Karikatüre Dayalı Uygulamaların Okul Öncesi Çocuklarının İletişim Becerilerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 125 - 148, 15.07.2020

Sevda Koç Akran , İnci Kocaman Gelir

https://doi.org/10.29250/sead.721829

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, karikatüre dayalı uygulamaların okul öncesi çocuklarının iletişim becerilerine etkisini belirlemektir. Baskın-az baskın karma deseninin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunu, Bitlis’in Tatvan ilçesine bağlı iki anaokulu ve bu anaokullarında öğrenim gören 5 yaş grubu çocukları oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından geliştirilen iletişim becerileri gözlem formu ve doküman analizi kullanılmıştır. Veri toplama aracından elde edilen veriler, nicel ve nitel veri analiz yöntemlerine tabi tutulmuştur. Nicel verilerin analizinde Mann Whitney U-Testi, Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi uygulanmıştır. Ayrıca deneysel uygulamanın etki büyüklüğünü tespit etmek için Cohen d değerine bakılmıştır. Nicel verileri desteklemek amacıyla deney grubundaki çocukların etkinliklerine yer verilmiştir. Nitel verilerde ise doküman analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda karikatüre dayalı uygulamalar, deney grubundaki katılımcıların duygu ve düşüncelerini aktarmalarına, kendilerini ifade etme ve empati kurma becerilerine katkı sağladığı görülmüştür. Elde edilen sonuçlardan hareketle, çeşitli öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi, karikatür, karikatüre dayalı öğrenme modeli, iletişim

Destekleyen Kurum

Bu çalışma danışmanlığını yapmış olduğum İnci Kocaman Gelir'in yüksek lisans tezinden türetilmiştir. Çalışma Siirt Üniversitesi Rektörlüğü Bilimsel Araştırmalar Projeleri Koordinatörlüğü (BAP) tarafından 2018-SİÜSOS-016 nolu proje ile desteklenmiştir.

Proje Numarası

2018-SİÜSOS-016

The Effect of Caricature Based Applications on the Communication Skills of Preschool Children

Öz

The main purpose of this study is to determine the effect of caricature based applications on the comminication skills of preschool children. The working group of the study which uses dominant-less dominant mixed methods consists of two kindergartens in Tatvan district of Bitlis and 5-year-old children studying in these kindergartens. In the research, communication skills observation form and document analysis developed by researchers were used as data collection tool. The data obtained from the data collection tool were subjected to quantitative and qualitative data analysis methods. In the analysis of quantitative data, Mann Whitney U-Test and Wilcoxon Signed Ranks Test were used. In order to determine the effect size of experimental application, Cohen’s d values were examined. In order to support quantitative data, activities of children in the experimental group were included. Document analysis was used in qualitative data. As a result of the research, it was seen that the caricature based applications contributed to the participants in the experimental group to convey their feelings and thoughts, to express themselves and to empathize. Based on the results obtained, various suggestions are presented.

Anahtar Kelimeler

Preschool, caricature, caricature based learning model, communication

Proje Numarası

2018-SİÜSOS-016

Kaynakça

• Akkaya, M. (2020). Karikatürlerle dil bilgisi öğretimi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Konya. Akkaya, A. (2011). Karikatürlerle dil bilgisi öğretimi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Aral, N. ve Kadan, G. (2018). 2013 Okul öncesi eğitim programının değerler eğitimi bağlamında incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(1): 113-131. Al-Araimi, S., Ambusaidi, A.,Selim, M. & Amri, M.A. (2018).The ımpact of caricature drawings ın the acquisition of scientific concepts and attitudes of 4th grade students for basic education towards science. Journal of Baltic Science Education; Šiauliai, 17(3), (2018): 414-427. Artut,P.D. ve Tarım, K.(2004). Okul öncesi kubaşık öğrenme uygulamaları: toplama işlemine yönelik bir uygulama örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (2):1-21 Atasoy, Ş. ve Zoroğlu M.A. (2004). Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklara Yönelik Kavram Karikatürlerinin Geliştirilmesi ve Uygulanması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi,8 (2), 38-70 Büyüköztürk,Ş.(2018).Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (25.Baskı).Ankara. Pegem Akademi. Çağdaş, A. (2009). Anne- baba-çocuk iletişimi. Ankara: Kök Yayıncılık Çelik, B. (2014). Dokuzuncu sınıf bilgi ve iletişim teknolojisi dersinde mizah ve kavram karikatürü kullanımının öğrenci başarısı, tutumu, kaygısı ve kalıcılığa etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın. Çiftçi, M. ve Kaplan, K. (2020). A rubric study for the evaluation of caricature creation building skills of 6th grade students. Journal of Language and Linguistic Studies, 16(1), 213-237. Doi: 10.17263/jlls.712767 Çetin, G. (2019). Kavram karikatürlerinin öğrencilerin bilimin doğası anlayışları üzerine etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay. Çullu, F. ve Güleç, H. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitimine yönelik görüşler. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(65):764-774. Delp, C., & Jones, J. (1996). Communicating Information to Patients: The Use of Cartoon Illustrations to Improve Comprehension of Instructions. Academic Emergency Medicine, 3(3): 264-270. Erdağ, S.(2011). İlköğretim 5. sınıf matematik dersinde kavram karikatürleri ile destekli matematik öğretiminin, ondalık kesirler konusundaki akademik başarıya ve kalıcılığa etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi),Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Ergin H. (2004). Okul öncesi dönem çocukları için iletişim becerileri ölçeklerinin geçerlilik, güvenirlik ve norm çalışması. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2: 181-199. Dilekmen, M., Başcı, Z. ve Bektaş, F. (2008). Eğitim fakültesi öğrencilerinin iletişim becerileri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2): 223-231. Fındık Dönmez, A. (2013). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin Türkçe öğretiminde okuduğunu anlama ve yazma becerilerinin gelişmesinde karikatürün etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. Gökmen, A.(2020). Öğretmen adaylarının kavram karikatürü ile tasarlanan fenmatematik entegrasyonu etkinlikleri geliştirme ve değerlendirme süreçlerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. Görgülü, F.(2009) Drama destekli kubaşık öğrenme etkinliklerinin okul öncesi 5-6 yaş çocuklarının ı̇letişim becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü: Aydın. Gürcü, B. (2019). Karikatür sanatının seramik sanatına aktarımı. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale. İnel D. ve Balım A . (2011). Kavram Karikatürleri Destekli Probleme Dayalı Öğrenme Yönteminin İlköğretim 6.Sınıf Öğrencilerinin Fen Öğrenmeye Yönelik Motivasyonlarına Etkisi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1): 169-188. İsmailoğlu, S. ve Yılmaz, H. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarında sınıf: çocukların gözünden değerlendirme. The Journal of Academic Social Science Studies, 74 :387-400. İsmail Yüksel, İ. ve Adıgüzel, A. (2012). Değer Eğitiminde Karikatür Kullanımı: Toplumsal Birlik Beraberlik ve Dayanışma Değer Örneği. Sakarya University Journal of Education, 2/3 (Aralık /December 2012):68-80. Karasar,N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayıncılık Kayhan, Ö. (2019). İlkokul 3.sınıf öğrencilerinin "Çevremizdeki ışık ve sesler" ünitesi ile ilgili bilişsel yapılarının kavram karikatürleri ve kelime ilişkilendirme testi teknikleri ile belirlenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Karakuş, S. (2019). Fen bilimleri dersinde kavram karikatürü kullanımının 7.sınıf öğrencilerinin kütle-ağırlık konusundaki kavram yanılgılarına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara. Kılınç, A. (2008). Öğretimde mizahi kavramaya dayalı bir materyal geliştirme çalışması: bilim karikatürleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kleeman, G. (2006). Using cartoons to investigate social and environmental issues. Ethos, 14(3):9-19 Kocakavak, D. (2019). Karikatürlerle zenginleştirilmiş fen bilimleri öğretiminin öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli. Koç Akran, S. &. Kocaman, İ. (2018). Karikatüre dayalı öğrenme- öğretme modelinin okul öncesi öğrencilerin konuşma ve dinleme becerilerine etkisi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi,9(2): 105-122, DOI: 10.19160/ijer.384847. Keogh, B. Naylor, S. (1999). Concept Cartoons, Teaching and Learning in Sciencean Evaluation. International Journal of Science Education, 21 (4): 431-446. Köse, E. Ö. (2008). The effect of cartoon aided teaching on student success in biology education . Journal of Contemporary Education, 33(356):14-21. Köseoğlu, M. (2009). Sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımını eleştirel düşünmeye etkisi.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tokat. Kesicioğlu, O. S. (2015). Okul öncesi dönem çocukların kişilerarası problem çözme becerilerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(177):327-342. MEB (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara. Morris, M., Merrit, M., Fairclough S., Birrell, N., & Howit, C. (2007). Trialling concept cartoons in early childhood teaching and learning of science. Teaching Science, 53(2):42-45. Önder,A., Dağal B.A. ve Şallı,D.(2015). 60-68 aylık çocuklara iletişim becerilerinin kazandırılmasında “iletişim becerileri programının “etkisinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi,4(3), 355-362. Özer, A. (2007). Karikatür ve eğitim. Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Dergisi, 84:19-25. Özşahin, E. (2009). Karikatürlerle coğrafya öğretimi. Marmara Coğrafya Dergisi Sayı: 20, Temmuz – 2009:101-122. Özşahin,E. (2009). Karikatürlerle Coğrafya Öğretimi. Marmara Coğrafya Dergisi, 20:101-121. Özyılmaz Akamca, G. (2008).İlköğretimde analojiler, kavram karikatürleri ve tahmin-gözlem-açıklama teknikleriyle desteklenmiş fen ve teknoloji eğitiminin öğrenme ürünlerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Saat, H., Er, M., & Üstten, A. U. (2018). An application on the contribution of the caricature to grammar learning knowledge skills in level a in turkish teaching for foreigners. Journal of World of Turks, 10(3):200-217. Sancar, M. (2019). Ortaokul öğrencilerinin üçgenler ve dörtgenler konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde ve matematiğe yönelik tutumlarında kavram karikatürlerinin etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak. Seçgin, F., Yalvaç, G. ve Çetin, T. (2007). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin karikatürler aracılığıyla çevre sorunlarına ilişkin algıları. International Conference on New Trends in Education and Their Implications 11-13 November, 2010 Antalya-Turkey ISBN: 978 605 364 104 9. Sidekli, S., Er, H., Yavaşer, R. & Aydın, E. (2014). Sosyal bilgiler öğretiminde alternatif bir yöntem: karikatür. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi. 2:151-163 Soy, O. (2019). Kavram karikatürleri aracılığıyla ilkokul 1. ve 2. sınıf öğrencilerinin okuma-yazma becerilerinin geliştirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Muğla. Sü Eröz, S. (2011). Duygusal zekâ ve iletişim arasındaki ilişki: bir uygulama. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. Tashakkori,A. ve Teddlie, C. (1998). Karma yöntemler: nitel ve nicel yaklaşımları birleştirme. (Mixed Methodology: Combining Quantitative and Qualitative Approaches). London: Sage Publishing House Temiz, G. (2014).Anne-çocuk iletişim becerileri eğitiminin çocukların duyguları tanıma ve ifade etme becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Uğurel, I. ve Moralı, S. (2006). Karikatürler ve matematik öğretiminde kullanımı. Milli Eğitim Dergisi, sayı 170: 32- 46. Uslu, H. (2007). Eğitimde Karikatür. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 84(7):15-18. Ülker Hançer, N. (2019). Kavram karikatürleri ile zenginleştirilmiş tartışmacı metin yazma etkinliklerinin sosyo-bilimsel konuların öğretiminde kullanılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Sinop Üniversitesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Sinop. Yaşar, M.C. ve Aral, N.(2010). Yaratıcı düşünme becerilerinde okul öncesi eğitimin etkisi. Kuramsal Eğitimbilim, 3 (2):201-209, Yayla, N. (2020). Anne-babaların çocuklarını okul öncesi eğitime göndermeme nedenleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü, Ankara. Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (6. baskı) Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yin Yin, K., Wai Bing, K. Yusof, H. & Zakariya, Z. (2016). An exploratory study on peer learning using concept cartoons. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 6(9):256-264. Yurttadur, Ş. (2019). Fen bilimleri dersinde karikatür kullanımının öğrencilerin erişileri, sorgulayıcı öğrenme beceri algıları ve motivasyonlarına etkisi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Yüksek, N. (2020). Okul öncesi eğitimde yıl sonu sergilerinin öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.