Fen Bilgisi Dersinde Uygulanan Yaşam Temelli Öğretimin Öğrencilerin Tutum ve Motivasyonlarına Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 2, 23 - 38, 31.12.2023

Erhan Kara , Güldem Dönel Akgül

https://doi.org/10.58667/sedder.1293855

Öz

Bu çalışmanın amacı ortaokul altıncı sınıf vücudumuzdaki sistemler ünitesinin öğretiminde yaşam temelli öğrenme (YTÖ) yaklaşımı kullanımının öğrencilerin fen bilimlerine ilişkin motivasyonları ve tutumları üzerine etkisini araştırmaktır. Araştırmanın çalışma grubunu Erzincan ili merkezinde bulunan bir ortaokulda öğrenim gören toplam 79 altıncı sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen ile yürütülen çalışmanın verileri “Fen Bilimleri Tutum Ölçeği” ve “Fen Bilimleri Motivasyon Ölçeği” ile toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS 25 programı ile analiz edilmiştir. Çalışma süreci on hafta sürmüştür. Araştırma konusu kontrol grubuna öğretim programında belirtilen şekliyle yapılandırmacı yaklaşıma göre işlenmiştir. Çoğunlukla dersler sınıf içerisinde işlenmiş olup bazı derslerde akıllı tahta üzerinden uygulamalar yapılmıştır. Kontrol grubunda üniteyle ilgili konu ve kavramlar verilmiştir. Deney grubundaki öğrencilere yaşam temelli öğrenme yaklaşımı ile desteklenen eğitim verilmiştir. Araştırma kapsamında deney grubu için geliştirilen etkinlikler ders planlarına sadık kalınarak uygulanmıştır. Araştırma verileri çalışma sonucunda YTÖ yönteminin kullanıldığı deney grubu ile kontrol grubu öğrencilerinin tutum ve motivasyon puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın oluşmadığı belirlenmiştir. Bu durumun nedeni olarak öğrencilerin ön test puanlarının yüksek olması ve başlangıçta yüksek düzeyde motivasyona ve tutuma sahip öğrencilerin son test puanlarını artırmalarına rağmen istatistiksel olarak anlamlı bir fark oluşmaması şeklinde belirtilebilir. Bu araştırmanın benzeri farklı seviyedeki sınıflara ve farklı öğrenme alanlarına yapılarak araştırmanın genelliği arttırılabilir. Yapılan bu çalışma öğrencilerin fen bilimlerine olan tutumlarını ve motivasyonlarını incelemekle sınırlandırılmıştır. Benzer çalışma öğrencilerin fen bilimleri alanında akademik başarılarını ve öğrenilenlerin akılda kalıcılığını tespit etmek için yapılabilir. Ayrıca yapılacak çalışmalarda öğrenci görüşlerine yer verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yaşam temelli öğrenme, fen eğitimi, motivasyon

The Effect of Life-Based Learning Applied in Science Lesson on Students' Attitudes and Motivation

Öz

This study aims to investigate the effect of the use of the context-based learning (CBL) approach in the teaching of the sixth-grade body systems unit on students' motivation and attitudes toward science. The study group of the research consists of a total of 79 sixth-grade students studying in a secondary school located in the city center of Erzincan. The data of the study, which was conducted in a quasi-experimental design with the pre-test-post-test control group, were collected with the "Science Attitude Scale" and "Science Motivation Scale". The obtained data were analyzed with SPSS 25 program. The study process took ten weeks. The research subject was taught to the control group according to the constructivist approach as stated in the curriculum. Mostly, the lessons were taught in the classroom, and in some lessons, applications were made on the smart board. Subjects and concepts related to the unit were given in the control group. The students in the experimental group were given education supported by a context-based learning approach. Within the scope of the research, the activities developed for the experimental group were implemented by adhering to the lesson plans. As a result of the research data, it was determined that there was no statistically significant difference between the attitude and motivation scores of the experimental group and the control group students in which the CBL method was used. The reason for this situation can be stated as the high pre-test scores of the students and the fact that there is no statistically significant difference although the students with high motivation and attitude at the beginning increase their post-test scores. The generality of the research can be increased by conducting a similar study in classes at different levels and in different learning areas. This study was limited to examining students' attitudes and motivations toward science. A similar study can be done to determine the academic success of students in the field of science and the memorability of what has been learned. In addition, it is recommended to include student opinions in future studies

Anahtar Kelimeler

context -based learning, science education, motivation, attitude

Kaynakça

• Abbott, M. L. (2011). Understanding educational statistics using Microsoft Excel and SPSS. John Wiley & Sons, Inc.
• Akdaş, E. (2014). İlköğretim yedinci sınıf fen ve teknoloji dersi insan ve çevre ünitesinde yaşam temelli öğrenme modelini kullanmanın akademik başarı, tutum ve kalıcılık üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Arroio, A. (2010). Context based learning: a role for cinema in science education. Science Education International, 21(3),131-143.
• Atay, D. A., (2014). Ortaokul öğrencilerinin fen öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerinin ve üstbilişsel farkındalıklarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü.
• Avargil, S., Herscovitz, O., & Dori, Y. J. (2012). Teaching Thinking Skills in Context-Based Learning: Teachers’ Challenges and Assessment Knowledge. Journal of Science Education and Technology, 21(2), 207-225.
• Ay Sarı, Ö. (2017). Yaşam temelli fen eğitiminin öğrenci başarısına ve çevre bilinci üzerine etkisi (Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Baran, M. (2013). Yaşam temelli probleme dayalı öğretim yönteminin termodinamik konusunun öğretimine etkisi (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Bennett, J. (2016). Bringing science to life: research evidence. teachers creating context-based learning environments in science. SensePublishers.
• Biçer, S., (2011). Fen ve teknoloji dersinde basamaklı öğretim yönteminin öğrenci başarısına, kalıcılığa ve tutumlarına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Pegem Yayınları.
• Choi, H. J., & Johnson, S. D. (2005). The effect of context-based video ınstruction on learning and motivation in online courses. International Journal of Phytoremediation, 21(1), 215-227.
• Creswell, J. W. (2009). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (3rd ed.). Sage Publications.
• Çepni, S. (2015). Kuramdan Uygulamaya Fen ve Teknoloji Öğretimi. Pegem Yayınları, 21-68.
• Dağıstanlı, F. (2019). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımı ile destekli çevre eğitiminin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik tutum, davranış ve başarılarına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Demirci, B. (1993). Çağdaş fen bilimleri eğitimi ve eğitimcileri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, 115-124.
• Gilbert, J. K. (2006). On the nature of ‘context’ in chemical education. International Journal of Science Education, 28(9), 957-976.
• Gül, Ş. (2016). Yaşam temelli öğretim modeliyle ‘Fotosentez’ konusunun öğretimi: react stratejine dayalı bir uygulama. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(2), 21-45.
• Gül, Ş., Yalmancı, S. G., & Yalmancı, E. (2017). Boşaltım sistemi konusunun öğretiminde react stratejisinin etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 79-96.
• Güngör Cabbar, B., & Şenel, H. (2020). Content analysis of biology education research that used context-based approaches: the case of turkey. Journal of Educational Issues, 6(1), 203.
• Hoşbaş, A. A. (2018). Fen bilimleri öğretiminde yaşam temelli öğrenme yaklaşımının öğrenme ürünleri üzerine etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• İlhan, N. (2010). Kimyasal denge konusunun öğrenilmesinde yaşam temelli (context based) öğretim yaklaşımının etkisi (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kaptan, F. (1998). Fen bilgisi öğretiminin niteliği ve amaçlar. Ş. Yaşar (Ed.), Fen Bilgisi Öğretimi (13-30). Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kara, F. (2016). 5. Sınıf maddenin değişimi ünitesinde kullanılan bağlam temelli öğrenmenin öğrencilerin bilgilerini günlük yaşamla ilişkilendirme düzeyleri, akademik başarıları ve fene yönelik tutumlarına etkisi (Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karslı, G. (2019). Yaşam temelli öğrenme yönteminin 8. sınıf ses ünitesinde öğrencilerin akademik başarısına ve tutumuna etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kistak, Ö. (2014). İlköğretim 8. sınıf fen ve teknoloji dersi ses ünitesinin yaşam temelli yaklaşımla öğretimi (Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Klassen, S. (2006). A theoretical framework for contextual science teaching. Interchange, 37(1-2), 31-62.
• Köroğlu, N. G. (2011). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının öğretmen adaylarında çevreye yönelik ilgi, tutum ve çevre bilinçli tüketici davranışlarının incelenmesi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kuloğlu Büyük, Z. (2019). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının 6. sınıf öğrencilerinin maddenin tanecikli yapısı konusundaki başarılarına ve motivasyonlarına etkisi (Yüksek Lisans Tezi), Düzce Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kutu, H. (2011). Yaşam temelli ARCS öğretim modeliyle 9. sınıf kimya dersi “Hayatımızda Kimya” ünitesinin öğretimi (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kutu, H., & Sözbilir, M., (2011). Yaşam temelli ARCS öğretim modeliyle 9. sınıf kimya dersi ‘hayatımızda kimya’ ünitesinin öğretimi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 29-62.
• Lemlech, J. K. (1998). Curriculum and instructional methods for the elementary and middle school (Fourth Edition). Prentice-Hall Inc.
• Rusçuklu, P. (2017). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımının 6.sınıf öğrencilerinin ‘“maddenin tanecikli yapısı”’ ünitesindeki akademik başarı ve kalıcılıklarına etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Pearson Education.
• Tağ, S. M. (2019). Maddenin yapısı ve özellikleri ünitesinin işlenmesinde yaşam temelli öğrenme yaklaşımının etkisi (Doktora Tezi). Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Toroslu, S. (2011). Yaşam temelli öğrenme yaklaşımı ile desteklenen 7e öğrenme modelinin öğrencilerin enerji konusundaki başarı, kavram yanılgısı ve bilimsel süreç becerilerine etkisi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ünal, H. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersinin yaşam temelli yaklaşıma uygun olarak yürütülmesinin ‘madde-ısı’ konusunun öğrenilmesine etkilerinin araştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yu, K. C., Fan, S. C., & Lin, K. Y. (2015). Enhancing Students’ Problem-Solving Skills Through Context-Based Learning. International Journal of Science and Mathematics Education, 13(6), 1377-1401.