VAROLUŞ-BİLİNÇ EKSENİNDE İKİ UYUMSUZ TİYATRO YAZARI VE İKİ OYUN: IONESCO (DERS), TARDİEU (GEREKSİZ TERBİYE)

Yıl 2007, Sayı: 18, 77 - 96, 01.12.2007

H. Nalan Genç

Öz

İki büyük dünya savaşı ve endüstri devriminin hemen sonrasında yaşanan sosyal, politik ve
ekonomik değişimin etkileri insan yaşamının her alanında doğrudan duyumsanmıştır. Böylesi boğucu
bir ortamda, kendini dünyaya atılmış gibi duyumsayan insan, tüm umutlarını yitirmiş, yaşamdan hiçbir
şey beklemez hale gelmiştir. Yaşam da ölüm de boş ve anlamsızdır. Ne yaşamı ne de ölümü kendi
elindedir. Varlık sorunsalıyla kuşatılmış ve onun üstesinden gelmeye çalışan birey, büyük bir boşluk
içinde bulur kendini. Varlığın anlamının arayışında önce kendini, sonra da varlığın özden önce
biçimlendiğini keşfeder yani önce var olduğunu ardından kendi özünü yarattığını bulgular. Başka bir
deyişle, kendini nasıl tanımlarsa öyle olur. Kendi özünü oluşturmaya çabalarken kendisini yeniden
anlar, ayırdına varır, diğerlerini ve yaşamı tanır. Bu oluşumda hem seçer hem seçilir. Aynı çağda ve
ortamda beliren Varoluşçuluk ve Uyumsuz Tiyatro arasında benzerliklerin olduğu açıktır. Bu
düşünceden hareketle, bu çalışmada, Uyumsuz Tiyatronun iki başat yazarı ve oyunu incelenmiştir.
lonesco'nun La Leçon (Ders) ve Tardieu'nün La Polltesse lnutile (Gereksiz Terbiye) isimli oyunları
Varoluşçuluğun temel ilkeleri yönünden ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ders, Gereksiz Terbiye, Varoluşçuluk, Uyumsuz Tiyatro, Ionesco, Tardieu

Kaynakça

• ACARLIOGLU, Abdullatif ve AYDOGU Cihan, "Eugene Ionesco'nun 'Ders' Adlı Oyunu ve İki Çeviri", 03-04 Kasım 2000 tarihlerinde Tömer Bursa Şubesi tarafından düzenlenen Kuramsal ve Uygulamalı Çeviri Sorunları Sempozyumu'nda sunulan ortak Bildiri, Ankara Üniversitesi Basımevi, 2002, 246-265.
• AKARSU, Bedia, (1979),Çağdaş Felsefe, İstanbul, Milli Eğitim Basımevi. AKSOY, Ekrem. (1981), "Varoluşçuluk", Türk Dili, 349.sayı (Yazın Akımları Özel Sayısı), Ocak, 314-321. · ALTUG, Taylan. (2001), Dile Gelen Felsefe, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• BONNEFOY, Claude, (1996), Entre la Vie et le Reve (Entretiens), Paris, Gallimard.
• ESSLİN, Martin, (1999), Absürd Tiyatro, [Çeviren: Güler Siper], Ankara, Dost Kitabevi Yayınları.
• GENÇ, Hanife Nalan, (2005 ), Uyumsuz Tiyatro Bağlamında Oyun Çözümleme Kuram ve Uygulamaları, Samsun, Deniz Kültür Yayınları.
• GÜNAY, V. Doğan, (2001), "Tiyatro ve Gösterinin Göstergebilimi" Göstergebilim Tartışmaları, İstanbul, Multilingual, 227-241.
• GÜRSÖY, Kenan, (1987), Sartre Ateizmi'nin Doğurduğu Problemler, Ankara, Ak çağ Yayınları.
• HANÇERLİOGLU, Orhan, (2004), Düşünce Tarihi, Remzi Kitabevi, 6.Basım.
• HIZIR, Nusret, (2007), Felsefe Yazıları, (2. Baskı), İstanbul , Kırmızı Yayınları.
• IONESCO, Eugene, (1962), Notes et contres-notes, Paris, Gallimard. KABAKLI, Ahmet, (1~4"), Türk Edebiytıtı (l.cilt), İstanbul, Türk Edebiyatı Vakfı.
• KOÇ, Emel, (1998), "J.P. Sartre ve A. Camus Felsefelerinin Absürd (Saçma) Kavramı Açısından Değerlendirilmesi" Felsefe Dünyası, Sayı: 27, 54-67.
• MARCEAU, Felicien, (1977), "A propos de Un mot pour l 1 autre", La N.R.F. n° 291, mars, 94-96.
• MAURİAC, Claude, (1977), "Avec une canne et un chapeau", La N.R.F. n° 291, mars, 92-93.
• MURDOCH, iris, (1983), Sartre'ın Yazarlığı ve Felsefesi, [Çeviren: Selahattin Hilav], İstanbul, Yazko.
• NUTKU, Özdemir, (1972), Tiyatro ve Yazar, Ankara, Gim Yayınları. SARTRE, Jean Paul, (1993), Varoluşçuluk (Existentialisme) (İnceleme-KonuşmaTartışma) [Çeviren: Asım Bezirci], (11. Baskı), Say Yayınları, Genel Dizi: 38.
• SARTRE, Jean Paul, (1966), Beings and Nothingness, [İng. Çeviren: Hazel E. Bames], New Ye>rk.
• ÜLKEN, Hilmi Ziya, (1968), Varlık ve Oluş, Ankara, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları: 85.