında zararlının I. ve II.
dönem niftlerine karşı Azadirachtin (Nimbecidine), Lecanicillium lecanii (Nibortem), Beauveria bassiana (Nostalgist) ve Mineral yağın etkinliği
belirlenmiştir. Nibortem, Nimbecidine, Nostalgist, yağ ve yağ+azadirachtin
ilaçlarının sayım zamanları (1. 3. 5. 7. gün) uygulama sonuçları arasında
önemli bulunmuştur. Kontrol uygulamasında sayım zamanlarında 1. günde en düşük
ortalama görülürken 3. 5. 7. sayım günleri arasında ortalamalar arasında bir
fark bulunmamıştır. I. ve II. nimf döneminde sayım günleri arasında istatistiki
anlamda birbirlerinden farklı oldukları belirlenmiş olup en yüksek ölüm
ortalamaları 7. günde elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ana zararlı, Azadirachtin, Beauveria bassiana

Kaynakça

• Akşit, T. ve Apak, F. K., 2013. Erik üzerinde Sphaerolecanium prunastri (Fonscolombe, 1834) (Hemiptera: Coccidae)’nin biyolojik özellikleri, bulaşma oranı ve bazı insektisitlerin etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 37(1): 133-144.
• Altınok, M. A., 2004. Isparta İli Yağ Güllerinde Zararlı Rhodococcus perornatus (Cockrell and Parrott) (Homoptera: Coccidae)’un Biyolojisi Popülasyon Gelişmesi, Yayılışı, Doğal Düşmanları ve Mücadelesi Üzerine Araştırmalar. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, (Basılmamış) Doktora Tezi, Adana, 104 s.
• Altınok, M. A., Ulusoy, M. R. and Karaca, İ., 2003. Bazı Kimyasal Savaş ve Yüksek Basınçlı Su Uygulamalarının Rhodococcus perornatus (Cockerell and Parrot) (Hemiptera: Coccidae)’un Kışlayan II. Dönem Nimflerine Etkileri, Türkiye III. Bitki Koruma Kongresi, 15-18 Temmuz 2009, Van.108
• Anonim, 2003a. Definitions of Organic Deterrents. http://www.ourgardenpests.com (Son erişim tarihi: 12.06.2019)
• Anonim, 2003b. The Organic Gardeners Guide To Pest Control. http://www.findarticles.com (Son erişim tarihi: 15.06.2019)
• Azizoğlu, U., Bulut, S. ve Yılmaz, S., 2015. Organik Tarımda Biyolojik Mücadele: Entomopatojen Biyo İnsektisitler. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(5): 375-381.
• Bakry, M. M. S., Fouad, M. S., Moussa, S. F. M. and Ahmed, F. F., 2015. Field evaluation of some insecticides against Insulaspis pallidula and Icerya seychellarum on mango trees at Qena Governorate, Egypt, Ash Ese Journal of Agricultural Science, 1(4), pp. 028-032.
• Baydar, H., 2006. Oil-Bearıng (Rose damascana Mill.) Cultivation and Rose Oil Industry in Turkey, Published İn Euro Cosmetics, 14(6), 13-17.
• Baydar, H., 2008. Soğuk Muhavaza ve Kurutmanın Yağ Gülü Çiçeklerinin Uçucu Yağ İçeriği ve Bileşimine Etkileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 3(1):42-48.
• Buhroo, A. A., Rasheed, F. N. and Khanday, A. L., 2016. An assessment on population density of San Jose Scale Quadraspidiotus perniciosus (Comstock) (Hemiptera: Diaspididae) and its biological control in Kashmir. Munis Entomology & Zoology Journal, 11(2): 434-440.
• Caner, Y. ve Tuncer, C., 2017. Zararlı Böceklerle Organik Tarımda Mücadele Yöntemleri. Cine-tarim dergisi, yhttp://www.cine-tarim.com .tr/dergi/arastirma02.htm
• Demirözer, O., 2004. Isparta bölgesi meyve ağaçlarında zararlı Coccoidea (Homoptera) türleri ve doğal düşmanları Üzerinde Araştırmalar, Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, YL tezi, 65, Isparta.
• Demirözer, O., 2008. Isparta ili yağ gülü (Rosa damascena Miller) üretim alanlarında bulunan zararlılar, yayılışları, doğal düşmanları ve önemlilerinin populasyon değişimleri. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, YL tezi, Isparta, 152 s.
• Demirözer, O., Karaca, İ. ve Karsavuran, Y., 2011. Population fluctuations of some important pests and natural enemies found in oil-bearing rose (Rosa damascena Miller) productionareas in Isparta province (Turkey). Türkiye Entomoloji Dergisi, 35 (4): 539-558.
• Demirözer, O., 2012. Isparta İli yağ gülü, Rosa damascena Miller, alanlarında bulunan doğal düşman türleri, 56. Her Yönüyle Gül Sempozyumu, (7-9 Haziran 2012, Isparta), 63 s.
• Demirözer, O. ve Karaca, İ., 2014. Isparta ili yağ gülü (Rosa damascena Miller) üretim alanlarında bulunan zararlılar, yayılışları, doğal düşmanları ve önemlilerinin populasyon değişimleri. Türkiye Entomoloji Bülteni, 4(3): 184s
• Doğayı ve Çevreyi Koruma Derneği, 2017. Tarım Kimyasalları ve GDO'lu Tarımın Zararları. http://dogader.org/index.php/bilgi/104-tarim-kimyasallari-gdo-tariminin-zararlari. (Son erişim tarihi: 01.04.2019).
• Ghaffari, S., Karimi, J., Kamali, S. and Moghadam, E. M., 2017. Biocontrol of Planococcus citri (Hemiptera: Pseudococcidae) by Lecanicillium longisporum and Lecanicillium lecanii under laboratory and greenhouse conditions. Journal of Asia-Pacific Entomology, 20: 605–612.
• Ghahari, H. and Abd-Rabou, S., 2012. Encyrtid fauna (Hymenoptera: Chalcidoidea: Encyrtidae) from North and northwestern Iran. Entomofauna Zeıtschrıft Für Entomologıe, 34: 481-488.
• İsmail, I. A., Abdel-Rahamanand, R. S. and Abdel-Raheem M. A., 2015. Influence of some essential oils, chemical compounds and their mixtures against Ceroplastes rusci L. and Asterolcanium pustolans Cock on figtrees. International Journal of Chem Tech Research, 8 (9): 187-195.
• Isman, B., 2000. Plant Essantial Oils For Pest And Disaease Management. Crop Protection. 19 (8-10): 603-608.
• Japoshvili, G. and Çelik, H., 2010. Fauna of Encyrtidae, parasitoids of coccids in Golcuk Natural Park. Entomologia Hellennica, 19: 132-136.
• Karen, L., Avalos V. and Juan, W. K., 2015. Efecto de Lecanicillium lecanii y Beauveria bassiana sobre Planococcus citri en condiciones de laboratorio. Rebıolest, 1(3): e44.
• Kaydan M. B. ve Kilincer N., 2007. Determination of Egg Laying Character of Phenacoccus aceris (Signoret) (Hemiptera: Coccoidea: Pseudococcidae) on Different Host Plant Species. Tarım Bilimleri Dergisi-Journal of Agricultural Sciences, 13: 224-230.
• Kısmalı, Ş. N. and Madanlar, N., 1988. A. indica’nın Böceklere Etkileri Üzerinde Bir İnceleme. Türkiye Entomoloji Dergisi, 12(4): 239-249.
• Kozar, F., Benedicty, Z. K., Fetyko, K., Kiss, B. and Szita, E., 2013. An annotatedup date of the scale insect check list of Hungary (Hemiptera, Coccoidea). ZooKeys, 309: 49–66.
• Mangoud, A. A. H., Abd El-Wahid, M. S. and Abd El-Aziz, M. A., 2008. Comparison between oriented and whole tree spraying methods for controlling Bambusaspis bambusae (Boisduval) on bamboo plants. Egyptian Academic Journal of Biological Sciences, 86 (5): 1861-1875.
• Mangoud, A. A. H. and Abou-Setta, M. M., 2012. Chemicals control of scale insects (Hemiptera: Coccoidea) under local conditions. Egyptian Academic Journal of Biological Sciences, 5(2): 175-181.
• Meteoroloji Müdürlüğü, 2017. İklim Verileri. https://mgm.gov.tr/?il=Isparta. (Son erişim tarihi: 18.03.2018)
• Mohamed, I. A., Mohamed, G. S., AbdulHafeez, E. Y. and Ibrahim, O. H. M., 2017. Efficiency of sweet flag and curly parsley volatile oils compared with synthetic insecticides against Ceroplastes rusci on Ruellia plants, Hellenic Plant Protection Journal, 10: 15 -24.
• Online makina, 2017. Yağ Güllerinin Ana Zararlısı Gül Koşnili. http://www.onlinemakina.com/Yag-Gullerinin-Ana-Zararlisi-Gul-Kosnili, (Son erişim tarihi: 15.03.2019)
• Panis, A., 2011. Rhodococcus perornatus new to France (Hemiptera, Coccidae). scalenet. info/ references/Panis 2011/.(Son erişim tarihi: 15.03.2019)
• Rosado, J. F., Bacci, L., Martins, J. C., Silva, G. A., Gontijo, L. M. and Picanço, M. C., 2014. Natural biological control of green scale (Hemiptera: Coccidae): a field life-table study. Biocontrol Science and Technology, 24 (2): 190-202.
• Shaaban, A. R., Hoda, B. and Noha, A., 2012. Control measures of two soft scale insects (Hemiptera: Coccidae) infesting guava and mango trees in Egypt, The Journal of Basic & Applied Zoology, 65: 55-61.
• Telli, S., Derviş, S. ve Yiğit, A., 2014. Entomopatojen fungus, Lecanicillium lecanii (Sordariomycetes: Hypocreales)’nin bazı fitofag Hemiptera türlerine etkisi, Türkiye Entomoloji Dergisi, 38(3): 351-362.
• Trencheva, K. and Tomov, R., 2014. Checklist of Scale Insects in Bulgaria (Hemiptera, Coccoidea). Acta Zoologica Bulgarica, 6: 65-72.
• Tsalbukov, P., 1971. Testing Preparations for Control of Rhodococcus bulgariensis. Rastitelna Zashchita, 19 (12): 23-24.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2019. Isparta İli Yağ Gülü üretim alanları, miktarları ve verimleri. http://www.tuik.gov.tr/Start.do. (Son erişim tarihi: 15.03.2019)
• Ülgentürk, S., Noyes, J., Zeki, C. & Kaydan, M. B., 2004. Natural Enemies of Coccoidea (Hemiptera) on Orchard Treesand the Neighbouring Areas Plants in Afyon, Ankara, Burdur Isparta Provinces, Turkey. Proceeding of the X International Symposium on Sscale Insect Studies, 361-372.
• Xiao, Y., Mao, R., Singleton, L. and Arthurs S., 2016. Evaluation of Reduced-Risk Insecticides for Armored Scales (Hemiptera: Diaspididae) Infesting Ornamental Plants. Journal of Agricultural and Urban Entomology, 32: 71-90.