Akis Dergisi “Kadınlar Arasında” Bölümünde Kadın Algısı

Yıl 2021, , 355 - 374, 07.06.2021

Seyran Efilti Atay Hilal Karavar

https://doi.org/10.21497/sefad.944165

Cited By: 2

Öz

Kadın dergilerinde ya da dergilerin kadına yönelik bölümlerinde üretici konumundan çıkartılan kadınlar, toplumsal önyargılarla inşa edilmiş bir yaşam biçimi içinde tasvir edilmiştir. Kadına yönelik dergilerde kadın, toplumsal sorunlar, adalet, eşitlik, yoksulluk gibi kavramlar karşısındaki konumu ile değil; aşk, para, güzellik gibi kavramlarla sembolize edilen bir konuma indirgenmiştir. 1954-1967 arasında yayımlanan Akis dergisi bir kadın dergisi olmamakla birlikte “Kadınlar Arasında” bölümüyle dönemin kadın kimliğine yönelik eleştirel bir bakış açısına sahip olması onu diğer dergilerden ayırmaktadır. Bu çalışmada Akis dergisinin kadının toplumsal hayattaki yeri üzerine olan düşünsel perspektifi analiz edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla 15 Mayıs-25 Aralık 1954 yılları arasındaki 33 sayı niteliksel içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Derginin “Kadınlar Arasında” bölümü köşe yazıları ve haber metinleri olmak üzere iki kategoride değerlendirilmiştir. Araştırma sonucunda köşe yazılarında Türk kadının toplumsal, ekonomik ve siyasal yaşamda etkin bir kimliğe sahip olması gerekliliği üzerinde durulmuştur. Özellikle ekonomik ve siyasal anlamda Amerikan kadınının rol model olarak sunulduğu görülmektedir. Haber metinlerindeyse kadının geleneksel rolleri, günlük yaşam pratikleri içerisinde değerlendirilmiştir. Sonuç olarak Akis dergisinde kadın algısı geleneksel, popüler yaşam ve Cumhuriyetin kadına veridiği haklar ekseninde şekillendiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Akis, kadın, siyaset, niteliksel içerik analizi

The Perceptıon of Women in the “Among Women” Section of Akis Magazine

Öz

In women's magazines or in the women's sections of magazines, women are depicted in a lifestyle built by social prejudices. In women-oriented magazines, women do not stand against concepts such as social problems, justice, equality, and poverty; woman is reduced to a position symbolized by concepts such as love, money, beauty. Although Akis magazine, published between 1957 and 1967, is not a women's magazine, it has a critical perspective on the female identity of the period with its section Among Women, which distinguishes it from other magazines. For this purpose, 33 issues between 15 May and 25 December 1954 were analyzed by qualitative content analysis method. The "Among Women" section of the magazine has been evaluated in two categories: columns and news articles. As a result of the research, the necessity of Turkish women to have an active identity in social, economic and political life was emphasized in the columns. It is seen that American women are presented as role models, especially in economic and political terms. In the news texts, the traditional roles of women are evaluated within their daily life practices. As a result, it is seen in Akis magazine that the perception of women is shaped around the traditional, popular life and the rights granted to women by the Republic.

Anahtar Kelimeler

Akis, women, politics, qualitative content analysis

Kaynakça

• Abadan, N. (1954). Kadın inkılabı ne vaziyette. Akis, 19 Haziran 1954.
• Abadan, N. (1954). Sosyal hayat ve Amerikan kadını. Akis, 3 Temmuz 1954.
• Akis (1954a, 15 Mayıs). Kendi aramızda. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_01.pdf.
• Akis (1954b. 18 Eylül). Kendi aramızda. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_19.pdf.
• Akis (1954c, 22 Mayıs). Kendi aramızda. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_02.pdf.
• Akis (1954d, 26 Haziran). Kendi aramızda. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_07.pdf.
• Akis (1954e, 15 Mayıs). Çabuk ve iyi yaşayalım. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_01.pdf.
• Akis (1954f, 22 Mayıs). Fantezi. Akis, Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_02.pdf.
• Akis (1954g, 17 Temmuz). Koca peşinde. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_10.pdf.
• Akis (1954h, 25 Eylül). Kadın hayatı, kadın mı erkek Mi?. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_20.pdf.
• Akis (1954ı, 2 Ekim). Genç kızların üniversiteye rağbeti artıyor. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_21.pdf.
• Akis (1954i, 9 Ekim). Amerikan erkeği ve kadınları 1' e 3 mü? Erişim adresi:
• Akis (1954j, 23 Ekim). Kütüphanecilik yeni bir enstitü. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_24.pdf.
• Akis (1954k, 30 Ekim). Portre, Panama’nın 1 numaralı kadını. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_25.pdf.
• Akis (1954l, 6 Kasım). Demokrat çocuk. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_26.pdf.
• Akis (1954m, 13 Kasım). Aile saadeti. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_27.pdf.
• Akis (1954n, 20 Kasım). Rejim. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_28.pdf.
• Akis (1954o, 27 Kasım). Sosyal hayat. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_30.pdf.
• Akis (1954ö. 4 Aralık). Cemiyet hayatı. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_31.pdf.
• Akis (1954p, 11 Aralık). Kısa saç moda. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_32.pdf.
• Akis (1954r, 18 Aralık). Süper bale. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_33.pdf.
• Akis (1954s, 25 Aralık). Moda. Erişim adresi: http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_34.pdf.
• Aydın, H. (2009). Kadın (1908–1909): Selanik'te yayınlanan ilk kadın dergisi üzerine bir inceleme. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 147-156.
• Aydın, H. (2015). Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Türkiye’de kadın. Current Research in Social Sciences, 3 (1), 84-96.
• Çakır, S. (1996). Osmanlı Kadın Hareketi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Çakır, S. (2009). Nermin Abadan-Unat: Türkiye’de politik iklim, siyaset bilimi alanında angaje olmayan çalışmaları neredeyse imkansız kılıyor. İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 40, 31-41.
• Çobanoğlu, B. (1945). Soroptimist kulüpleri nedir?. Akis, 10 Temmuz 1954.
• Erbilen, M. (1954). Bir medeniyet gerçeği. Akis, 22 Mayıs 1954.
• Gökçimen, S. (2008). Ülkemizde kadınların siyasal hayata katılım mücadelesi. Yasama Dergisi, 10, 5-59. http://www.inonuvakfi.com/akis/1954_22.pdf. https://m.bianet.org/bianet/kadin/43145-on-maddede-turkiyede-kadin-hareketi.
• Karabulut, S. (2011). 1950’lerde kadının sosyalleşmesinde basının önemi: kadın gazetesi örneği. Belgi Dergisi, 1(1), 87-97.
• Karakök, S. (2011). Menderes Dönemi’nde (1950–1960) Türkiye’de eğitim. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 1(2), 89-98.
• Kılıç, N. (2015). Osmanlı kadın dergilerine bir örnek: Mürüvvet. Itobiad: Journal of the Human & Social Science Researches, 4(3), 744-769.
• Koçer, D. (2009). Demokrat Parti dönemi (1950-1960) kadın dergilerinde kadın imajı. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks. 1(2), 131-143.
• Malkoç, S. ve Yılmaz-Vefikuluçay, D. (2019). Cumhuriyet dönemi kadın dergileri (1923-1992). OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 2139-2156.
• Milliyet (1954a, 15 Mart). İğrenç bir cinayet. Erişim adresi: http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1954/03/15.
• Milliyet (1954c, 10 Temmuz). Kadınlar Birliği Kampı. Erişim adresi: http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1954/07/10.
• Milliyet (1954d, 13 Temmuz). Kadınlar birliği belediyeden vazife istedi. Erişim adresi: http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1954/07/13.
• Milliyet (1954e, 3 Ağustos). İstanbul kadınlar birliğinin verimli ve tesirli çalışmaları. Erişim adresi: http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1954/08/3.
• Milliyet, (1954b, 12 Haziran). Kadıköy cinayetinin faili dün mahkemede bayıldı. Erişim adresi: http://gazetearsivi.milliyet.com.tr/Arsiv/1954/06/12
• Mutlu, N. (2009). Popüler kadın dergilerinde kadın (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Nemluk, T. (1954). Kadın kudreti. Akis, 29 Mayıs 1954.
• Nemluk, T. (1954). Türk kadını ve siyaset. Akis, 15 Mayıs 1954.
• Parla, P. (1954). Amerika’da Kadın Kulüpleri. 12 Haziran 1954.
• Parla, P. (1954). İmdat. Akis, 26 Haziran 1954.
• Parla, P. (1954). Kadına Saygı. Akis, 11 Eylül 1954.
• Parla, P. (1954). Yetişkin eğitimi ve kadınlarımız. Akis, 7 Ağustos 1954.
• Tekeli, Ş. (2017). On maddede türkiye’de kadın hareketi. Erişim tarihi:
• Tekelioğlu, İ. (2016). İslam öncesi Türk toplumunda kadının konumu üzerine. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 55, 209-224.
• Tlabar, N. (1955). Davamız. Akis, 24 Temmuz 1954.
• Yıldırım, B. ve Seyhan, S. (2015). 1914 yılında yayınlanan kadın gazetelerinden ‘kadınlık’a göre kadın. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 23, 39-65.
• Yılmaz, E. (2010). 1954 Seçimlerinin önemi, öne çıkan özellikleri ve siyasi sonuçları. E-Journal of New World Sciences Academy Humanities, 5(4), 541-551.