Erkeklerin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları

Yıl 2018, , 355 - 372, 22.06.2018

İslam Can , Çağla Girgin Büyükbayraktar

https://doi.org/10.21497/sefad.443531

Cited By: 6

Öz

Bu çalışmanın amacı, erkeklerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarını farklı açılardan değerlendirmektir. Araştırmanın çalışma grubunu Konya ilinde ikamet etmekte olan basit seçkisiz örnekleme yoluyla seçilmiş 201 erkek oluşturmaktadır. Erkeklerin yaşlara göre dağılımları, 18-25 yaş aralığında 54 kişi (%26.9), 26-40 yaş aralığında 59 kişi (%29.4), 41-55 yaş aralığında 47 kişi (%23.4) ve 56 yaş ve üzerinde 41 kişi (%20.4) şeklindedir. Araştırmada veri toplama yöntemi olarak kişisel bilgi formu ve toplumsal cinsiyet rolü tutum ölçeğini içeren anket formu kullanılmıştır. Kişisel bilgi formu araştırmacılar tarafından hazırlanmış olup, toplumsal cinsiyet rolleri tutum ölçeği 2011 yılında Zeyneloğlu-Terzioğlu tarafından geliştirilmiş ve toplam 38 maddeden oluşan bir ölçektir. Araştırmadan elde edilen verileri analiz etmek için frekans analizi ve ANOVA yöntemleri kullanılmıştır. Elde edilen bulgular, erkeklerin toplumsal cinsiyet tutumları ile yaşları arasındaki farklılıkların, erkek cinsiyet rolü hariç, tüm alt boyutlarda anlamlı olduğunu göstermektedir. Toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ile eğitim düzeyleri arasındaki farklılıklara bakıldığında, toplumsal cinsiyet rolleri tutumu eğitim düzeyine göre tüm alt boyutlarda anlamlı bulunmuştur. Toplumsal cinsiyet rolleri tutumları ile evlenme şekli arasındaki farklılıklara bakıldığında, elde edilen sonuçlara göre toplumsal cinsiyet rolleri tutumu evlenme şekline geleneksel cinsiyet rolü ve erkek cinsiyet rolü hariç tüm alt boyutlarda anlamlı bulunmuştur. Toplumsal cinsiyet rolleri tutumu dinin duyguları ve düşünceleri etkileme oranına göre eşitlikçi cinsiyet rolü ve evlilikte cinsiyet rolü hariç tüm alt boyutlarda anlamlı bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar ilgili literatür ışığında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsal cinsiyet, cinsiyet rolleri, tutum, erkekler

Men's Attitudes Related to Gender Roles

Öz

The purpose of this study is to assess the attitudes of men towards gender roles from different perspectives. The study group of the research is composed of 201 men selected by simple random sampling residing in Konya province. The distribution of males according to their ages is like; 54 individuals (26.9%) are in the age range of 18-25 years, 59 individuals (29.4%) are in the age range of 26-40 years, 47 individuals (23.4%) are in the age range of 41-55 years, and 41 individuals (20.4%) are 56 years and over. As a method of collecting data in the survey, a personal information form and a questionnaire form including the gender role attitude scale were used. The personal information form was prepared by the researchers and the gender role attitude scale was developed by Zeyneloğlu-Terzioğlu in 2011 and is a scale that consists of a total of 38 items. Frequency analysis and ANOVA methods were used to analyze the data obtained from the study. Findings indicate that differences between gender attitudes of males and their ages are significant in all subscales except for male gender role. Considering the differences between the attitudes towards gender roles and the levels of education, gender role attitude was found to be significant in all sub-dimensions compared to education level. When the differences between gender role attitudes and marriage patterns are examined, according to the obtained results, gender role attitude to marriage patterns was found to be significant in all sub-dimensions except for traditional gender role and male gender role. Gender role attitude was found to be significant in all sub-dimensions except for the egalitarian gender role and the sex role in marriage, according to the rate of religion affecting feelings and thoughts. The obtained results were discussed in the light of relevant literature.

Anahtar Kelimeler

Gender, gender roles, attitude, males

Kaynakça

• Addis, Michael E.& Mahalik, James R. (2003). “Men, Masculinity, And the Contexts of Help Seeking”. American Psychologist 58(1): 5-14.
• Agacinski, Sylviane (1998). Cinsiyetler Siyaseti. Çev. İ. Yerguz. Ankara: Dost Kitabevi
• Akgül-Gök, Fulya (2013). Evli Kadın ve Erkeklerin Toplumsal Cinsiyet Rolleriyle İlgili Algılarının Aile İşlevlerine Yansıması. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Ü.
• Amato, Paul R. & Booth, Alan (1995). “Changes in Gender Role Attitudes and Perceived Marital Quality”. American Sociological Review 60 (1): 58-66.
• Andersen, Barbara L. & Cyranowski, Jill M. vd (1999). “Men’s Sexual Self-schema”. J Pers Soc Psychol, (76): 645-661.
• Öngen, Burcu-Aytaç, Serpil (2013). “Üniversite Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Tutumları ve Yaşam Değerleri İlişkisi”. Sosyoloji Konferansları, 48 (2013-2): 1-18.
• Basow, Susan A. (1992). Gender: Stereotypes And Roles. Belmont, CA, US: Thomson Brooks/Cole Publishing Co.
• Bem, Sandra Lipsitz (1981). “Gender Schema Theory: A Cognitive Account of Sex Typing”. Psychological Review, 88 (4): 354-364.
• Blee, Kathleen M. & Tickamyer, Ann R. (1995). “Racial Differences in Men's Attitudes about Women's Gender Roles”. Journal of Marriage and Family, 57, (1): 21-30
• Bussey, Kay & Bandura, Albert (1999). “Social Cognitive Theory of Gender Development And Differentiation”. Psychological Review, (106): 676-713.
• Can, İslam (2013). “Tarih, Toplum ve Kültür Bağlamında Aile ve Kadın”. Sistematik Aile Sosyolojisi. Ed. M. Aydın. Konya: Çizgi Kitabevi. 3. Baskı.
• Cassidy, Margaret L. & Warren, Bruce O. (1996). “Family Employment Status and Gender Role Attitudes: A Comparison of Women and MenCollege Graduates”. Gender and Society, 10, (3): 312-329.
• Connell, Robert William (1998a). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar. Toplum, Kişi ve Cinsel Politika. Çev. C. Soydemir. İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Connell, Robert William (1998b). “Masculinities And Globalization”. Men And Masculinities 1 (1): 3-23.
• Connell, Robert W. & Wood, Julian (2005). “Globalization and Business Masculinities”. Men and Masculinities, 7, (4): 347-364.
• Cournoyer, Robert J. & Mahalik, James R. (1995). “Cross-Sectional Study of Gender Role Conflict Examining College-Aged and Middle-Aged Men”. Journal of Counseling Psychology, 42, (1): 11-19.
• Cüceloğlu, Doğan (2006). İnsan ve Davranışı. Psikolojinin Temel Kavramları. İstanbul: Remzi Kitabevi. 15. Baskı.
• Çelebi, Nilgün (1990). Kadınlarımızın Cinsiyet Rolü Tutumları. Konya: Sebat Ofset
• Dijsktra, Geske & Plantenga, Janneke (1997) Gender and Economics. A European Perspective, Londra: Routledge.
• Durak, Mithat-Durak, E. Şenol vd. (2016). Aklımın Aklı: Psikoloji. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık. 2. Baskı.
• Eagly, Alice H. & Wood, Wendy (1999). “The Origins of Sex differences: Evolution Versus Social Structure”. American Psychologist, (54): 408-423.
• Eisler, Richard M. & Blalock, Janice A. (1991). “Masculine Gender Role Stress: Implications For the Assessment of Men”. Clinical Psychology Review, 11(1): 45-60.
• Ekiz, Durmuş (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. 5.Baskı
• Ersoy, Ersan (2009). “Cinsiyet Kültürü İçerisinde Kadın ve Erkek Kimliği”. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (2): 209-230.
• Garst,Jennifer & Bodenhausen, Galen (1997). “Advertising's Effects on Men's Gender Role Attitudes”. Sex Roles, 36, (9/10): 551-572.
• Gerrig, Richard J. & Zimbardo, Philip G. (2015). Psikolojiye Giriş Psikoloji ve Yaşam. Çev. G. Sart. Ankara: Nobel Yayınları. 19. Baskı
• Good, Glenn. E. & Dell, Don M. et al. (1989). “Male Role And Gender Role Conflict: Relations to Help Seeking in Men”. Journal of Counseling Psychology, 36(3): 295-300.
• Gül, Gülşah (2016). Evlilik Biçimleri Açısından Evlilik Uyumu, İlişkilerde Yükleme Tarzları Ve Psikolojik Dayanıklılık Değişkenlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Beykent Ü.
• Hünler, Olga S. (2002). The Effects Religiousnesson Marital Satisfaction And The Mediator Role Of Perceived Marital Problem Solving Abilities Between Religiousness And Marital Satisfaction Relationship. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: ODTÜ.
• Karakaya, İsmail (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Edit. A. Tanrıöğen. Ankara: Anı Yay.
• Liao, Tim Futing & Cai, Yang et al. (1995). “Socialization, Life Situations, And Gender-Role Attitudes Regarding The Family Among White American Women”. Sociological Perspectives, 38 (2): 241-260.
• Lye, Diane N. & Waldron, Ingrid (1997). “Attitudes Toward Cohabitation, Family, And Gender Roles: Relationships To Values And Political Ideology”. Sociological Perspectives, 40 (2): 199-225.
• Mahalik, James R. & Cournoyer, Robert J. et al. (1998). “Men's Gender Role Conflict And Use of Psychological Defenses”. Journal of Counseling Psychology, 45(3): 247-255.
• Mensch, Barbara S. & Ibrahim, Barbara. L. Et al. (2003). “Gender-Role Attitudes among Egyptian Adolescents”. Studies in Family Planning, 34 (1): 8-18.
• Onaran, Oğuz-Büker, Seçil vd. (1998). Eskişehir’de Erkek Rol ve Tutumlarına İlişkin Alan Araştırması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yay.
• Patterson, Joan M. & McCubbin, Hamilton I. (1984). “Gender Roles and Coping”. Journal of Marriage and Family, 46 (1): 95-104.
• Plotnik, Rod (2007). Psikolojiye Giriş. Çev. T. Geniş. İstanbul: Kaknüs Yay.
• Sancar, Serpil (2009). Erkeklik: İmkansız İktidar. Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler. İstanbul: Metis Yay.
• Sancar, Serpil (2014). Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti. Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar. İstanbul: İletişim Yay. 3. Baskı
• Segal, Lynne (1992). Ağır Çekim. Değişen Erkeklikler Değişen Erkekler. Çev. V. Ersoy. İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Sönmez, Veysel-Alacapınar, Füsun G. (2017). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yay. 5. Baskı
• Şendil, Gül- Korkut Yeşim (2008). “Evli Çiftlerdeki Çift Uyumu Ve Evlilik Çatışmasının Demografik Özellikler Açısından İncelenmesi”, Türk Psikiyatri Dizini. (28): 15-34.
• Vefikuluçay, Duygu-Zeyneloğlu, Simge vd. (2007). “Kafkas Üniversitesi Son Sınıf Öğrencilerinin Toplumsal Cinsiyet Rollerine İlişkin Bakış Açıları”. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 26-38.
• Wade, Jay C. (1996). “African American Men’s Gender Role Conflict: The Significance of Racial Identity”. Sex Roles, 34 (1/2).
• Witt, Susan D. (1997). Parental İnfluence on Children’s Socialization to Gender Roles. Adolescence, San Diego: Libra Publishers.
• Zeyneloğlu, Simge-Terzioğlu, Füsun (2011). “Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi ve Psikometrik Özellikleri”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. (40): 409-420.