DEKABRİST ŞİİRİNİN ÖZELLİKLERİ / CHARACTERISTICS OF DEKABRIST POETRY

Yıl 2015, Sayı: 33, 171 - 180, 29.07.2015

Sevgi Ilıca

Öz

19.yüzyılın ilk çeyreğinde Rusya İmparatorluğu ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasi açıdan muazzam ölçüde önem taşıyan olayların yaşandığı oldukça karmaşık bir dönem geçirir. Bu döneme damgasını vuran en önemli iki olay, 1812 Anayurt Savaşı ve 14 Aralık 1825 Dekabrist Ayaklanması’dır. Ülkeye anayasal düzen getirme, toplumsal adaleti sağlama ve serfliği ortadan kaldırma amacı ile çarlık rejimine karşı ayaklanma çıkarmayı tasarlayan ve bu hedefleri doğrultusunda gizli örgütler kuran bir grup genç Rus subaydan oluşan Dekabristlerin önemli bir bölümünü şairler oluşturur. Başkent Peterburg’ta Senato Meydanı’nda gerçekleşen Ayaklanmanın Aralık ayında gerçekleşmesi nedeniyle Rusçada Aralıkçı anlamına gelen Dekabrist sözcüğü ile nitelendirilirler. Dekabrist şairler siyasi ve toplumsal görüşlerini geniş kitlelere yayma amacı doğrultusunda, edebiyatı propaganda aracı olarak görürler. Çalışmalarını sürdürdükleri dönemin 19.yüzyılın başına denk düşmesi sebebiyle, romantizm akımının etkisiyle diğer türlerle karşılaştırdığımızda çoğunlukla şiir türünde eserler verirler. Kaleme aldıkları şiirleri incelediğimizde, bu eserlerin içerik açısından birçok ortak özellik barındırdığı görülür. Bu çalışmada Dekabrist şiirinin içerik açısından ortak olan özelliklerini aktarmaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Dekabrist Ayaklanması; romantizm; Dekabrist şiiri

Kaynakça

• AFANESYEV, Viktor (1982). Jizn zameçatelnıh lyudey Rıleyev, Moskova: Molodaya Gvardiya.
• AKOPOVA, Natalya Nikolayeva, BEREJKOV, Vladimir Vladimiroviç (1987). 1812 god v russkoy poezzi i vospominaniyah sovremennikov, Moskova: Pravda.
• FLİPPOV, A. N (2011). Zolotoy vek russkoy poezii, Moskova: Ripol klassik.
• FRİZMAN, Leonid Genrihoviç (1978). Literaturno kritiçeskiye rabotı Dekabristov, Moskova: Hudojestvennaya Literatura.
• FRİZMAN, Leonid Genrihoviç (1991). Dekabristı estetika i kritika, Moskova: İsskustvo.
• KİRİK, Levin (1906). Dekabristı istoriya voorujennovo vostaniya 14 dekabrya 1825 g, Peterburg: NarodanayaPolza.
• KUNİN, Viktor Vladimir (1983). Poetı puşkinskogo kruga, Moskova: Pravda.
• KUZMİN, Vladimir (2012). Kubok za otçiznu, Moskova: Olma Media Group.
• KYUHELBEKER, Wilhelm Karloviç (1967). İzbrannıye proizvedeniye v dvuh tomah, Moskova: Sovetskiy pisatel.
• LOTMAN, Yuriy Mihayloviç (1997). Besedı o russkoy kulture bıt i traditsii russkovo dvoryanstva (18 naçalo 19 veka), Peterburg: İskusstvo. ORLOV, Aleksandr Sergeyeviç, GEORGİYEV, Vladimir Anatolyeviç, GEORGİYEVA, Natalya Georgiyevna, SİVOHİNA, Tatyana Aleksandrovna (2004). İstoriya Rossii, Moskova: Prospekt.
• ORLOV, Vladimir Nikolayeviç (1937). Russkiyepoetısovremenniki Puşkina, Moskova: Hudojestvennaya literatura.
• POSTNOV, Yuriy (1976). Sibir v poezii dekabristov, Moskova: Nauka.
• PRUTSKOV, Nikita İvanoviç (1980). İstoriya russkoy literaturı ot sentimantalizma k romantiku vtoroy tom. Leningrad: Nauka.
• RAYEVSKİ, Vladimir Fedoseyeviç, ARHİPOVA, Arina Vladimirovna (1967). Polnoye sobraniye stihotvoreniy, Moskova: Sovetskiy pisatel.
• RILEYEV, Kondratiy Fedoroviç (1975). K. F. Rıleyev izbrannıye stihotvoreniya, Moskova: Detskaya Literatura. RILEYEV, Kondratiy Komsomolskaya Pravda. Fedoroviç (2013). Kak sçastliv ya, Moskova:
• VERNADSKY, George (2009). Rusya Tarihi, (çev. Doğukan Mızrak), İstanbul: Selenge Yay.