HAŞMET DÎVÂNI’NDA HİKEMÎ TARZIN İZLERİ

Yıl 2013, Sayı: 30, 97 - 110, 13.02.2015

Mehmet Kırbıyık

Öz

Asıl adı Mehmed olan Haşmet (öl. 1182/1768), XVIII. yüzyıl şairlerindendir. Mahallileşme Akımı ve Sebk-i Hindî’nin temsilcisi konumundadır. Hikemî tarzın en önemli ismi Nâbî’nin takipçisi kabul edilmektedir.Bu çalışmada, Haşmet’in şiirlerindeki düşünceye dayalı unsurlar, veciz ifadeler, ahlakî muhtevalı sözler, dünya görüşü ve diğer hikemî hususlar üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

XVIII. yüzyıl, Haşmet Dîvânı, hikemî tarz, veciz ifadeler, ahlakî sözler

TRACES OF PHİLOSOPHİC STYLE IN HASHMET’S DİVAN

Öz

Hashmet whose real name is Mehmed is one of the poets of the 18th century (death 1768). He is one of the representatives of the movement of localization and Indian style. He is regarded as a follower of Nabi who is the most distinguished figure of Philosophic style. This study will deal with the mental factors, moral expressions, sayings, the world view and other philosophic elements in Hashmet’s poems.

Anahtar Kelimeler

18th century, Hashmet’s Divan, Philosophic Style, saying, moral expressions

Kaynakça

• Ahmed bin Hanbel, (1992), Müsned, C.I, İstanbul: Çağrı Yayınları.
• ARSLAN, Mehmet - AKSOYAK, İ. Hakkı, (1994), Haşmet Külliyâtı: Divân, Senedü’ş- Şu‘arâ, Vilâdet-nâme (Sûr-nâme), İntisâbü’l-Mülûk (Hâb-nâme), Sivas: Dilek Matbaası.
• DÖNDÜREN, Hamdi, (2003), İnsanlığa Son Çağrı Kur’ân-ı Kerîm (Yüce Meâli ve Açıklaması), C.II, Ankara: İmaj.
• KARA, Mustafa, (1998), “Hikmet-Tasavvuf”, Ansiklopedisi, C.XVII, s. 518-519.
• Türkiye Diyanet Vakfı İslam
• KUTLUER, İlhan, (1998), “Hikmet”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.XVII, s. 503-511.
• MENGİ, Mine, (1991), Divan Şiirinde Hikemî Tarzın Büyük Temsilcisi Nâbî, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• MENGİ, Mine, (2004), Eski Türk Edebiyatı Tarihi Edebiyat Tarihi-Metinler, Ankara: Akçağ Yayınları.
• ÖZERVARLI, M. Sait, (1998), “Hikmet-Kelam”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C.XVII, s. 511-514.