MARCUS LICINIUS CRASSUS (M.Ö. 112-53)’UN SURİYE VALİLİĞİ VE BÖLGESEL GÜÇLER / SYRIAN GOVERNORSHIP OF MARCUS LICINIUS CRASSUS (B.C. 112-53) AND REGIONAL POWERS

Yıl 2015, Sayı: 33, 151 - 170, 29.07.2015

Mehmet Kurt

Öz

İlk Roma-Parth ilişkisi, M.Ö. I. yüzyılın başlarında Roma’nın Kilikya valisi Sulla ile Parth elçisi Orobazos’un görüşmesiyle başlamıştır. Söz konusu görüşmede Fırat Nehri, iki ülke arasında sınır olarak kabul edilmiştir. Bu sınır, karşılıklı çıkarlar doğrultusunda kararlaştırılmış olan sembolik bir sınırdı. Romalılar ile Parthlar arasındaki ilişkilerin ilk kez savaşa dönüşmesi ise L. Licinius Crassus’un Suriye valiliğine atanması sonucu gerçekleşmiştir. Bazı ufak tefek anlaşmazlıklarla devam eden barışçıl ilişkiler dönemi, Crassus’un bu başarısız girişimiyle sona ermiş, Roma-Parth ilişkilerinde yeni bir dönem başlamıştır.

Crassus’un Parth seferi, M.Ö. 53 yılında Carrhai (Harran)’de aldığı yenilgi sonucu, Roma için büyük bir felaketle sonuçlanmıştır. Parth seferinin başarısızlığı ve Carrhai yenilgisi, Crassus’un askeri alandaki yetersizliği, sefer sırasındaki aceleci kararları, bölge coğrafyası konusunda bilgisinin eksik olması, Parthlar konusunda ideal ve program eksikliği gibi birçok nedene bağlanmıştır. Ancak bütün bunların yanında Crassus’un yenilgisinde bölgesel güçlerin de önemli rolü olmuştur. İşte bu çalışma, Antik kaynaklar ve modern literatür ışığında Crassus’un Suriye valiliği ve Parth seferi hakkında genel bir değerlendirmeyi içermektedir. Crassus’un Parth seferi ve özellikle Carrhai’de almış olduğu yenilgiyi hazırlayan başlıca sebepler analiz edilerek, söz konusu yenilgide bölgesel güçlerin rolüne dikkat çekilecektir.

Anahtar Kelimeler

Roma; Parth; Suriye Eyaleti; Crassus; Carrhai Savaşı