Farklı Nane Yağlarının Leptinotarsa decemlineata Say. (Coleoptera: Chrysomelidae)’nın Ergin Öncesi Dönemi Üzerine Etkisi

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 1, 23 - 30, 28.06.2024

Şeyma Yumak , İsa Telci , Ali Kemal Birgücü

https://doi.org/10.54975/isubuzfd.1433851

Öz

Nane uçucu yağlarının patateste zararlı olan Leptinotarsa decemlineata (Coleoptera: Chrysomelidae) üzerinde etkilerinin araştırıldığı bu çalışmada, destilasyon yöntemiyle elde ettiğimiz beş farklı türdeki nane yağları 0,01, 0,1 ve 0,2 μl/ml dozlarda dördüncü dönem larvalara uygulanmış ve 24 saat aralıklarla canlı ve ölü birey sayıları kontrol edilerek kaydedilmiştir. Deneme sonucunda, Mentha arvensis uçucu yağının uyguladığı bireylerde en fazla ölüm, 0,10 μl/ml uygulanan bireylerde 9. günde %30,56 oranında belirlenmiştir. Mentha dumetorum uçucu yağının uygulandığı bireylerde en fazla ölüm 0,01 μl/ml uygulanmış bireylerde 3. günde %23,33 oranındadır. Mentha pulegium uçucu yağının uygulandığı bireylerde ise bu oran %25,93 olmuştur. Mentha spicata uçucu yağının etkisi en fazla 0,10 μl/ml uygulanmış bireylerde %32,31 oranında 7. günde görülmüştür. Mentha suaveolens uçucu yağı uygulanan bireylerde en yüksek ölüm oranı, 0,01 μl/ml uygulanmış bireylerde 7. günde %18,7 oranında gözlemlenmiştir. Çalışmada elde edilen verilere göre uçucu yağların kontrole göre etkisinin daha yüksek olduğu ancak birbirleriyle aralarında istatistiksel olarak önemli farklılıkların olmadığı anlaşılmıştır. Yapılan çalışmayla daha sonra yapılabilecek olan çalışmalar için fikir oluşturabilecek veriler elde edilmiştir. Bitkisel eksteraktların çevreye ve insan sağlığına olumsuz etkilerinin ya hiç ya da son derece az olduğu düşünüldüğünde L. decemlineata’ya karşı nane bitkisinin ekstarktlarının, yapılacak detaylı çalışmalarla kimyasal ilaçlara alternatif olarak kullanılabilme potansiyelinin arttırılabileceği düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Alternatif mücadele, nane, patates, patates böceği, uçucu yağ

Etik Beyan

Makale yazarları olarak herhangi bir etik kurul onay bilgileri beyanımız bulunmadığını bildiririz.

Destekleyen Kurum

2209/A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destek Programı

Proje Numarası

2209/A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destek Programı

Teşekkür

2209/A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destek Programı kapsamında çalışmanın gerçekleşmesinde maddi destek sağlayan TÜBİTAK’a teşekkür ederiz.

The Effect of Different Peppermint Oils On the Pre-Adult Stage of Leptinotarsa decemlineata Say. (Coleoptera: Chrysomelidae)

Öz

In the study carried out to determine whether peppermint essential oils have lethal effects on Leptinotarsa decemlineata (Coleoptera: Chrysomelidae), 5 different peppermint oils obtained by distillation method were applied to fourth instar larvae at doses of 0.01, 0.1 and 0.2 μl/ml, and the numbers of live and dead individuals were checked and recorded at 24-hour intervals. Because of the experiment, the highest mortality rate in Mentha arvensis essential oil-treated individuals was determined as 30.56% on day 9 in 0.10 μl/ml dose-treated individuals. In M. dumetorum essential oil-treated individuals, the highest mortality rate was 23.33% on day 3 in 0.01 μl/ml dose-treated individuals. As for in M. pulegium essential oil-treated individuals, this rate was 25.93%. The highest effect of M. spicata essential oil was observed on day 7 with a rate of 32.31% in 0.10 μl/ml dose-treated individuals. In M. suaveolens essential oil-treated individuals, the highest mortality rate was 18.7% in 0.01 μl/ml dose-treated individuals on day 7. According to the data obtained in the study, it was understood that the effect of essential oils was higher than the control, but there were no statistically significant differences between each other. The study obtained data that could form ideas for future studies. Considering that, the adverse effects of herbal extracts on the environment and human health are either none or extremely low, it was thought that the potential of using mint extracts against L. decemlineata as an alternative to chemical pesticides could be increased with detailed studies.

Anahtar Kelimeler

Alternative control, peppermint, potato, the Colorado potato beetle, essential oil

Proje Numarası

2209/A Üniversite Öğrencileri Araştırma Projeleri Destek Programı

Kaynakça

• Abbott, W. S. (1925). A method of computing the effectiveness of an insecticide. Journal of Economic Entomology, 18, 265-267.
• Bayındır Erol, A., & Birgücü, A. K. (2021). Leptinotarsa decemlineata’nın zarar miktarı üzerine bazı araştırmalar. International Journal of Agriculture, Environment and Food Sciences, 5(4), 537-541.
• Aydın, Ç., & Mammadov, R. (2017). İnsektisit Aktivite gösteren bitkisel sekonder metabolitler ve etki mekanizması. Marmara Pharmaceutical Journal, 21, 30-37.
• Baytop, T. (1992). Türkçe Bitki Adları Sözlüğü Türk Dil Kurumu. No:578, 1992, Ankara.
• Christie, R. D., Sumalde, A. C., Schutz, J. T., & Gudmestad, N. C. (1991). Insect transmission of the bacterial ring rot pathogen. American Potato Journal, 68, 363-372.
• Çam, H., Gökçe, A., Kadıoğlu, İ., Yanar, Y., Demirtaş, İ., Gören, N., & Whalon, M. E. (2012). Bitki ekstraktlarının Patates böceği [Leptinotarsa decemlineata Say. (Coleoptera: Chrysomelidae)]’nin farklı dönemleri üzerine mide zehri ve rezidüyel toksisite etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 36(2), 249-254.
• Çınar, B. B., & Birgücü, A. K. (2021). Farklı sıcaklıkların Leptinotarsa decemlineata (Say.) (Coleoptera: Chrysomelidae)’nın beslenme miktarı üzerine etkisi. Mediterranean Agricultural Sciences, 34(2), 175-180.
• Erdoğan, P., & Toros, S. (2005). Melia azedarach L. (Meliaceae) ekstraktlarının Patates böceği [Leptinotarsa decemlineata Say. (Col.: Chrysomelidae)] larvalarının gelişimi üzerine etkisi. Bitki Koruma Bülteni, 45(1-4), 99-11.
• Erdoğan, P., & Toros, S. (2007). Investigations on the effects of Xanthium strumarium L. extracts on Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say., 1824) (Coleoptera: Chrysomelidae). Munis Entomology and Zoology, 2, 423-432.
• Güner, P., Çeklik Biçer, E., & Er, A. (2023). Nane (Mentha spicata L.) uçucu yağının depo zararlısı Ephestia kuehniella Z. (Lepidoptera: Pyralidae)’nın iki farklı gelişim evresine etkisi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 25(2), 661-674.
• Hare, J. D. (1990). Ecology and management of the Colorado potato beetle. Annual Review of Entomology, 35, 81-100.
• Hsiao, T. H. (1978). Host-plant adaptations among geographic populations of the Colorado potato beetle. Entomologia Experimentalis et Applicata, 24, 237-247.
• Kara, N., Salman, S. Y., & Baydar, H. (2014). Adaçayı (Salvia officinalis L.) ve Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) ekstraktlarının Patates Böceği (Leptinotarsa decemlineata Say.) ile mücadelede kullanımı. Türkiye Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 1(2), 248-254.
• Karakoç, Ö. C., Gökçe, A., & Telci, İ. (2006). Bazı bitki uçucu yağlarının Sitophilus oryzae L., Sitophilus granarius L. (Col.: Curculionidae) ve Acanthoscelidis obtectus Say. (Col.: Bruchidae)'a karşı fumigant etkileri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 30(2), 123-135.
• Kumar, A., & Chattopadhyay, S. (2007). DNA damage protecting activity and antioxidant potential of pudina extract. Food Chemistry, 100, 1377-1384.
• Öztekin, E. K., Işıkber, A. A., Er, M. K., & Tunaz, H. (2017). Bitkisel Kökenli Bazı Yağların ve Bileşenlerin Patates Böceği (Leptinotarsa decemlineata L.), (Col.: Chrysomelidae)’nın Larvalarına Karşı Toksik Etkisi. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 7(1), 325-332.
• TAGEM (2017). Patates Entegre Kontrolü için Teknik Talimatlar; TC. Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırma ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Bitki Sağlığı Araştırma Daire Başkanlığı, Ankara, 123s.
• Yasak, S., & Telci, İ. (2019). Isparta ekolojik koşullarında yetiştirilen spearmint grubu nane klon ve çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(2), 270-275.