Üniversite Öğrencilerinin Kariyer Geleceği Algılarıyla Mesleki Karar Pişmanlıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 1 - 12, 31.10.2020

Aslı Nur İpek Fadile Zeynep Çavuş Hümeyra Saraç

Öz

Bu araştırmanın amacı, üniversite öğrencilerinin kariyer geleceği algılarıyla mesleki karar pişmanlıkları
arasındaki ilişkinin farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini, Türkiye’de farklı
üniversite ve bölümlerde öğrenim gören ve random olarak seçilen 226 kadın, 67 erkek toplamda ise 293 öğrenci
oluşturmaktadır. Örneklem, 18-37 yaş arasındaki üniversite öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırma, ilişkisel
araştırma modeline dayalı betimsel bir çalışmadır. Araştırmada ölçme aracı olarak, üniversite öğrencilerinin
cinsiyetlerine, ebeveynlerinin eğitim düzeyine, algılanan ebeveyn tutumuna, algılanan gelir düzeyine ilişkin
bilgi toplamak amacıyla araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu, kariyer geleceği algılarını
belirlemek için Kariyer Geleceği Ölçeği ve mesleki karar pişmanlıklarını belirlemek için Mesleki Karar
Pişmanlığı ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analiz edilmesiyle kariyer geleceği algısı ve mesleki karar
pişmanlığı düzeyleri arasında orta düzeyde negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Üniversite
öğrencilerinin cinsiyetlerine, ebeveynlerinin eğitim düzeylerine, algıladıkları ebeveyn tutumuna göre kariyer
geleceği algıları arasında anlamlı fark bulunmazken, algıladıkları gelir düzeylerine üniversite öğrencilerinin
kariyer uyumluluğu ve algılanan bilgi düzeylerinde üst gelir düzeyi lehine anlamlı bir farklılık bulunmuştur.
Öğrencilerin mesleki karar pişmanlığı düzeyleri arasında cinsiyetlerine göre erkek öğrenciler lehine,
algıladıkları ebeveyn tutumunda baskıcı-otoriter tutum lehine anlamlı farklılık bulunurken, ebeveyn eğitim
düzeyleri ve algılanan gelir düzeylerinde anlamlı farklılık olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mesleki karar, Mesleki karar pişmanlığı, Kariyer geleceği

Kaynakça

• Brehaut, J. C., O'Connor, A. M., Wood, T. J., Hack, T. F., Siminoff, L., Gordon, E., & Feldman-Stewart, D. (2003). Validation of a decision regret scale. Medical Decision Making, 23(4), 281-292. doi: 10.1177/0272989X03256005
• Çakır, M. A. (2004). Mesleki karar envanterinin geliştirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 1-14. doi:10.1501/Egifak_0000000098
• Erdoğmuş Zorver, C. (2011). Kariyer Uyumu ve İyimserliği Ölçeği'nin geliştirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Erdurcan, S., & Kırdök, O. (2017). Mesleki karar pişmanlığı ölçeği: Uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 13(3), 1140-1150. doi: 10.17860/mersinefd.330880
• Güldü, Ö., & Kart, M. E. (2017). Kariyer planlama sürecinde kariyer engelleri ve kariyer geleceği algılarının rolü. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 72(2), 377-400.
• Harry, N., & Coetzee, M. (2013). Sense of coherence, career adaptability and burnout of early-career Black staff in the call centre environment. SA Journal of Industrial Psychology, 39(2), 1-10.
• Hartung, P. J., Porfeli, E. J., & Vondracek, F. W. (2005). Child vocational development: a review and reconsideration. Journal of Vocational Behavior, 66(3), 385-419.
• Kalafat, T. (2012). Kariyer geleceği ölçeği (KARGEL): Türk örneklemi için psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(38), 169-179.
• Kalafat, T. (2014). Kariyer geleceği algısını etkileyen kişisel faktörlerin belirlenmesine yönelik bir model çalışması. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (35. Basım). Ankara: Nobel.
• Korur, M. G., & Kimzan, H. S. (2016). Kompulsif satın alma eğilimi ve alışveriş sonrası pişmanlık ilişkisinde kontrolsüz kredi kartı kullanımının rolü: Avm müşterileri üzerine bir araştırma. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 43-71.
• Köse, A. (2019). Career decision regret as a predictor: Do teachers and administrators regret due to their career choice?. World Journal of Education, 9(1), 38-55. doi: 10.5430/wje.v9n1p38
• Sarıkaya, T., & Khorshid, L. (2009). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen etmenlerin incelenmesi: üniversite öğrencilerinin meslek seçimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 393-423.
• Siyez, D. M., & Belkıs, Ö. (2016). Üniversite öğrencilerinde kariyer iyimserliği ve uyumluluğu ile toplumsal cinsiyet algısı arasındaki İlişki. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(4), 279-285. doi:10.4026/1303-2860.2015.0270.x
• Siyez, D. M., & Yusupu, R. (2015). Üniversite öğrencilerinde kariyer uyumluluğu ve kariyer iyimserliğinin cinsiyet rolü değişkenine göre incelenmesi. ISGUC, The Journal of Industrial Relations and Human Resources. doi: 10.4026/1303-2860.2015.0270.x