Rototiller Arka Kapak Yüksekliğinin Toprağı Sıkıştırma, Parçalama ve Karbondioksit Emisyonu Üzerine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 214 - 219, 17.12.2021

Zafer Güngör Davut Akbolat

Öz

Toprak işleme sırasında ise işleme derinliği, toprağın karıştırılma miktarı gibi toprak işlemedeki uygulanan yöntemler ile toprak işleme ekipmanı tipi ve ayarları da bazı toprak fiziksel özellikleri ve toprak CO2 emisyonu üzerine etkilidir.
Bu çalışmada, rototillerin üç farklı arka kapak konumu “Üst, Orta, Alt ve Kontrol” uygulama (faktör) olarak ele alınmış ve toprağı sıkıştırma, parçalama ve toprak CO2 emisyonları belirlenmiştir. Bunun için de işleme derinlikleri, toprak hacim ağırlığı, porozite, toprak sıcaklıkları, toprak penetrasyon dirençleri ve ortalama ağırlık çapı da saptanmıştır. İşleme sonrası PP System (toprak CO2 emisyonu ölçüm cihazı) kullanılarak deneme başlangıcından itibaren düzenli aralıklarla CO2 emisyonları belirlenmiştir. Uygulamalar arasındaki farklar eşitlendiğinde (çalışmada 60. gün) CO2 emisyonu ölçümü sonlandırılmıştır.
Elde edilen sonuçlara göre toprak CO2 emisyonu açısından uygulamalar arasındaki farkın önemli olduğu belirlenirken porozite ve hacim ağırlıkları arasındaki fark istatistiksel olarak %5 önem düzeyinde önemli bulunmuştur. Toprak CO2 emisyonları Üst, Orta, Alt ve Kontrol uygulamaları için sırasıyla 0.137, 0.116, 0.099 ve 0.068 g m-2h-1 ve aralarındaki fark (p=0.05) önemli bulunmuştur. Toprak penetrasyon dirençleri (0-25 cm derinlikte) ise uygulamalara bağlı olarak Üst, Orta, Alt ve Kontrol için sırasıyla ortalama 0.848, 1.008, 1.808 ve 2.726 bulunmuş ve aralarındaki fark istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Kapak konumuna bağlı olarak işleme derinlikleri Üst, Orta ve Alt uygulamaları ortalaması sırasıyla 17.0, 15.13 ve 13.26 cm olarak belirlenmiş ve aralarındaki farkın istatistiksel olarak önemli olduğu saptanmıştır. Uygulamalar göre toprak sıcaklıkları ve H2O emisyonu ortalamaları arası fark önemsiz bulunmuştur (p<0.05).

Anahtar Kelimeler

Toprak CO2 emisyonu, rototiller, toprak işleme, arka kapak yüksek

Destekleyen Kurum

Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Yönetim Birimi (BAP)

Proje Numarası

2020-YL1-0104

Teşekkür

Bu araştırmanın finansman olarak desteklerinden dolayı Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri yönetim birimine (BAP) teşekkürlerimizi sunarız.

Kaynakça

• Akbolat D, Ekinci K, Uysal S, Onursal E (2007). Elma Bahçelerinde Yabancı Ot Kontrolünde Yaygın Olarak Kullanılan Toprak İşleme Aletlerinin Yabancı Ot Gelişimi ve Topraktan CO2 Çıkışı Üzerine Etkisi. Tarım makinaları bilimi dergisi, 2007, 3 (2), 87-96.
• Akbolat D (2009a). Tohum yatağı hazırlığında tapan kullanımının topraktan CO2 çıkışına etkisi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1), 23-30.
• Akbolat D, Evrendilek F, Coskan A, Ekinci K (2009b). Quantifying soil respiration in response to short-term tillage practices: a case study in southern Turkey. Acta Agriculturae Scandinavica Section B–Soil and Plant Science, 59(1), 50-56.
• Akgül M, Başyiğit L (2005). Süleyman Demirel Üniversitesi Çiftlik arazisinin detaylı toprak etüdü ve haritalanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(3), 1-10.
• Bessou C, Mary B, Léonard J, Roussel M, Gréhan E, Gabrielle B (2010). Modelling soil compaction impacts on nitrous oxide emissions in arable fields. European Journal of Soil Science, 61(3), 348-363.
• Bozkurt Y, Akbolat D (2016). Toprak Frezesi ilerleme Hızının Topraktan Karbondioksit Emisyonu Üzerine Etkisi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(2), 61-69.
• Busscher, WJ, Sojka, RE (1987). Enhancement of subsoiling effect on soil strenght by conservational tillage. Transaction of the ASAE, 30 (4): 888-892.
• Gregorich EG, Rochette P, Hopkins DW, McKim UF, St-Georges P (2006). Tillage-induced environmental conditions in soil and substrate limitation determine biogenic gas production. Soil Biology and Biochemistry, 38(9), 2614-2628.
• Hakansson I, Lipiec J (2000). A review of the usefulness of relative bulk density values in studies of soil structure and compaction. Soil & Tillage Research 53,7185.
• La Scala Jr N, Lopes A, Marques Jr,J, Pereira GT (2001). Carbon dioxide emissions after application of tillage systems for a dark red latosol in southern Brazil. Soil and Tillage Research, 62(3-4), 163-166.
• La Scala Jr, N, Lopes A, Panosso A R, Camara F T, Pereira GT (2005). Soil CO2 efflux following rotary tillage of a tropical soil. Soil and Tillage Research, 84(2), 222-225.
• Novara A, Armstrong A, Gristina L, Semple, KT, Quinton JN (2012). Effects of soil compaction, rain exposure and their interaction on soil carbon dioxide emission. Earth Surface Processes and Landforms, 37(9), 994-999.
• Talantimur V (2014). Alternatif toprak işleme uygulamalarının CO2 emisyonu üzerindeki etkileri (Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü), Konya.20-25.
• Verhulst N, Cox R, Govaerts B (2013). Soil aggregate stability by wet sieving: A practical guide for comparing crop management practices.