Bingöl İli Kuru Fasulye Üreten İşletmelerin Mevcut Durumu ve Ekonomik Analizi

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 2, 129 - 138, 06.12.2022

Mehmet Ayçiçek , Ersin Karakaya

https://doi.org/10.54975/isubuzfd.1172761

Cited By: 3

Öz

Değişen dünya şartlarına hazır olmak ve doğal kaynakların korunmasına yardımcı olması açısından baklagil üretiminin arttırılması son derece önemlidir. Bu çalışmanın amacı Bingöl ilinde kuru fasulye üreten işletmelerin ekonomik analizinin yapılması ve üreticilerin sosyo-ekonomik ve kültürel durumlarının belirlenmesidir. Araştırmanın temel verilerini Nisan-Haziran 2022 tarihleri arasında Bingöl ili Merkez ilçesinde “Tarım Bilgi Sistemi”ne kayıtlı olan 25 üretici ile anket yoluyla toplanan veriler oluşturmuştur. Araştırma bulgularına göre; Bingöl ilindeki işletmelerin ortalama arazi genişliği 11,3 da olarak hesaplanmıştır. Anket yapılan çiftçiler en çok geçim amacı olduğu için (%96), karlı olduğu için (%56), kuru fasulye üretimi kolay olduğu için (%36) kuru fasulye yetiştirdiklerini bildirmişlerdir. Anket yapılan işletmelerin %54.2’si tarımsal destek aldığını, %45.8’i ise almadığını belirtmiştir. İncelenen işletmelerde ortalama kuru fasulye verimi 143.28 kg/da Dekara düşen gayrisafi üretim değeri ortalama 2666.80 ₺ olarak bulunmuştur. Ayrıca, 1 kg kuru fasulye üretim maliyeti 11.01 ₺ olarak belirlenmiştir. İncelenen işletmelerde ortalama brüt kar 1218.80 ₺, net kar 1055,36 ₺ ve 1 kg ürün net kârı 7.96 ₺ olarak hesaplanmıştır. Çalışma sonucunda; kuru fasulye üreticilerinin üretimden, piyasaya arz noktasına kadar her aşamada sorunlarının olduğu kanısına varılmıştır. Bundan dolayı üreticilerin yaşadıkları problemlerin çözüme kavuşturulması ve kuru fasulyenin daha iyi bir fiyattan satılabilmesi için ihtiyaç duyulan bütün desteklerin sağlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Baklagil, üretim maliyeti, brüt kar, net kar, Bingöl

Teşekkür

Çalışmanın anket aşamasında destek veren Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarla bitkileri 4. Sınıf öğrencisi Hazel Gökdere’ye teşekkür ederiz.

Current Situation and Economic Analysis of Dry Bean Producing Businesses in Bingol Province

Öz

Increasing legume production is important in terms of preparing for changing world conditions and contributing to the protection of natural resources. This study was carried out in order to reveal the current situation, to determine the socio-economic and cultural conditions of the producers, and to make suggestions for the development of dry bean cultivation by making an economic analysis of the enterprises producing dry beans in Bingol province. The basic data of the research consisted of 25 producers registered in the "Agricultural Information System" of Bingöl province, and the data collected through a questionnaire for the 2022 production period between April and June 2022 according to the full count method. According to the research findings; the average cultivated area in all enterprises was calculated as 11.3 da. Considering the farmers' purposes of growing dry beans; The aim of livelihood was determined as 96%, being easy 36%, and being profitable 56%. It was determined that 54.2% of the surveyed farmers received support, while 45.8% did not receive support. The average yield amount in the examined enterprises was determined as 147.80 kg/da. The gross margins value was calculated as 2803.76 ₺ in the average of the enterprises. Production cost of 1 kg of dry beans was determined as 11.01 ₺. Average gross profit in the examined enterprises; 1339.33 and net profit was found as 1175.4. 1 kg of product net profit; The average of the enterprises was calculated as 7.96. In the results of study; It has been concluded that dry bean producers have problems at every stage from production to the point of supply to the market. For this reason, it is necessary to provide the necessary support for the producers to solve their problems, earn the income they deserve and sell their products at an even better value.

Anahtar Kelimeler

Legume, production cost, gross profit, net profit, Bingol

Kaynakça

• Açıl, A. F. (1976). Tarımsal Ürün Maliyetlerinin Hesaplanması Ve Memleketimizde Tarımsal Ürün Maliyetlerindeki Gelişmeler, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 665. II. Baskı. Ankara.
• Açıl, A. F., & Demirci, R. (1984). Tarım Ekonomisi Dersleri, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 880, Ankara.
• Berk, A. (2016). Türkiye’de kuru fasulye üreten işletmelerin ekonomik analizi ve etkinliklerinin belirlenmesi. Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Çevik, M. (2021). Kuru fasulyede rekor üretim. Türk Tarım Ve Orman Dergisi, Eylül-Ekim 2021, 34-38.
• Çiçek, A., & Erkan, O. (1996). Tarım Ekonomisinde Araştırma Ve Örnekleme Yöntemleri, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 12, Ders Notları Serisi No: 6, Tokat
• Efeoğlu, R., Aydemir, A. F., & Emsen, Ö. S. (2016). İspir fasulyesinin üretim-piyasaya arz süreçlerinde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 985-1002.
• Erkuş, A., Bülbül, M., Kıral, T., Açıl, A. F., & Demirci, R. (1995). Tarım Ekonomisi, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Eğitim, Araştırma Ve Geliştirme Vakfı Yayınları No: 5, Ankara.
• FAO, (2019). Erişim adresi http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx
• FAO, (2021). Erişim adresi http://faostat.fao.org/site/339/default.aspx
• Güneş, T., & Arıkan, R. (1988). Tarım Ekonomisi İstatistiği, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 1049, Ders Kitabı: 305, Ankara.
• Kanat, Z. (2021). Kuru Fasulye. Tarım ürünleri piyasaları. Tarımsal Ekonomi Ve Politika Geliştirme Enstitüsü (TEPGE), Erişim adresi https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge
• Kıral, T., Kasnakoğlu, H., Tatlıdil, F. F., Fidan, H., & Gündoğmuş, E. (1999). Tarımsal Ürünler İçin Maliyet Hesaplama Metodolojisi Ve Veri Tabanı Rehberi, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın No:37, Ankara.
• Olçay, N., Bayhan A. K., & Gökdoğan, O. (2016). Karaman İlinde Kuru Fasulye Yetiştiriciliğinde Mekanizasyon Girdi ve Maliyetlerinin Belirlenmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(Ek Sayı), 42-51.
• Önder, M., Ateş, M. K., Kahraman, A., & Ceyhan, E. (2012). Konya ilinde fasulye tarımında karşılaşılan problemler ve çözüm önerileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 1, 143-148.
• Özçelik, A., Turan, A., & Tanrıvermiş, H. (1999). Türkiye’de Tarımın Pazara Entegrasyonunda Sözleşmeli Tarım ve Bu Modelin Sürdürülebilir Kaynak Kullanımı İle Üretici Geliri Üzerine Etkileri, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayın No:14, Ankara.
• Özel, R., & Gül, A., (2010). Türkiye’de Kırmızı Mercimek Üretim Ekonomisi. Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi. Eylül 22-24, Şanlıurfa, 151-158.
• TEPGE, (2021). Kuru fasulye, Ocak-2021, Tarım ürünleri piyasa raporu. Erişim adresi https://arastirma.tarimorman.gov.tr/tepge
• TÜİK, (2020). Bitkisel Üretim İstatistikleri. Erişim adresi www.tuik.gov.tr
• Üçpınar, F. (2016). Konya ili derbent ilçesi taze fasulye üretimi yapılan tarım işletmelerinin ekonomik analizi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.