ETUDE COMPARATIVE DES VARIANTES SOCIOLINGUISTIQUES DE PARLERS TURcs· (lstanbul, Konya, Trabzon, Erzurum)

Yıl 2006, Sayı: 15, 15 - 22, 13.02.2006

Abdullah Öztürk

Öz

ETUDE COMPARATIVE DES VARIANTES SOCIOLINGUISTIQUES DE PARLERS TURcs

Öz

Notre article contient une etude sociolinguistique en Turc, sur une reforme liguistique dite, "Öztürkçe".Pour une tefle etude on a applique deux types d'enquete, l'une linguistique, /'autre sociolinguistique dans 4 grandes villes (İstanbul, Konya, Trabzon, Erzurum). Dans chaque ville, nous avons fait des enregistrements sonores avec des enquetes sociologiques sur 50 locuteurs natifs, selon /es groupes d'age, le nivaux d'etude, le metier, et le statu social. Notre etude nous permet de uoire que le chanchement liguistique le plus significatif se produit sur İe changement lexical. Flnalement, fes parlers actuels conservent, d'une part, ceux des mots arabes ou persans assimiles par la langue populaire et contiennent, d'autres part, un nouveau
vocabulaire dit "Öztürkçe". Ce nouueau uocabulaire touche toutes /es classes d'ages alphabetisees. Cel_a montre que I'eco/e et /es mass-media comme la te/euision, la
radio, la presse jouent un rôle normatif tres important de l'adoption de "l'Öztürkçe", qui deuient un langage stand_ard a l'echelte nationale. 

Anahtar Kelimeler

Dilbi/im, Purification linguistique, Öztürkçe

İSTANBUL KONYA TRABZON ERZURUM AĞIZLARl'NIN SOSYOLİNGÜSTİK AÇIDAN DEGERLENDİRİLMESİ

Öz

Bu makalemiz Sosyolengüistik alanında, Türk dilindeki "öztürkçe" akımını inceleyen bir saha çalışmasıdır. Böyle bir çalışma için tespit ettiğimiz 4 büyük şehirde (İstanbul, Konya, Trabzon, Erzurum), biri dilbilim, diğeri sosyolengüistik içerikli iki anket uyguladık. Her şehirde, ç~itli yaş, eğitim, meslek ve sosyal statülerini dikkate alarak seçtiğimiz, yerel doğumlu 50 (toplam 200) denek üzerinde ses kayıtlan ue sosyolojik anketler gerçekleştirdik. Bu çalışma bize Dilbilim açısından en anlam{ ı değişikliğin sözcükler düzeyinde olduğunu gösterdi. Sonuç olarak, halkın konuşma diline yerleşmiş olan Farsça ve Arapça kellmelerln yanında, öztürkçe diye adlandırdığımız yeni sözcüklerin oluştuğunu tespit ettik. Öztürkçe sözcüklerin tüm yaş gruplarında, daha çok okullu ve belirli bir kültür seviyesine ulaşan kişilerde kullanıldığını tespit ettik. Bu da bize öztürkçe sözcüklerin ülke boyutunda tutulması ve kullanılmasında okulların, radyo, televizyon ve gazete gibi basın yayın organlarının önemli rol oynadığını göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Dilbilim, Dilde sadeleşme, Öztürkçe