Blood Feuds as a Symbolic Form of Power: Glory, Honour and Virtue

Yıl 2024, , 255 - 274, 30.06.2024

İlhami Aydın

https://doi.org/10.21497/sefad.1343405

Öz

Blood feuds keep an essential position due to their noteworthy impacts on the social sphere. Economic, social, and cultural losses are the usual, expected and even desired reflections of blood feuds. Loaded concepts such as glory, honor and virtue, which Bourdieu referred to as symbolic capital components, affect the social structure in parallel with their functions in the social field. In a social structure where these concepts are meaningful, they are referred to as the source of legitimacy. This study focuses on the perspectives of those who consider the blood feud legitimate and those who tolerate it, despite all the losses and costs arising from blood feuds. The study deals with the symbolic significance of concepts such as glory, honor, virtue, and respect in blood feuds and their effects on the emergence of blood feuds. The study was conducted by a qualitative method. Due to the prominence of the male role in blood feuds, the interviewees were male, and a total of ten participants were interviewed. In order to capture the founding nature or common discourse of the feud, participants were chosen from those have migrated to different cities due to blood feuds. Furthermore, how the families who experienced the feud narrated the event to their children through what kind of discourse and the similarities between the new and old generations were also included in the study in order to figure out the place of the feuds in memory. According to the findings, it was observed that concepts such as glory, honor and virtue directly affected the course of the event in blood feuds. It was observed that the social environment was guiding in terms of the parties acting in accordance with institutionalized norms, which ensured that the event was transmitted to the next generations. It can be concluded that there is a common belief that opinion leaders possess the authority that ensures the reconciliation of the parties in blood feuds.

Anahtar Kelimeler

Blood feud, virtue, field, symbolic capital, Bourdieu

Bir Sembolik İktidar Biçimi Olarak Kan Davaları: Şan, Şeref ve Namus

Öz

Kan davaları, toplumsal alana büyük etkileri itibariyle önemli bir yere sahiptir. Ekonomik, sosyal ve kültürel kayıplar, kan davalarının olağan ve beklenilen ve hatta istenilen yansımalarıdır. Bourdieu’nün sembolik sermaye bileşenleri olarak nitelediği şan, şeref, namus gibi değer yüklü kavramlar, toplumsal alandaki işlevlerine paralel olarak sosyal yapıya etki ederler. Bu kavramların anlamlı olduğu toplumsal yapıda, meşruiyetin kaynağı olarak bizatihi bu sembolik bileşenlere müracaat edilir. Bu çalışma, kan davasından kaynaklanan bütün kayıp ve bedellere rağmen olayı meşru görenlerin ve ona katlananların bakış açılarına odaklanmıştır. Bu çalışmada şan, şeref, namus ve haysiyet gibi kavramların sembolik önemlerine ve bunların kan davasının meydana gelmesindeki etkilerine yer verilmiştir. Çalışma, nitel yönteme bağlı kalınarak gerçekleşmiştir. Kan davalarında erkeklik rolünün ön planda olmasından dolayı görüşmecilerin erkek olmasına dikkat edilmiş ve toplam on katılımcı ile görüşme yapılmıştır. Davanın kuruculuk vasfını veya ortak söylemi yakalamak amacıyla, katılımcıların kan davasından dolayı farklı illere göç etmiş olmalarına özen gösterilmiştir. Aynı zamanda, olayın hafızadaki yerini fark edebilmek için olayı yaşayan ailelerin, çocuklarına olayı ve kan davasını nasıl bir söylem tarzıyla aktardıkları ve yeni ve eski kuşaklar arasındaki söylem benzerlikleri de çalışmaya konu olmuştur. Elde edilen bulgulara göre, kan davasında şan, şeref, namus gibi kavramlar olayın gidişatını doğrudan etki ettiği gözlemlenmiştir. Sosyal çevrenin tarafların kurumsallaşmış normlara bağlı kalarak hareket etmelerinde yönlendirici olduğu fark edilmiştir. Bu durum, olayın sonraki kuşaklara aktarılmasını sağlamıştır. Kanaat önderlerinin ise tarafların uzlaşmasını sağlayan geçerli otorite erki olduğuna yönelik ortak bir kanıdan söz edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Kan davası, namus, alan, sembolik sermaye, Bourdieu

Kaynakça

• Ahmed, S. (2017). Duyguların kültürel politikası. (S. Komut, Çev.) İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Almelek, Y. (2012). Kan davası. İstanbul: Arion Yayınları.
• Altuntaş, H. M. (2021). Kan davası. İstanbul: Kur'an Araştırmaları Merkezi.
• Arlı, A. (2016). Klasik sosyolojide derin revizyon: Pierre Bourdieu sosyolojisi. G. Çeğin, E. Göker, A. Arlı, ve Ü. Tatlıcan (Ed.) içinde, Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi (s. 131-160). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Aydemir, M. A. ve Özil, H. (2016). Sosyolojik teorinin tipleri: Alternatif bir okuma denemesi. M. A. Aydemir (Ed.) içinde, Toplumsal Tipler (s. 63-88). İstanbul: AçılımKitap.
• Bağlı, M. ve Özensel, E. (2011). Türkiye'de töre ve namus cinayetleri. İstanbul: Destek Yayınları.
• Bourdieu, P. (2014). Simgesel sermaye ve toplumsal sınıf. (N. Ökten, Çev.) Cogito: Pierre Bourdieu(76), 192-203.
• Bourdieu, P. (2015). Pratik nedenler. (H. U. Tanrıöver, Çev.) İstanbul: Hil Yayınları.
• Bourdieu, P. (2016). Sosyoloji meseleleri. (F. Öztürk, A. Sümer, M. Gültekin, ve B. Uçar, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. (2018). Bir pratik teorisi için taslak: Kabiliye üzerine üç etnoloji çalışması. (N. Ökten, Çev.) İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Bourdieu, P. (2020a). Devlet üzerine. (A. Sümer, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Bourdieu, P. (2020b). Seçilmiş metinler. (L. Ünsaldı, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
• Bourdieu, P. (2021). Ayrım: Beğeni yargısının toplumsal eleştirisi. (D. Fırat, ve G. Berkkurt, Çev.) Ankara: Nika Yayınevi.
• Bourdieu, P. ve Darbel, A. (2017). Sanat sevdası: Avrupa sanat müzeleri ve ziyaretçi kitleleri. (S. Canbolat, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Bourdieu, P. ve Wacquant, J. D. (2021). Düşünümsel sosyolojiye davet. (N. Ökten, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Brubaker, R. (1993). Social theory as habitus. In C. Calhoun, ve E. L. Postone (Eds.), Bourdieu: Critical Perspectives (pp. 212-234). The University of Chicago Press
• Calhoun, C. (2016). Bourdieu sosyolojisinin ana hatları. E. G. Güney Çeğin (Ed.) içinde, Ocak ve Zanaat: Pierre Bourdieu Derlemesi. (E. Göker, Çev.), (s. 77-129). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Creswell, J. W. (2014). Nitel araştırma yöntemleri. (M. Bütün, ve S. B. Demir, Çev.) Ankara: Siyasal kitabevi.
• Durkheim, E. (2010). Dinsel yaşamın ilk biçimi. (Ö. Ozankaya, Çev.) İstanbul: Cem Yayınevi.
• Erdoğan, E. ve Semerci, P. U. (2023). Toplumsal araştırma yöntemleri: Gereklilikler, sınırlılıklar ve incelikler. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Fazlıoğlu, İ. (2021). Kendini aramak. İstanbul: Ketebe Yayınları.
• Giddens, A. (2005). Sosyal teorinin temel problemleri: Sosyal analizde eylem, yapı ve çelişki. (Ü. Tatlıcan, Çev.) İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Giddens, A. (2019). Modernite ve bireysel-kimlik. (Ü. Tatlıcan, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Goffman, E. (2014). Damga: Örselenmiş kimliğin idare edilişi üzerine notlar. (Ş. Geniş, L. Ünsaldı, ve S. N. Ağırnaslı, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
• Halbwachs, M. (2021). Kolektif hafıza. (B. Barış, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
• İçli, T. G. (1994). Blood fued in Turkey: A sociological analysis. The British Journal of Criminology, 69-74. (Erişim T.: 25.05.2023) https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.bjc.a048384
• Joas, H. ve Knöbl, W. (2019). Yapısalcılık ve pratiğin kuramı arasında: Pierre Bourdieu'nün kültür sosyolojisi. S. Susen, ve B. S. Turner (Ed.) içinde, Pierre Bourdieu'nün Mirası: Eleştirel Söylemler (A. K. Gülen, Çev.) (s. 25-56). Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Kümbetoğlu, B. (2019). Sosyolojide ve antropolojide niteliksel yöntem ve araştırma. İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Mardin, Ş. (2015). Bediüzzaman Said Nursi olayı: Modern Türkiye'de din ve toplumsal değişme. (M. Çulhaoğlu, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Mauss, M. (2013). Sosyoloji ve antropoloji. (Ö. Doğan, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları. Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (F. K. Canbaz, ve M. Öz, Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2021). Nitel veri analizi. (D. Örücü, Çev.) Ankara: Pegem Akademi.
• Mills, C. W. (2016). Sosyolojik tahayyül. (Ö. Küçük, Çev.) İstanbul: Hil Yayın.
• Mücen, B. (2014). Bourdieu'yü kullanmak: Bilimsel nesnenin inşası. Cogito(76), 350-364.
• Neuman, W. L. (2019). Toplumsal araştırma yöntemleri 1: Nitel ve nicel yaklaşımlar. (S. Özge, Çev.) Ankara: Yayınodası.
• Saldana, J. (2022). Nitel araştırmalar için kodlama el kitabı. (A. Tüfekçi, ve S. N. Şad, Çev.) Ankara: Pegem Akademi.
• Sarte, J. P. (2009). Varlık ve hiçlik: Fenomenolojik ontoloji denemesi. (G. Ç. Eksen, ve T. Ilgaz, Çev.) İthaki Yayınları.
• Smith, D. E. (2002). Instıtutıonal ethnography. In T. May (Ed.), Qualitative Research in Action (s. 16-52). London: Sage Publications.
• Spinoza, B. (2022). Politik teolojik inceleme. (M. Erşen, Çev.) Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Şimşek, S. (1998). Törelerin aynasında doğu ile batı kan davası ve düello gelenekleri. Bursa: Asa Kitabevi.
• Turner, V. (1974). Dramas, fields and metaphors. Ithaca: Cornell University Press.
• Ulutaş, D. A. (2018). Görüşme tekniği. Ş. Arslan (Ed.) içinde, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemi (s. 325-341). Konya: Eğitim Yayınevi.
• Ünsal, A. (2013). Anadolu'da kan davası. (N. Öktem, ve E. Öktem, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Wacquant, L. (2014). Simgesel iktidar ve grup oluşumu: Pierre bourdieu'nün sınıfı yeniden çerçevelemesi üzerine. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitele araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Zahavi, D. (2022). Husserl'in fenomenolojisi. (S. Bayazit, Çev.) Ankara: Say Yayıncılık.