RUS FOLKLOR DİLİ ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALARA GENEL BİR BAKIŞ

Yıl 2010, Sayı: 24, 259 - 274, 13.02.2015

Suzan Uluoğlu

Öz

Rusya’da ve Avrupa’da folklorun, 18.yy.’ın sonunda 19.yy.’ın başında Sentimentalizm ve Romantizm akımlarının etkisiyle önem kazandığı görülür. Bununla birlikte Rusya’da folklorun bilimsel olarak araştırılmasından önce, sözlü halk yapıtlarının derlendiği ve elde edilen materyallerin bazı şair ve yazarlar tarafından sanatsal amaçlarla kullanıldığı bir dönem yaşanır. 1812 yılı Vatan Savaşı ve onun sonrasında etkisini gösteren “Aralık İhtilali”nin Rusya’da  sözlü halk edebiyatına olan ilginin artmasında rolü çok büyüktür. Rus folklor dilinin filoloji açısından incelenmesine, sözlü halk edebiyatı yapıtlarının yoğun olarak derlendiği 1840’lı yıllarda başlanır. Rus folklor dilinin çağdaş araştırılma süreci ise 1940-1950’li yıllarda başlar. Bu yıllarda folklor dilini araştırmak için filolojide lingvofolkloristika “dilbilimsel folklor” adı verilen yeni bir bilim alanı oluşturulur. Folklor dili ile diyalekt arasındaki ilişki, folklor dilinin güzel anlatım araçları, folklor dilinin doğası, folklor dili ile yazılı edebiyat dili arasındaki etkileşim sorunları, bu bilim alanının ele aldığı başlıca konulardır. Çalışmamızda bu konulara ayrıntılı olarak değinilecektir.

Anahtar Kelimeler

folklor, Rus folklor dili, diyalekt, sözlü şiirsel söylem, dilbilimsel folklor.

AN OVERALL REVIEW OF STUDIES OF THE RUSSIAN FOLKLORE LANGUAGE

Öz

It was under the influence of Sentimentalism and Romanticism that folklore gained significance in Russia and Europe simultaneously towards the end of 18th and the beginning of 19th centuries. Prior to the study of folklore in Russia on the basis of letters was an era when works of prose and verse were compiled and the material acquired, was utilized on the basis of artistic purposes by certain poets and writers. Patriotic War of 1812 and later the “Decembrist Revolt”, which was of widespread influence all over Russia, added much to the rise of interest in prose and verse. It was 1840, the year of common compilation of works of prose and verse, when the Russian folklore language commenced to be studied philologically. Through 1940 till 1950 was the appearance of the era of the contemporary study of the Russian folklore language, which also witnessed the generation of a new field of letters, called in Russian “lingvofolkloristika” meaning “linguistic folklore”, with a view to launching new insights into the folklore language. “Lingvofolkloristika” prominently inquires the relation between the folklore language and dialect, the means of elaborate articulation employed in the Folklore language, the nature of the folklore language, the matters resulting from interaction between the folklore language and the prose and verse languages of letters, on which our work ignites diversified discussions. 

Anahtar Kelimeler

folklore, the Russian folklore language, dialect, articulation in verse and prose, linguistic folklore

Kaynakça

• AHMANOVA O.S., (1969), Slovar' lingvistiçeskih terminov, İzdaniye vtoroye, stereotipnoye, M., İzd. “Sovetskaya Entsiklopediya”.
• ARTYOMENKO E.B., (1976), Voprosı sintaksiçeskogo stroya russkoy narodnoy liriçeskoy pesni, Voronej.
• BARANNİKOVA L.İ., (2005), “K voprosu o razvitii funktsional'no-stilevogo mnogoobraziya yazıka”, Yazık fol'klora, Hrestomatiya, M., İzd. “Flinta”, İzd. “Nauka”, s.198-200.
• BOGATIRYOV P.G., (1973, sentyabr'-oktyabr' ), “Yazık fol'klora”, Voprosı yazıkoznaniya, M., İzd. “Nauka”, No:5, s.106-116.
• BOGOSLOVSKAYA O.İ., (1959), “Sintaksiçeskiye dialektizmı v yazıke bılin skaziteley Ryabininıh”, Uçyonnıye Zapiski Permskogo gosudarstvennogo universiteta, XV, 1, Perm', s.51-79.
• BUSLAYEV F.İ., (2005), “O prepodavanii oteçestvennogo yazıka”, Yazık fol'klora, Hrestomatiya, M., İzd. “Flinta”, İzd. “Nauka”, s.26-27.
• ÇERNIŞEVSKİY N.G.,(2005), “Pesni raznıh narodov”, Yazık fol'klora,
• Hrestomatiya, M., İzd. “Flinta”, İzd. “Nauka”, s.16-17.
• DESNİTSKAYA A.V., (2005), “Naddialektnıye formı ustnoy reçi i ih rol' v istorii yazıka”, Yazık fol'klora, Hrestomatiya, M., İzd. “Flinta”, İzd. “Nauka”, s.162-179.
• DOBROLYUBOV N.A., (2005), “Zameçaniya o sloge i mernosti narodnogo yazıka”, Yazık fol'klora, Hrestomatiya, M., İzd. “Flinta”, İzd. “Nauka”, s.21- 24.
• GOGOL N.V., (2005), “O literature”, Yazık fol'klora, Hrestomatiya, M., İzd. “Flinta”, İzd. “Nauka”, s.11-12.
• JİRMUNSKİY V.M., (2004), “Problema fol'klora”, Fol'klor Zapada i Vostoka: Sravnitel'no-istoriçeskiye oçerki, M., O.G.İ.
• KİSELYOVA O.İ., (1985), “Otrajeniye nekotorıh osobennostey dialektnogo slovoobrazovaniya v yazıke fol'klora”, Voprosı slovoobrazovaniya v indoevropeyskih yazıkah, Tomsk, İzdatel'stvo Tomskogo universiteta, s.164- 176.
• OSSOVETSKİY İ.A., (1952, may-iyun'), “Ob izuçenii yazıka russkogo fol'klora”, Voprosı yazıkoznaniya, M., İzd. Akademii Nauk SSSR, No:3, s.93-112.
• OSSOVETSKİY İ.A., (1958), “Yazık fol'klora i dialekt”, Osnovnıye problemı eposa vostoçnıh slavyan, M., İzd. Akademii Nauk SSSR, s.172-189.
• OSSOVETSKİY İ.A., (2005), “O yazıke russkogo traditsionnogo fol'klora”, Yazık fol'klora, Hrestomatiya, M., İzd. “Flinta”, İzd. “Nauka”, s.200-222.
• PUŞKİN A.S., (2005), “Puşkin – kritik”, Yazık fol'klora, Hrestomatiya, M., İzd. “Flinta”, İzd. “Nauka”, s.11.
• SOKOLOV Yu., (24.11.2008), “Fol'klor”, Literaturnaya Entsiklopediya v 11 t., t.11, web.ru/feb/litenc/encyclop/leb/leb-7751.htm, 24.11.2008. M., İzd.
• Hudojestvennaya Literatura, http://feb
• UŞİNSKİY K.D., (2005), “O sredstvah rasprostraneniya obrazovaniya posredstvom gramotnosti”, Yazık fol'klora, Hrestomatiya, M., İzd. “Flinta”, İzd. “Nauka”, s.24-25.
• YEVGENYEVA A.P., (1940), “O yazıke bılin” (Stat'ya vtoraya), Russkiy yazık v şkole, No:1, M., s.46-49.
• YEVGENYEVA A.P., (1940a), “O yazıke bılin”, (Stat'ya tret'ya), Russkiy yazık v şkole, No:4, M., s.27-31.
• YEVGENYEVA A.P., (1963), Oçerki po yazıku russkoy ustnoy poezii v zapisyah XVII-XXvv., , M.-L., İzd. Akademi Nauk SSSR.