ASİYA CEBBAR’IN BABA EVİNDE BANA YER YOK ADLI ESERİNDE SÖMÜRGE KÜLTÜRÜ VE MÜSLÜMAN KADININ YAŞADIĞI ZORLUKLAR

Yıl 2016, Sayı: 36, 171 - 188, 23.12.2016

Halil Aytekin

https://doi.org/10.21497/sefad.285000

Öz

Asiya
Cebbar’ın Baba Evinde Bana Yer Yok
adlı eserinde, yazar/anlatıcı, hafızasına yeniden dönerek çocukluk, ergenlik ve
yetişkinlik anılarını zihninde canlandırır. Bu anlatı sırasında babası
özellikle onun çocuk bilincinde ve daha sonraki yaşantısında önemli bir rol
oynar. Bazen taş yürekli bir sansürcü olur, bazen de özgürlükçü olur. Ama yine
de Asiya ona gizliden gizliye bir hayranlık duyar. Babasının bu belirsiz
tavırları içinde kendini şekillendirmeye çalışır. Aslında Asiya Cebbar, kendi
anıları arasında Fransız sömürgesi altında kalmış ülkesinin en önemli iki
sorununa değinmeye çalışmaktadır. Birisi dayatılan sömürge kültürünün sonucu
olarak ortaya çıkan kimlik sorunu, diğeri de Cezayir kadınının özgürlük
mücadelesidir. Sömürge altında olsun veya sömürgeci ülke içinde olsun,
insanlar, iki dil ve iki kültür arasında ne yapacaklarını, nasıl
davranacaklarını bilememekte, doğal olarak kimlik bunalımı içinde
boğulmaktadırlar. Asiya, yaşadığı toplumda kadının maruz kaldığı sıkıntıları
kendi penceresinden gözler önüne sermeye çalışır. Hakim kültürün giyim tarzı,
alışkanlıkları, dinî inanış ve değer yargılarıyla beslenirken, yatılı okulda
okuduğu kitapların tesiri ve yurttaki Avrupalı kız arkadaşlarının yaşam
anlayışlarıyla bambaşka bir dünyanın varlığını keşfeder, özgürlüğü tadar.
Yazar, sömürgecilerin baskısıyla çok büyük değişimlere zorlanan Cezayir
toplumunda, kendi hayatını resmederek kadının özgürleşmesinde öncü rolü
üstlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Asiya Cebbar, sömürgecilik, kimlik sorunu, çokkültürlülük, asimilasyon

THE COLONIAL CULTURE AND THE DIFFICULTIES EXPERIENCED BY MUSLIM WOMEN IN ASIYA CEBBAR’S WORK TITLED THERE IS NO PLACE FOR ME IN MY FATHER’S HOUSE

Öz

The
author/narrator animates the memories of childhood, puberty and adulthood returning  again to the memory in the novel named Baba
Evinde Bana Yer Yok of Asiya Cebbar. During this narration, her father plays an
important role especially in her conscious and in her future life. He sometimes
becomes a hard-hearted censor and sometimes libartarian. But Asiya still
admires him secretly. She tries to shape herself in this uncertain attitude of
his father. In fact, Asiya Cebbar tries to mention two major problems among her
memories of her country trapped under the French colony. One of them is the
problem of identity revealed as the result of the colonial culture imposed, and
the other one is the fight for freedom of Algerian woman. Whether being
colonized or being in the colonizing countries, people might not know what to
do and how to act, and they naturally are drowned in a crisis of identity.
Asiya tries to display the problems that the women face in the society she
lives in from her point of view. While she is exposed to the clothing style,
habits, religion and values of dominant culture, she discovers the presence of
a completely different another world with the influence of books she read at
school and with the life styles of her friends in the dorm which she tastes
freedom. The author, portraying her own life, plays a leading role on the
freedom of woman in the Algerian society which has been forced to make
important changes under the pressure of colonizing countries.

Anahtar Kelimeler

Asiya Cebbar, colonialism, identity problem, multiculturalism, assimilation

Kaynakça

• CEBBAR, Asiya (2011). Baba Evinde Bana Yer Yok. çev. Aysel Bora. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi.
• CÉSAİRE, Aimé (2007). Barbar Batı Sömürgecilik Üzerine Söylev. drl. ve çev. Güneş Ayas. İstanbul: Salyangoz Yay.
• FERRO, Marc (2002). Fetihlerden Bağımsızlık Hareketlerine Sömürgecilik Tarihi. çev. Muna Cedden. Ankara: İmge Kitabevi Yay.
• FLAUBERT, Gustave (1973). Madame Bovary. çev. Nurullah Ataç-Sabri Esat Siyavuşgil. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• HİZMETLİ, Sabri (1991). “Osmanlı Yönetimi Döneminde Tunus ve Cezayir’in Eğitim ve Kültür Tarihine Genel Bir Bakış”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 32 (1): 1-21. http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/776/9921.pdf [21.09.2015].
• KIRKPINAR, Leyla (2001). Türkiye’de Toplumsal Değişme ve Kadın. Ankara: Kültür Bakanlığı Yay.
• KULA, Onur B. (2012). Almanya’da Türk Kültürü. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.
• KULAKSIZOĞLU, Adnan (2001). Ergenlik Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• KURAN, Ercüment (2000). Türk İslam Kültürüne Dair. Ankara: Ocak Yay.
• SAİD, Edwars (1991). Oryantalizm, Sömürgeciliğin Keşif Kolu. İstanbul: Pınar Yay.
• UŞAKLIGİL, Halid Ziya (1994). Mai ve Siyah. İstanbul: İnkılap Kitabevi.